«هفت جبهه علیه ایران و نیروهای نیابتی‌اش وجود دارد. جبهه هشتم اما نبرد برای حقیقت است.» این جمله بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل، در مراسمی که توسط شبکه خبری آمریکایی نیوزمکس در هتل والدورف آستوریا در قدس اشغالی برگزار شد، به روشنی نشان‌دهنده اهمیت نبردی است که امروز در فضای دیجیتال جریان دارد. این نبرد، جنگ روایت‌هاست؛ جنگی که در آن ایده‌ها، تصاویر و ویدیوها به جای موشک، هدف قرار می‌گیرند.
گنبد آهنین دیجیتال؛ دفاع سایبری علیه روایت مقاومت
پس از عملیات «طوفان الاقصی» در ۷ اکتبر ۲۰۲۳، اسرائیل سیستم «گنبد آهنین دیجیتال» را فعال کرد؛ سیستمی که مشابه گنبد آهنین نظامی، اما در حوزه فضای مجازی عمل می‌کند و محتواهای دیجیتالی که جنایات اسرائیل در غزه را افشا می‌کنند، رهگیری و حذف می‌کند.
این گنبد دیجیتال در لایه اول، کمپینی داوطلبانه است که کاربران در سراسر اسرائیل به طور گسترده پست‌ها، تصاویر و ویدیوهای نامطلوب را گزارش می‌کنند. این گزارش‌ها توسط ترکیبی از هوش مصنوعی و ناظران انسانی در شبکه‌هایی مانند متا، تیک‌تاک و ایکس بررسی و با سرعت عمل بالا حذف می‌شوند. برای مثال، فقط در ۶ ماه اول نسل‌کشی اسرائیل در غزه، تیک‌تاک بیش از ۳.۱ میلیون ویدیو را حذف و ۱۴۰ هزار پخش زنده را قطع کرده است.
درلایه دوم، این گنبد دیجیتال یک جنگ الگوریتمی است؛ سیستم‌های هوش مصنوعی بیش از ۲۰۰ هزار وب‌سایت را برای یافتن روایت‌های مخالف بررسی می‌کنند و سپس کاربران را با تبلیغات پرداخت‌شده‌ای که به ظاهر پست‌های ارگانیک شبیه‌سازی شده‌اند، بمباران می‌کنند تا روایت‌های رسمی و طرفدار اسرائیل جایگزین شود.
پروژه‌های ۵۴۵ و استر؛ ماشین تبلیغات دیجیتال اسرائیل در آمریکا
یکی از مهم‌ترین و بزرگ‌ترین کمپین‌های تبلیغاتی دیجیتال اسرائیل، «پروژه ۵۴۵» است که با بودجه‌ای حدود ۱۴۵ میلیون دلار راه‌اندازی شده و هدف آن تاثیرگذاری بر افکار عمومی آمریکا، به خصوص «نسل زد» از طریق محتوای هوش مصنوعی محور در شبکه‌هایی مانند تیک‌تاک و اینستاگرام است.
اسناد ثبت شده در قانون ثبت نمایندگان خارجی آمریکا (FARA) نشان می‌دهد که وزارت امور خارجه اسرائیل با شرکت «Clock Tower» همکاری می‌کند؛ شرکتی که توسط برَد پارسکیل، مدیر کمپین سابق دونالد ترامپ، هدایت می‌شود. هدف این همکاری، تاثیرگذاری همزمان روی گفت‌وگوهای عمومی و بر پاسخ‌های هوش مصنوعی‌هایی مانند ChatGPT،Grok و Gemini است.
همزمان، پروژه «استر» با قراردادهای چند صد هزار دلاری به اینفلوئنسرهای آمریکایی پول می‌دهد تا هر ماه ۲۵ تا ۳۰ پست تبلیغاتی طرفدار اسرائیل منتشر کنند. بین ژوئن تا نوامبر ۲۰۲۴، حداقل ۹۰۰ هزار دلار به ۱۴ تا ۱۸ اینفلوئنسر پرداخت شده است، به طوری که هر پست در حدود ۶۱۰۰ تا ۷۳۰۰ دلار هزینه داشته است.
شرکت های پشت پرده کمپین تبلیغاتی تل آویو
شرکت «Bridge Partners»، که با وزارت امور خارجه اسرائیل قرارداد دارد، مسئول ارسال فاکتورها برای هزینه کمپین‌های اینفلوئنسرهای طرفدار رژیم به گروه رسانه‌ای «Havas Media Group» در آلمان است که برای اسرائیل فعالیت می‌کند.
همچنین، شرکت «Show Faith by Works» که در جولای ۲۰۲۵ تأسیس شده، در عرض دو ماه اول ۳۲۵ هزار دلار دریافت کرده تا تبلیغات اسرائیل را در میان جوامع مسیحی آمریکا و غرب ترویج دهد. این کمپین با بودجه‌ای تا سقف ۴.۱ میلیون دلار، به عنوان «بزرگ‌ترین کمپین جغرافیایی کلیساهای مسیحی در تاریخ آمریکا» شناخته می‌شود.
هزینه‌های سنگین تبلیغات و شکل‌دهی به روایت‌ها
علاوه بر پروژه‌های مذکور، وزارت امور خارجه اسرائیل بیش از ۱۳۷ میلیون دلار در کمپین‌های جهانی شکل‌دهی به تصویر اسرائیل سرمایه‌گذاری کرده است. گزارش‌های رسانه‌ای و موسسات تحقیقاتی نشان می‌دهد که اسرائیل حدود ۵۰ میلیون دلار را صرف تبلیغات دیجیتال در پلتفرم‌هایی مانند گوگل، ایکس و شبکه‌های تبلیغاتی فرانسوی-اسرائیلی «Outbrain» و «Teads» کرده است.
هدف این تبلیغات، مقابله با گزارش‌های جهانی درباره قحطی در غزه و نشان دادن تصویری پاک و بدون آوار از این منطقه است. از ژانویه تا سپتامبر ۲۰۲۵، بیش از ۴هزار تبلیغ دیجیتال منتشر شده که نیمی از آن‌ها مخاطبان بین‌المللی را هدف قرار داده‌اند.
حساب‌های جعلی و عملیات سایبری
اسرائیل فراتر از تبلیغات رسمی، از عملیات سایبری استفاده می‌کند. شرکت اسرائیلی «STOIC» با بهره‌گیری از مدل‌های زبانی پیشرفته، محتوای طرفدار اسرائیل و ضد حماس تولید می‌کند و این محتوا را با حساب‌های جعلی در فیسبوک، ایکس و اینستاگرام منتشر می‌کند.
نیویورک تایمز گزارش داده که دولت اسرائیل نزدیک به ۶۰۰ حساب جعلی را به کار گرفته تا خوراک خبری ۱۲۸ قانون‌گذار آمریکایی را با بیش از ۲ هزار کامنت سفارشی در هفته بمباران کند؛ کامنت‌هایی که از اقدامات اسرائیل دفاع و نهادهای فلسطینی و آژانس امداد سازمان ملل (UNRWA) را تخریب می‌کنند.
پیامدهای جهانی و تهدید آزادی بیان
استفاده اسرائیل از این مدل برای کنترل روایت‌ها، الگویی خطرناک برای سایر دولت‌ها و حکومت‌هاست. در دنیایی که فناوری و بودجه کافی دارند، می‌توانند با این روش‌ها صدای مقاومت را خاموش کنند. این مسئله تهدیدی جدی برای آزادی بیان، دموکراسی و عدالت اجتماعی در جهان است و در این بین پروژه‌هایی مانند «پروژه ۵۴۵» و «پروژه استر»، و بهره‌گیری از هوش مصنوعی و حساب‌های جعلی، نشان‌دهنده استراتژی پیچیده و فراگیر اسرائیل برای کنترل روایت‌ها و تحریف واقعیت‌هاست.