به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ وحید یزدانیان که به مناسبت هفته جهانی فضا مهمان خبرگزاری جمهوری اسلامی آخرین دستاوردهای صنعت فضایی کشور را تشریح کرد.

وی اظهار داشت: در سال‌های اخیر دستاوردهای متعددی در حوزه فضایی کشور حاصل شده و ایران به‌طور مستمر در حال ارتقای جایگاه خود در عرصه جهانی است. در حوزه تخصصی خودم، می‌خواهم به یک دستاورد مهم فرهنگی اشاره کنم که در چند ماه اخیر و به‌ویژه در یک سال گذشته حاصل شده است؛ نکته‌ای که آقای هاشمی وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات نیز به آن اشاره داشتند، اینکه ما از مفهوم «پرتاب برای پرتاب» در دولت چهاردهم عبور کرده و به سمت مفهوم «پرتاب برای ارائه سرویس و خدمت» حرکت کرده‌ایم.

وی ادامه داد: طراحی‌های ما، ساخت ماهواره‌ها، پرتاب‌ها و تمامی اقدامات در این سرفصل‌ها نهایتاً با هدف بهره‌برداری برای ارائه خدمت به مردم صورت می‌گیرد. جا انداختن این مفهوم از نظر فرهنگی بسیار دشوار بود و نیازمند بازنگری در طراحی‌هایمان بود که زمان زیادی نیز صرف آن شد. این اتفاق افتاده و اکنون تمام فعالیت‌های فضایی کشور به سمت ارائه خدمت و سرویس به مردم جهت‌گیری شده است.

رییس پژوهشگاه فضایی با بیان اینکه این رویکرد، واقعاً یک دستاورد بزرگ فرهنگی برای کشور بوده است، خاطر نشان کرد: رسانه‌های مختلف نیز به‌ویژه در این هفته جهانی فضا، درباره کاربردهای صنعت فضایی در صنایع مختلف، نقش آن در توسعه عمومی کشور، به سازی زیرساخت‌ها و حتی صنایعی که شاید به ذهن انسان نرسد، مانند کشاورزی، منابع آب، اکتشاف معادن و مدیریت بحران صحبت می‌کنند. این توجه، حاصل همان تغییر رویکرد و پارادایم شیفتی است که اتفاق افتاده است.

وفقیت در اولین تماس تلفن ماهواره ای و ارسال و دریافت پیام از ماهواره ناهید

وی با بیان اینکه نزدیک‌ترین دستاورد ما به هفته جهانی فضا، موضوع ماهواره‌ی ناهید ۲ بود، اظهار داشت: ناهید ۲ به‌عنوان اولین ماهواره ارتباطی کشور، به‌طور ۱۰۰ درصد در داخل کشور ساخته و پرتاب شده است. این ماهواره ارتباطی، گامی مهم برای رسیدن به مدار ژئو (۳۶۰۰۰ کیلومتر) و تست پلتفرم ما بود.

یزدانیان با اشاره به اینکه پلتفرم ماهواره ناهید ۲ به‌خوبی تست شده و پرتاب آن موفقیت‌آمیز بوده است، افزود: در همان روز اول، پس از پرتاب، با موفقیت در مدار ۵۰۰ کیلومتری قرار گرفت. بلافاصله در گذرهایی که ما رصد می‌کردیم، از جمله گذر ظهر روز پرتاب (حدوداً بیش از دو ماه پیش)، داده‌های تلمتری دریافت شد و ارتباط خوبی با ماهواره برقرار شد. ماهواره موقعیت خود را مرتباً آپدیت می‌کرد و گزارش می‌داد.

وی با بیان اینکه موضوع بعدی درباره ماهواره ناهید، کاهش سرعت ماهواره بود، اظهار داشت: این موضوع از این جهت اهمیت دارد که تجمیع زیرسیستم‌های ماهواره، هم ساخت و هم حجم آن، توسط خودمان در پژوهشگاه فضایی ایران انجام شده است. بنابراین، وقتی می‌گوییم موقعیت خود را تشخیص می‌داد، یعنی سنسورها و مجموعه سنسورهایی که خودمان ساخته‌ایم، عملکرد صحیحی داشته‌اند.

رییس پژوهشکده فضایی با اشاره به اینکه ماهواره با سرعت بسیار بالایی در حال چرخش بود و نیازمند کاهش سرعت بودیم،که این کار نیز با موفقیت انجام شد، خاطرنشان کرد: موضوع بعدی، فرایند S&F بود؛ (سیو اند فوروارد) ماهواره در اصطلاح تبادل متن را توانستیم با موفقیت انجام دهیم؛ از دو ایستگاه زمینی مختلف، در یک ایستگاه زمینی متنی را به ماهواره ارسال کردیم و در ایستگاه دیگر آن را دریافت کردیم تا بررسی کنیم آیا تبادل داده با موفقیت انجام می‌شود یا خیر.

وی ادامه داد: این تبادل داده با موفقیت انجام شد که خود یک دستاورد بزرگ محسوب می‌شود. به عبارت دیگر، بر بستر ماهواره بومی خودمان، امکان تبادل داده وجود دارد.

یزدانیان با بیان اینکه سپس به سراغ تست باند KU رفتیم، خاطر نشان کرد: اهمیت این باند برای ما در این است که بتوانیم از آن برای رله تلفنی و ارتباطات ماهواره‌ای استفاده کنیم. برای استفاده از باند KU، باید سرعت را کاهش دهیم تا کیفیت ارتباط حفظ شود. این کاهش سرعت نیز با موفقیت انجام شد. پس از آن، رله تلفنی به‌صورت آزمایشی برقرار شد.

وی افزود: البته در مرحله نخست، نویزهایی وجود داشت که طبیعی است، اما همین ارتباط تلفنی نیز، یک خبر داغ و مهم برای ما بود. برای نخستین بار، تماس تلفنی از ایستگاه زمینی با ماهواره‌ی ناهید ۲ برقرار شد و پاسخ آن نیز دریافت شد. این گام مؤثری است و ما به دنبال ارتقای کیفیت این ارتباط هستیم. همچنین، تعداد ارتباطاتی که باید برقرار شود، ۱۶ مورد است که ماهواره قابلیت پشتیبانی از آن را دارد.

پایان آذرماه نمونه های دوم ناهید ۲ و پارس ۱ را پرتاب می کنیم

یزدانیان با بیان اینکه ناهید ۲ یک دستاورد مهم برای صنعت فضایی بود، تصریح کرد: امیدواریم نمونه دوم این ماهواره یعنی ناهید ۳ نیز به زودی آماده شود. ما از هر ماهواره معمولاً چند نمونه می‌سازیم که امری طبیعی در صنعت ماهواره‌سازی است. یک نمونه را با سایوز پرتاب کردیم و نمونه‌ی دوم ناهید ۲ که از همان پلتفرم استفاده می‌کند تا پایان آذرماه آماده‌ پرتاب خواهد بود. البته این موضوع به عوامل متعددی مانند شرایط جوی و محیطی بستگی دارد، اما هدف ما این است که تا پایان آذرماه، با ماهواره‌بر بومی، نمونه دوم ناهید ۲ را مجدداً پرتاب کنیم.

وی با اشاره به اینکه اگر بخواهیم منظومه‌ ماهواره‌ای داشته باشیم، باید چندین ماهواره‌ی ناهید ۲ را در اختیار داشته باشیم تا این منظومه شکل گیرد، خاطر نشان کرد: خبر دیگر اینکه سری ماهواره‌های ناهید، ماهواره‌های ارتباطی هستند. ماهواره‌ی پارس نیز، نمونه‌ دوم ماهواره‌ پارس ۱، تجمیع شده و مراحل تأیید را گذرانده است. این ماهواره نیز سنجشی است و پرتاب آن در دستور کار است و امیدواریم تا پایان آذر یا حداکثر در دی‌ماه، پرتاب شود.

حضور بخش خصوصی نقطه ثقل توسعه صنعت فضایی است

رییس پژوهشکده فضایی با بیان اینکه مفهوم «پرتاب برای خدمت» به‌عنوان یک پارادایم شیفت اتفاق افتاده و در حال پیگیری است، تصریح کرد: اکنون موضوع «ایجاد نیاز» را دنبال می‌کنیم. ایجاد نیاز به این معناست که دستگاه‌های اجرایی کشور، سیاست‌گذاران خرد و کلان، بدانند برای تصمیم‌گیری‌هایشان به داده‌های ماهواره‌ای نیاز دارند. این داده‌ها منبع مناسبی برای مدیریت کلان و استراتژیک کشور هستند و این نیاز به‌تدریج در حال شکل‌گیری است.

وی با بیان اینکه در سفرهای استانی با مقامات هر استان، از جمله استانداران و شهرداران کلان‌شهرها، توضیح می‌دهیم که اگر می‌خواهند مدیریت شهری مؤثر داشته باشند، باید از داده‌های ماهواره‌ای استفاده کنند، خاطر نشان کرد: مثلاً باید بدانند کجا زمین خالی وجود دارد، منابع آب در حال از بین رفتن است و کجا نباید ساخت‌وساز انجام شود. ایجاد تعادل و توازن در محیط‌های شهری بر بستر داده‌های ماهواره‌ای امکان‌پذیر است.

یزدانیان با اشاره به اینکه هم‌زمان با ایجاد این نیاز، باید زنجیره ارزش و زیست‌بوم اقتصادی صنعت فضایی کشور را نیز شکل دهیم، اظهار داشت: بخشی از این زیست‌بوم مربوط به ساخت است، اما بخش مهم‌تر آن بهره‌برداری از داده‌هاست. ما بر این باوریم که باید تأمین‌کننده داده‌ها باشیم، اما در حال حاضر که بازار تازه در حال شکل‌گیری است، باید به تشکیل این بازار کمک کنیم. وقتی بازار شکل گرفت، شرکت‌های خصوصی و مجموعه‌های فعال در این حوزه باید وارد شوند، داده‌ها را دریافت کنند و شروع به ارائه سرویس کنند. مثلاً به بخش کشاورزی، محیط زیست، صنعت، معدن و تجارت خدمات ارایه دهند. این نقطه ثقل و وزن اصلی توسعه صنعت فضایی کشور خواهد بود.