به گزارش روز شنبه ایرنا، در هفته‌های اخیر، پرونده روابط آمریکا ـ ونزوئلا وارد مرحله‌ای ترکیبی شامل لفاظی‌های تند، هشدارهای حقوقی و حمله به قایق‌های غیرنظامی ونزوئلایی شده و دولت کاراکاس بارها نسبت به حضور نیروهای دریایی و اقدامات ایالات متحده در کارائیب هشدار داده و از جمله برگزاری نشست شورای امنیت سازمان ملل متحد را خواستار شده است. این نوع تقابل دیپلماتیک نمایانگر نگرانی ونزوئلا از اقدامات نظامی آتی واشنگتن تحت عنوان فریبنده «مبارزه با ترانزیت مواد مخدر» است.
در این بستر پرتنش، اعطای جایزه ۲۰۲۵ صلح نوبل به «ماریا کورینا ماچادو» که سال‌ها نماد مبارزه اپوزیسیون با سازوکارهای حاکم در کاراکاس بوده، پیام‌های متعدد و چندوجهی به همراه دارد. از یک طرف برای اپوزیسیون و متحدان غربی او، این جایزه تاییدی بین‌المللی است بر مشروعیت مطالبه دموکراسی و انتخابات آزاد و از طرف دیگر برای دولت مادورو این اقدام تفسیر دخالت خارجی و مشروعیت‌بخشی به مخالفانی است که به گفته او به دنبال بی‌ثباتی سیاسی و دخالت قدرت‌های خارجی در امور داخلی هستند.
در تبیین پیشینه سیاسی ماچادو در ساختار اپوزیسیون دولت کاراکاس باید یادآوری کرد که به دنبال برگزاری انتخابات ریاست جمهوری ونزوئلا در تاریخ ۲۸ ژوئیه ۲۰۲۴ (هفتم مرداد ۱۴۰۳)، «شورای ملی انتخابات ونزوئلا» از پیروزی مادورو با کسب ۵۱.۹۵ درصد آرا در مقایسه با ۴۳.۱۸ درصد آرای کسب شده توسط «ادموندو گونزالس» نامزد مخالفان خبر داد. اما اپوزیسیون راست افراطی به رهبری «ماریا کورینا ماچادو» از طرفداران خود خواست تا نتایج را نادیده گرفته و از پذیرش آرا سر باز زنند.
این فراخوان مخالفان دولت به اعتراض‌های خشونت‌آمیز در چندین شهر ونزوئلا منجر شد و در ادامه جنبش «ونته ونزوئلا» در شبکه‌های اجتماعی اعلام کرد ماچادو، بازداشت و پس از مدت کوتاهی آزاد شده است.
حال در این شرایط و با این پیشینه، اعطای جایزه نوبل صلح به ماچادو، به‌ویژه با توجه به مواضع آشکار او در حمایت از سیاست‌های واشنگتن، می‌تواند به‌عنوان ابزاری برای مشروعیت‌بخشی به اپوزیسیون و تقویت فشارهای دیپلماتیک علیه دولت مادورو عمل کند و به حمایت اطلاعاتی و رسانه‌ای واشنگتن از اپوزیسیون ونزوئلا منجر شود.
در همین راستا، منابع خبری از تماس تلفنی ماچادو با دونالد ترامپ رئیس جمهوری آمریکا پس از اعلام جایزه نوبل خبر داده‌اند؛ تماسی که از سوی ناظران به‌عنوان نشانه‌ای از هم‌سویی آشکار اپوزیسیون ونزوئلا با سیاست‌های واشنگتن تلقی شده است.
هرچند دولت کاراکاس نیز با بهره‌گیری از این رویداد، تلاش دارد این اقدام نوبل را سندی از «دخالت خارجی» و «توطئه غربی» معرفی و انسجام داخلی را تقویت کند و رسانه‌های دولتی ونزوئلا نیز نوبل صلح ۲۰۲۵ را «سیاسی‌ترین جایزه تاریخ» خوانده‌اند و آن را بخشی از سناریوی براندازی نرم دانسته‌اند.
با این حال، باید تاکید کرد که جایزه نوبل به‌تنهایی مجوز حقوقی یا نظامی برای حمله مستقیم آمریکا به ونزوئلا نیست و آنچه محتمل‌تر است، استفاده گسترده‌تر از ابزارهایی همچون صلح نوبل و فشارهایی همچون تحریم‌های بانکی و تجاری، حمایت از مخالفان سیاسی و اجتماعی، و تلاش برای منزوی‌سازی دیپلماتیک کاراکاس از طریق ائتلاف‌های منطقه‌ای است؛ سناریویی که در چارچوب جنگ نرم، می‌تواند به‌تدریج فضای داخلی ونزوئلا را تحت تاثیر قرار دهد و زمینه‌ساز تغییرات سیاسی شود.
در مجموع، اعطای جایزه نوبل صلح ۲۰۲۵ به ماچادو را باید در چارچوب فشارهای چندلایه غرب علیه دولت ونزوئلا تحلیل کرد؛ اقدامی که بیش از آنکه نماد صلح باشد، به نمادی از تقابل سیاسی بدل شده و می‌تواند زمینه‌ساز تشدید تنش‌ها در منطقه آمریکای لاتین باشد.
بی‌تردید در چنین فضایی، نقش نهادهای بین‌المللی در حفظ بی‌طرفی و جلوگیری از سیاسی‌شدن نمادهای جهانی صلح، بیش از پیش اهمیت می‌یابد و باید منتظر ماند و دید که چشم‌انداز جایزه امسال به صلح در جهان و به ویژه در آمریکای لاتین خواهد انجامید یا جنگی جدید.