به گزارش خبرگزاری ایمنا، اصفهان، کلان‌شهری که از دیرباز به «نصف جهان» شهرت یافته، بار دیگر در کانون توجهات جهانی قرار گرفته است؛ شهری که با تاریخ چند هزار ساله، معماری منحصربه‌فرد و میراث فرهنگی غنی، همواره یکی از مهم‌ترین مقاصد گردشگری ایران و جهان به شمار می‌رفته است.
به‌تازگی و در رقابتی میان ۴۰ شهر آسیایی، اصفهان موفق شد عنوان پرافتخار «پایتخت گردشگری شهرهای آسیایی در سال ۲۰۲۵» را به خود اختصاص دهد؛ انتخابی که از سوی سازمان همکاری‌های آسیایی در حوزه گردشگری صورت گرفت و نشان‌دهنده جایگاه ویژه این شهر در عرصه بین‌المللی است.
این موفقیت، تنها یک عنوان نمادین نیست، بلکه فرصتی طلایی برای معرفی دوباره اصفهان به جهانیان و بستری برای جذب سرمایه‌گذاری‌های جدید، توسعه زیرساخت‌های گردشگری و افزایش حضور گردشگران بین‌المللی در این شهر تاریخی محسوب می‌شود.
میراث ماندگار همچون میدان نقش‌جهان، پل خواجو، مسجد جامع، کلیسای وانک و کاخ چهلستون در کنار صنایع‌دستی بی‌بدیل نظیر میناکاری، خاتم‌کاری و فرش‌بافی، سبب شده است اصفهان نه‌تنها یک مقصد گردشگری، بلکه گنجینه‌ای از هنر و فرهنگ بشری باشد.
انتخاب اصفهان به‌عنوان پایتخت گردشگری شهرهای آسیایی، علاوه بر مزایای اقتصادی همچون رونق صنایع‌دستی و کسب‌وکارهای محلی، می‌تواند به ارتقای دیپلماسی شهری، افزایش تعاملات فرهنگی و معرفی بهتر ایران در سطح جهانی نیز بینجامد. کارشناسان گردشگری معتقدند که این عنوان، محرکی مهم برای توسعه گردشگری پایدار در اصفهان خواهد بود و زمینه را برای میزبانی رویدادهای بین‌المللی، جشنواره‌های فرهنگی و همایش‌های علمی فراهم می‌آورد.
با توجه به این جایگاه تازه، گفت‌وگوی پیش رو با مصطفی نباتی‌نژاد، رئیس مرکز پژوهش‌های شورای اسلامی شهر اصفهان به بررسی ابعاد مختلف این انتخاب، برنامه‌های مدیریت شهری در حوزه گردشگری و چشم‌انداز آینده اصفهان در مسیر تبدیل‌شدن به یکی از قطب‌های اصلی گردشگری آسیا اختصاص دارد.
ایمنا: با توجه به اینکه اصفهان به‌عنوان پایتخت شهرهای آسیایی در سال ۲۰۲۵ از بین ۴۰ شهر شرکت‌کننده انتخاب شده است، از ثمرات و برکات این انتخاب برای گردشگری اصفهان بگویید و اینکه چه ارزش‌هایی برای شهر به‌همراه دارد؟
نباتی‌نژاد: در فضای رقابتی موجود که شهرها می‌خواهند از یکدیگر سبقت بگیرند، به جهت هویت‌بخشی، ماندگاری سکونت در آن‌ها، هدایت جریان سرمایه به سمت شهر خودشان و برای اینکه بتوانند یک شهر زیست‌پذیر داشته باشند، به‌دنبال کسب برندها و القاب مختلف هستند.
در بسیاری از نقاط دنیا این اتفاق افتاده است، شاید به بسیاری از شهرها سفر نکرده باشیم، اما آوازه آن‌ها را شنیده‌ایم، درواقع شهر به یک عنوانی معروف است، کسب عناوینی پایتختی نیز از این دست عناوین است، فرصتی برای معرفی شهر اصفهان و بهانه‌ای برای بازمعرفی شهر اصفهان به دیگران که شامل گردشگران و سرمایه‌گذارن می‌شود، فراهم شد.
تلاش کردیم این استعداد و ظرفیتی که امروز امانت‌دار آن هستیم، مورد توجه آن سازمان بین‌المللی قرار گیرد که بیش از ۱۲۰ شهر آسیایی در دل خود جا داده و این لقب را به شهراصفهان داد.
آخرین مرتبه‌ای که برای شهر اصفهان کسب چنین عناوینی ثبت شده بود در سال ۲۰۰۶ تحت عنوان «پایتخت فرهگی جهان اسلام» بود، اکنون پس از ۱۹ سال مجدد این اتفاق افتاده که جا دارد به تمام مردم اصفهان و اصفهان دوستان تبریک بگویم.
معتقد هستم اصفهان و زاینده‌رود تنها به اصفهانی‌ها تعلق ندارد، مردم چه در ایران و چه در خارج از کشور یک تعلق خاطر ویژه و خاصی به اصفهان دارند.
ایمنا: چه فعالیت‌هایی توسط مدیریت شهری برای توسعه گردشگری شهر اصفهان انجام شده است؟
نباتی‌نژاد: بعضی از مقوله‌ها نسبت بسیار کمی با شهرداری و مدیریت شهری دارد، همچون بهداشت که مدیریت شهری در آن موثر است، اما مسئولیت حاکمیتی به‌عهده وزارت بهداشت و در حوزه بهداشت محیط و فرهنگ سلامت است.
در حوزه گردشگری نسبت گردشگری و مدیریت شهری همچون ماهی و آب در هم تنیده هستند، ساختار زیادی در مدیریت شهری وجود دارد که به گردشگران سرویس می‌دهند، همچون سازمان پایانه‌ها و پارک‌ها که با گردشگر در ارتباط هستند.
لوکیشن‌های جذابی همچون باغ گل‌ها، تخت فولاد، شرکت نمایشگاه‌ها که جزو جذابیت‌های شهر است، معاونت شهرسازی که پروانه هتل‌ها را صادر می‌کند، شرکت توسعه سپاهان، حوزه ناژوان و مدیریت پهنه شرق که کوه نخودی و مجموعه تندرستی را در اختیار دارد و سازمان نوسازی بهسازی، به‌طور کلی بسیاری از بخش‌های شهرداری با حوزه گردشگری و توسعه آن درگیر هستند.
بعضی مکان‌ها باید ظرفیت‌های نهادی بالفعل شود که در این حوزه امور اداره بین‌الملل و روابط عمومی شهرداری در توسعه روابط خواهرخواندگی گام برمی‌داریم، حدود شش ماه پیش شاهد حضور شهردار کازان در شهر اصفهان و انعقاد قرارداد خواهرخواندگی و پس از آن حضور مسافرانی از کازان بودیم.
مشارکت فعال در سازمان‌های ملی و بین‌المللی که یکی از آن‌ها دریافت میزبانی شهرهای تاریخی جهان پس از ۳۰ سال است، موقعیت مهمی به‌شمار می‌رود؛ اصفهان سال ۲۰۲۷ میزبان ۱۳۰ شهردار شهرهای تاریخی جهان است، تاسیس نهادهای ملی و بین‌المللی انجام و دبیرخانه مجمع شهرهای تاریخی جهان اسلام در اصفهان تشکیل شد.
رویدادهای بین‌المللی دیگر از جمله جشنواره بین‌المللی فیلم کودکان و نوجوانان که هویت آن با شهر اصفهان گره خورده و رونق گردشگری نیز برای شهر اصفهان به همراه دارد، این جشنواره از دوازدهم تا شانزدهم مهر سال جاری در شهر اصفهان برگزار شد.
در رابطه با جاذبه‌های گردشگری، حفظ و احیا، ایجاد و توسعه برندسازی، این روزها پهنه بابا قاسم که یک جبهه بسیار مهم با مساحت حدود ۳۰۰ هکتار است، توسط شهرداری اصفهان احیا می‌شود، در سمت شمال مسجد جامع که یه اتفاق بی نظیر در گردشگری شهری و گردشگری شبانه است.
در حوزه فعالان، کارآفرینان و سرمایه گذاران حمایت‌ها و تسهیل‌گری‌هایی انجام می‌شود، به‌زودی دو هتل پنج ستاره در اصفهان افتتاح می‌شود که ظرفیت بسیار خوبی است؛ در حوزه جذب گردشگر باید زیرساخت معرفی و اطلاع‌رسانی فراهم شود، کیوسک اتوبوس گردشگری ابتدای خیابان سپه قرار است به ایستگاه جامع راهنمای گردشگر تبدیل شود.
محصولات گردشگری و پکیج تورهای گردشگری در بیشتر موارد با مشارکت ذی‌نفعان و پشتیبانی مدیریت شهری پیش می‌رود، همچون پویش «اصفهان برای ایران» در عین حال که نشاط اجتماعی را به شهر بازگرداند، با برگزاری جشن‌های ویژه ولادت پیامبر (ص) به نام «امت ماه» در کنار پل خواجو، صدای مظلومیت محیط زیستی اصفهان از زبان هنرمندان در سطح کشور ساتر شد.
در حوزه شهروند که مدیریت شهری میزبان است، کاری را که انجام می‌دهد و باید بیشتر انجام دهد و ابتکاراتی در این حوزه انجام دهد، آشنایی با ظرفیت‌های گردشگری است، همچون برگزاری تورهای مربوط به گردشگری مقاومت که بازدید مردم، شهروندان و گردشگران شهری از نقاطی در بافت تاریخی است که درطول جنگ تحمیلی آسیب دیده است، مدیریت شهری در ارتقای فرهنگ مهمان‌پذیری و آشنایی شهروندان با ظرفیت‌های گردشگری نسبت به شهروندان مسئول است، اتفاقاتی در این مدت رقم خورده که باید توسعه پیدا کند.
در حال حاضر روی دامنه قرار داریم و برای رسیدن به قله باید در کنار یکدیگر هم‌افزایی و هم‌آفرینی داشته باشیم، شهروندان و مدیریت شهری به یکدیگر بازخورد ارائه دهند تا بتوانیم طی تفاهمی توسعه اقتصادی شهر اصفهان را بر مبنای گردشگری بگذاریم.
توسعه اقتصادی بر مبنای گردشگری به این معنا است که در خیابان‌های شهر اصفهان به تعداد زیاد شاهد حضور توریست باشیم.
ایمنا: میز گردشگری استان به کجا رسید؟
نباتی‌نژاد: میز گردشگری فراتر از مدیریت شهری است، درواقع یک میعادگاه ماهانه است که به دستور استاندار شکل گرفته و این مسئولیت به من واگذار شده است؛ در جلسات ماهانه‌ای که برگزار می‌شود، تمام دستگاه‌ها با لنز ارتقای ظرفیت گردشگری اصفهان و تسهیل‌گری در راستای توسعه خدمات گردشگری دور هم جمع می‌شوند.
به‌عنوان مثال دستور جلسه اخیر در میز پیرامون گزارش عملکرد اداره کل حمل‌ونقل جاده‌ای و راهداری بود؛ این اداره در توسعه زیرساخت‌ها نقش بسیار مهمی دارد، از مجتمع‌های خدمات رفاهی بین جاده‌ای گرفته تا بحث سامانه حمل‌ونقل برون‌شهری و اتوبوس‌ها، تابلوها و تابلوهای تبلیغاتی که می‌تواند روایت اصفهان را بگوید یا موضوع تشکیل سازمان مدیریت مقصد که امیدوارم بتوانیم این موضوع را با ابتکار پیش ببریم.
تاسیس انجمن تسهیل‌گران در حوزه سفر و گردشگری، افرادی که تولید محتوا و فعالیت به‌صورت فردی انجام می‌دهند، اما ان‌جی‌او از این‌ها حمایت نمی‌کند، همچنین در حوزه توسعه زیرساخت‌ها، حوزه بازاریابی و برن، حوزه رویدادها که این روزها شهروندان در شهر و استان اصفهان شاهد هستند که روزهای پایانی هفته رویدادها گردشگری روستایی و شهرهای کوچیک برگزار می‌شود که محصولات خود رو در آن جشنواره‌های گردشگری ارائه می‌دهند.
بر توسعه تنوع گردشگری و گونه‌های مختلف گردشگری کار می‌کنیم، اصفهان تنها دارای گردشگری تاریخی و فرهنگی نیست، بلکه می‌تواند مقصد گردشگری خرید، گردشگری آموزشی و مقصد گردشگری سلامت باشد، در میز گردشگری اگر موردی نیاز به تسهیل‌گری داشته باشد، انجام می‌شود، در حوزه بازاریابی نیز نیاز به یک بازاریابی هوشمند داریم که در تدارک تاسیس سازمان مدیریت مقصد هستیم.
ایمنا: افتخارات دیگر اصفهان در عرصه بین‌المللی چه بوده است؟
نباتی‌نژاد: این افتخار در سال ۲۰۲۴ نصیب ما شد که پس از ۳۰ سال، اصفهان اولین شهر ایرانی بود که عضو اتحادیه شهرهای تاریخی جهان شد و میزبانی این مجمع جهانی را کسب کردیم، این میزبانی کاتالیزور برای احیای بافت‌های تاریخی است، پیگیری بسیاری از زیرساخت‌های گردشگری انجام می‌شود تا آن زمان انجام شود.
بسیاری از گردشگران تصور می‌کنند با یک بار سفر به اصفهان کل اصفهان را می‌بینند و خیلی از اوقات مسافران به‌عنوان معبر از اصفهان یاد می‌کنند و حضور دارند، همشهریان باید تلاش کنند تا ماندگاری گردشگران افزایش پیدا کند و از این گنجینه لذت ببرند.