به گزارش خبرگزاری ایمنا از فارس، جعفر قادری امروز _پنجشنبه هفدهم مهر_ در صدودهمین نشست از سلسله مباحث «جهاد تبیین» که با محوریت فعال‌شدن مکانیزم ماشه و تبعات امنیتی و اقتصادی آن در حرم مطهر حضرت شاهچراغ (ع) برگزار شد، با انتقاد شدید از ساختار فعلی اقتصاد کشور بر ضرورت اصلاحات بنیادین و حرکت به سمت یک الگوی دانش‌بنیان، غیرمتمرکز و متنوع تأکید کرد.
وی با اشاره به آسیب‌پذیری اقتصاد ایران، آن را دولتی، متمرکز، تک‌محصولی و غیر دانش‌بنیان توصیف کرد که در برابر شوک‌های داخلی و خارجی واکنشی ضعیف نشان می‌دهد.
نایب رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی در مقایسه‌ای با دوران پیش از انقلاب گفت: با وجود کاهش شدید صادرات نفت (به کمتر از یک‌سوم میزان سال ۱۳۵۶) و افزایش جمعیت نزدیک به سه برابری، درآمدهای جایگزین نتوانسته‌اند شکاف ایجاد شده را پر کنند.
قادری، صادرات محصولات خام را مورد انتقاد قرار داد و اظهار کرد: صادرات هندوانه هنر نیست، این در واقع صادرات آب مجازی است.
وی افزود: کشورهایی با منابع آبی بهتر، محصولات کم‌مصرف‌تر تولید کرده و محصولات کشاورزی پرآب‌بر را از ایران وارد می‌کنند.
نماینده حوزه انتخابیه شیراز و زرقان در مجلس شورای اسلامی ضعف در زنجیره‌های تولید نفت و پتروشیمی را از دیگر معضلات ساختاری دانست و گفت: اگرچه تولید پتروشیمی از ۱۰ میلیون تن به بیش از ۱۰۰ میلیون تن رسیده، اما زنجیره ارزش ناقص است و بسیاری از محصولات خام صادر و در مقابل، محصولات نهایی وارد می‌شوند.
حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان اقدامی راهبردی است
قادری اظهار کرد: وابستگی به خرید لایسنس خارجی برای واحدهای جدید پتروشیمی، موجب نوسان در کیفیت محصولات صادراتی و بی‌اعتمادی خریداران خارجی شده است، در حالی که دانش فنی در برخی حوزه‌ها وجود دارد، اما بومی‌سازی نشده است. این وضعیت در بخش‌های معدن و کشاورزی نیز صادق است.
وی با اشاره به تخصص بالای پزشکان ایرانی، افزود: تزریق نکردن سالانه پنج میلیارد دلار به بخش بهداشت و درمان، کشور را دچار بحران خواهد کرد.
نایب رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس گفت: با وجود تولید ۹۸ درصد داروهای مورد نیاز داخلی، وابستگی به مواد اولیه و تجهیزات پیشرفته همچنان پابرجاست و تکمیل زنجیره‌های تولید و بومی‌سازی دانش فنی، کلید کاهش آسیب‌پذیری اقتصاد است.
قادری حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان توسط مقام معظم رهبری را اقدامی راهبردی خواند که زمینه جذب نیروهای متخصص را فراهم می‌کند و اظهار کرد: سیستم اداری کشور «فربه و ناکارآمد» است که توانایی جذب فارغ‌التحصیلان را ندارد و خواهان چابک‌سازی ساختار اداری برای پر کردن فاصله‌های فنی و تکنولوژیک با جهان پیشرفته شد.
وی، جنگ اخیر منطقه را «جنگ تکنولوژی» توصیف کرد و افزود: اگر در حوزه موشکی توانمندی نداشتیم، کشور به راحتی اشغال و تجزیه می‌شد
نایب رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس در تبیین علت افزایش قیمت ارز و تورم پس از تحولات مرتبط با برجام و مکانیزم ماشه، آن را ناشی از اصلاح‌نشدن سازوکارهای اقتصادی دانست و نگاه سنتی مسئولان را مانع پیشرفت خواند.
قادری همچنین با انتقاد از نگاه اشتباه به اشتغال که منجر به رغبت مردم به استخدام دولتی شده، از طرح‌های جدید اقتصادی از جمله قانون تأمین مالی تولید و زیرساخت‌ها سخن گفت و اظهار کرد: که در این راستا از ۱۶ وزیر طرح سؤال شده است.
وی افزود: هیچ راهی جز توانمند شدن علمی و اقتصادی نداریم.
نایب رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس در انتقاد از ذهنیت غالب در دستگاه‌های اجرایی، گفت: تصور عمومی بر این است که دولت باید مجری باشد، در حالی که سرمایه‌گذار باید خود طرح و منابع مالی را معرفی کند.
قادری با اشاره به ظرفیت تخلیه و بارگیری بیش از ۱۲۰ میلیون تن در بنادر جنوب کشور (عسلویه، بوشهر و…)، بر توجیه اقتصادی بالای احداث خط ریلی شیراز–بوشهر تأکید و حمل‌ونقل فعلی از طریق کامیون را ناکارآمد دانست و تجربه موفق پلتفرم‌های شهری مانند اسنپ و تپسی را نمونه‌ای از توزیع عادلانه‌تر درآمد برای رانندگان دانست که در بخش باربری ریلی هنوز محقق نشده است.
مدیریت سنتی منابع، عامل اصلی بحران‌هاست
وی در ادامه با تأکید بر ناکارآمدی در مدیریت منابع مالی و طبیعی کشور، خواستار اصلاح بنیادین ساختارهای مدیریتی و اقتصادی شد.
نایب رئیس کمیسیون اقتصادی با انتقاد از مدیریت منابع به پروژه انتقال آب یزد–اصفهان اشاره کرد و مثالی از تنش‌های منطقه‌ای زد: نماینده یزد به شوخی گفت که اگر خط لوله ما را بشکنند، ما هم خط آن‌ها را می‌شکنیم.
قادری با اشاره به هدررفت منابع مالی عظیم گفت: با وجود در اختیار داشتن منابعی مانند بودجه فولاد مبارکه، شاهد هدررفت ۶۰ هزار میلیارد تومان از سرمایه مردم هستیم، بدون آنکه حتی یک متر لوله‌گذاری انجام شده باشد.
نایب رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس، جابه‌جایی بی‌منطق آب بین یزد و اصفهان را نمونه‌ای دیگر از سوءمدیریت خواند و گفت: در شرایطی که می‌شد با مدیریت صحیح، ۱۶۰ میلیون متر مکعب آب را در اصفهان حفظ کرد، ما شاهد جابه‌جایی بی‌منطق هستیم، در حالی که انتقال آب خلیج فارس به یزد و بازگرداندن همان مقدار از یزد به اصفهان، می‌توانست نیاز به اجرای خط دوم انتقال را از بین ببرد.
قادری با تشریح مدل اقتصادی طرح انتقال آب از خلیج فارس اظهار کرد: سرمایه‌گذار کنونی می‌تواند با استفاده از ظرفیت‌های موجود و بدون لوله‌گذاری جدید، آب را در مسیرهایی نظیر پارسیان، بوشهر، کازرون و گچساران جابه‌جا کند.
وی ظرفیت بالای کشور در حوزه انرژی خورشیدی را یادآور شد و افزود: در کشوری با بیش از ۳۶۰ روز آفتابی، چرا باید با بحران برق روبه‌رو باشیم؟
نایب رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس همچنین به استفاده نکردن ایران از ظرفیت شیرین‌سازی آب دریا (برخلاف کشورهای عربی که روزانه ۳۲ میلیون متر مکعب آب شیرین می‌کنند) انتقاد کرد.
قادری با انتقاد از نگاه سنتی، مدیران پتروشیمی را مخاطب قرار داد و اظهار کرد: مدیران پتروشیمی خودشان بهتر از هر کسی می‌دانند کدام بخش از زنجیره تولید ناقص است.
وی افزود: پروژه‌ها باید مشخص شده، مجوزها دریافت و سپس از طریق مزایده به سرمایه‌گذار واگذار شوند.
نایب رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس در بخش زیرساخت‌ها، به‌ویژه راه‌سازی بر لزوم مشارکت مردم تأکید کرد و راهکار را تضمین سود دانست و گفت: دولت می‌تواند کف سود تضمین‌شده برای سرمایه‌گذاران در پروژه‌هایی مانند آزادراه شیراز–بوشهر تعیین کند تا مردم به‌جای بانک، در پروژه‌های عمرانی سرمایه‌گذاری کنند.
قادری همچنین خواستار اصلاح ساختار دریافت عوارض شد و اظهار کرد: حمل‌ونقل عمومی باید رایگان باشد و عوارض از خودروهای لوکس دریافت شود، نه از گروه‌های کم‌درآمد.
وی، هجوم مردم به بازار ارز و طلا را رفتاری مخرب خواند که به اقتصاد آمریکا کمک کرده و با خروج پول از چرخه، اقتصاد ملی را تضعیف می‌کند.
نایب رئیس کمیسیون اقتصادی در واکنش به فعال شدن مکانیزم ماشه بر لزوم اصلاح نقاط ضعف داخلی برای خنثی‌سازی اثر روانی تحریم‌ها تأکید کرد و گفت: دشمنان می‌دانند که هرگونه ناامنی برای ما، برای آن‌ها نیز ناامنی به همراه خواهد داشت. برخورد نظامی راه‌حل نیست؛ باید با توانمندسازی داخلی، مسیر مقاومت را تقویت کنیم.
قادری با اشاره به تغییر موازنه بین‌المللی اظهار کرد: چین و روسیه مکانیزم ماشه را به رسمیت نمی‌شناسند و این فرصتی است که باید از آن استفاده کرد؛ برخلاف برخی مسئولان که هنوز نگاهشان به غرب است.
وی برای جذب سرمایه‌گذار خارجی افزود: باید اجازه دهیم سرمایه‌گذاری ارزی انجام شود، سود منطقی پرداخت کنیم و از همان ارز به‌عنوان وثیقه برای تسهیلات ریالی استفاده شود.
نایب رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس با انتقاد از نحوه تخصیص یارانه‌ها گفت: نباید آب تصفیه‌شده با قیمت پایین در اختیار کسانی قرار گیرد که استخر و فضای سبز لوکس دارند. با قطعی برق و گاز، ۱۵۳ روز در سال، نمی‌توان انتظار پرداخت مالیات از سوی واحدهای تولیدی را داشت.
قادری اظهار کرد: سیستم اداری کشور بیش از حد بزرگ شده و هزینه‌های سنگینی به دولت تحمیل می‌کند، اداره کشور با ساختار فعلی ممکن نیست. نیازمند تصمیمات سخت و تغییر مدیران از حالت هزینه‌محور به مدیران درآمدزا هستیم تا بتوانیم از ظرفیت‌های علمی و صنعتی که از چین نیز بیشتر است، به درستی بهره ببریم.