نشریه آمریکایی فارن افرز در گزارشی با عنوان «چگونگی بازیابی روسیه؛ آنچه کرملین از جنگ در اوکراین می‌آموزد» بررسی کرده است که چگونه ارتش روسیه با استخراج درس‌های عملی جنگ، توان رزمی خود را افزایش داده است. این نشریه می‌نویسد: در ابتدا، نیروهای روسیه در پیشروی با مقاومت شدید اوکراین مواجه شدند، اما از اوایل ۲۰۲۲، ارتش روسیه تلاش سیستماتیکی برای بررسی تجربه رزمی، تحلیل گزارش فرماندهان، مصاحبه با پرسنل و استفاده از پژوهشگران آغاز کرد تا این درس‌ها به تمام سطوح فرماندهی، دانشگاه‌ها و صنایع دفاعی منتقل شود.
این یادگیری ساختاریافته موجب شد ارتش روسیه تاکتیک‌های خود را بهبود دهد، تجهیزات جدید تولید کند و فرماندهان جوان را برای تصمیم‌گیری مستقل آماده سازد. به این ترتیب، ارتش روسیه هم در جنگ جاری توانمند شد و هم خود را برای درگیری‌های آینده و فناوری‌محور آماده کرد.
اکوسیستم یادگیری و نوآوری
سازگاری اولیه روسیه در میدان نبرد به اکوسیستم یادگیری نهادینه تبدیل شد. بیش از ۲۰ کمیسیون ویژه، گزارش‌های تحلیلی و کارگاه‌های تخصصی ایجاد شدند تا درس‌های میدان نبرد به نیروها منتقل شود. منطقه نظامی جنوبی با گردهم آوردن نیروهای هوایی، زمینی، جنگ الکترونیک و صنایع دفاعی، روش‌های بهینه کشف و نابودی پهپادهای دشمن را آموزش می‌دهد.
در حوزه فناوری، روسیه با سرمایه‌گذاری در استارتاپ‌ها و ایجاد واحدهای تحقیقاتی مانند «روبیکون»، تولید موشک‌ها و پهپادهای پیشرفته، بهبود سامانه‌های زرهی و دفاع الکترونیک، و همکاری دانشگاه‌ها و مراکز تحقیقاتی با صنایع دفاعی، توانمندی رزمی خود را ارتقا داده است.
این اقدامات موجب شده روسیه بتواند خطوط مقدم خود را تثبیت و با حملات پیچیده اوکراین مقابله کند. سامانه‌های بدون سرنشین، روباتیک و هوش مصنوعی در برنامه‌های آینده ارتش قرار گرفته‌اند و تجربه‌های به‌دست‌آمده در میدان نبرد، نقشه راهی برای تکامل نظامی فراهم کرده است.
آموزش و بازآموزی رزمی
یادگیری روسیه محدود به تجهیزات نیست؛ آموزش و بازآموزی نیز گسترش یافته است. تجربه رزمی در برنامه‌های آموزشی ادغام شده و سربازان و افسران جوان بین میدان‌های آموزشی و خط مقدم جابجا می‌شوند تا آموزش‌ها واقعی و مرتبط باشد. استفاده از پهپادها برای نظارت بر تمرینات، شبیه‌سازهای واقعی‌تر، آموزش کمک‌های اولیه تاکتیکی و تمرین حملات کوچک در میدان‌های پهپادمحور از جمله اقدامات مهم هستند.
افسران جوان مهارت‌هایی مانند هدایت واحدهای کوچک، مأموریت‌ریزی مستقل و استفاده از پهپاد و تجهیزات نوین را یاد می‌گیرند. این تغییرات، ارتشی انعطاف‌پذیر و توانمند خلق کرده که هم قابلیت تطبیق با شرایط جنگ کنونی را دارد و هم برای جنگ‌های آینده آماده است.
رشد کردن با جنگ
تجربه جنگ اوکراین نشان می‌دهد که روسیه با ایجاد فرآیندهای یادگیری و نهادینه‌سازی، ضعف‌های اولیه خود را جبران کرده و در مسیر تحول و آماده‌سازی برای نبردهای آینده گام برداشته است. تاکتیک‌های نوین، تجهیزات پیشرفته و آموزش‌های واقع‌گرایانه، ارتش روسیه را قادر ساخته تا خطوط مقدم خود را تثبیت کند، با حملات پیچیده مقابله کند و تجربه رزمی گسترده‌ای کسب کند. ارتشی که اکنون در میدان عمل تجربه می‌اندوزد، فناوری و تاکتیک‌های نوین را پیاده می‌کند و آموزش‌های متناسب با شرایط واقعی جنگ دریافت می‌کند، نمونه‌ای از ارتشی است که با جنگ رشد می‌کند و خود را برای آینده آماده می‌سازد.