به گزارش خبرنگار آنا، تحول در نظام آموزشی دیگر یک انتخاب نیست، ضرورتی است که دنیای امروز بر دوش هر جامعه‌ای گذاشته است. در زمانی نه‌چندان دور، تخته سیاه و گچ نماد کلاس درس بودند و معلم تنها منبع دانش به شمار می‌رفت، اما امروز با ظهور فناوری‌های نوین، هوش مصنوعی، ابزار‌های دیجیتال و پلتفرم‌های آموزشی آنلاین، مفهوم یادگیری دگرگون شده است.
در چنین شرایطی، ایران نیز نمی‌تواند از قافله تحولات جهانی عقب بماند. مدارس هوشمند و دیجیتال، دیگر رویا نیستند؛ بلکه نیاز قطعی نظام آموزشی‌اند تا نسل آینده کشور بتواند با مهارت‌های قرن بیست‌ویکم هم‌پا شود. اینجاست که نقش آموزش و پرورش پایتخت، به‌عنوان الگوی نخستین تغییر، برجسته می‌شود.
مجید پارسا، مدیرکل آموزش و پرورش شهر تهران، در گفت‌و‌گو با خبرنگار آنا از تحولی سخن گفته که به گفته وی، «از سطح برنامه‌ریزی عبور کرده و به مرحله اجرا رسیده است». او تأکید کرده است که موضوع هوشمندسازی مدارس، مورد توجه ویژه نهاد‌های دولتی از جمله ریاست جمهوری قرار گرفته و در سطح کلان کشور به عنوان یکی از اولویت‌های توسعه آموزشی تعریف شده است.
بر اساس برنامه‌ریزی دولت، به‌روزرسانی تجهیزات مدارس نه تنها برای افزایش کیفیت آموزش، بلکه به عنوان بخشی از فرآیند عدالت آموزشی نیز دیده شده است. در واقع، وقتی مدرسه‌ای در منطقه برخوردار به راحتی به اینترنت، رایانه و کلاس مجازی دسترسی دارد، اما مدرسه‌ای در منطقه کم‌برخوردار هنوز با کمبود لپ‌تاپ یا ویدئوپروژکتور مواجه است، عدالت آموزشی به خطر می‌افتد.
پارسا می‌گوید در سال تحصیلی جاری، رویکرد آموزش و پرورش شهر تهران آن بوده است که از محل درآمدهای اختصاصی خود، بخشی از این نابرابری را کاهش دهد.
تزریق ۱۳۰ میلیارد تومان به نوسازی دیجیتال مدارس تهران
بر اساس اعلام مدیرکل آموزش و پرورش شهر تهران، تاکنون بیش از ۱۳۰ میلیارد تومان برای خرید تجهیزات آموزشی، اداری و هنرستانی هزینه شده است. این تجهیزات شامل ابزار‌های دیجیتال، رایانه، سیستم‌های هوشمند، وسایل کمک‌آموزشی و ابزار‌های فنی مورد نیاز هنرستان‌هاست.
نکته قابل توجه در این طرح، آن است که منابع مالی آن نه صرفاً از بودجه عمومی دولت، بلکه از محل درآمدهای اختصاصی آموزش و پرورش شهر تهران تأمین شده است. این اقدام نشان می‌دهد که مدیریت شهری آموزش در تهران در پی آن است که با تکیه بر ظرفیت‌های داخلی خود، مسیر تحول را هموار کند.
پارسا در توضیح این سیاست گفته است که تجهیز مدارس به فناوری‌های نوین تنها یک پروژه سخت‌افزاری نیست، بلکه مقدمه‌ای برای تغییر در شیوه یاددهی و یادگیری است. به باور او، اگر بخواهیم از روش‌های نوین تدریس استفاده کنیم، باید ابزار‌های متناسب با آن را نیز در اختیار داشته باشیم.
از سخت‌افزار تا ذهن‌افزار؛ تحول واقعی در کلاس درس
هوشمندسازی مدارس فقط خرید لپ‌تاپ و نصب پروژکتور نیست. اصل این تحول در تغییر نگرش‌ها و مهارت‌های معلمان و دانش‌آموزان نهفته است. آموزش آنلاین، یادگیری ترکیبی، و استفاده از ابزار‌های تعاملی، نیازمند معلمانی است که با فناوری احساس راحتی کنند و از آن برای بهبود فرآیند آموزش بهره بگیرند.
به همین دلیل، آموزش و پرورش تهران علاوه بر تأمین تجهیزات، دوره‌های توانمندسازی برای معلمان برگزار کرده است تا آنان بتوانند از ابزار‌های هوشمند در کلاس درس استفاده کنند. این اقدام باعث شده است تا فضای آموزشی مدارس پایتخت به سمت پویایی و مشارکت بیشتر دانش‌آموزان حرکت کند.
در بسیاری از مدارس، دانش‌آموزان حالا به جای حفظ طوطی‌وار، در پروژه‌های دیجیتال، تولید محتوا، پژوهش آنلاین و فعالیت‌های گروهی شرکت می‌کنند.
البته مسیر هوشمندسازی مدارس بدون چالش نیست. کمبود زیرساخت اینترنت در برخی مناطق، هزینه‌های نگهداری تجهیزات، و نابرابری در دسترسی به ابزار‌های دیجیتال، از جمله موانعی است که اجرای کامل این طرح را دشوار می‌کند.
با این حال، پارسا معتقد است که اگر اراده ملی برای این تحول وجود داشته باشد، بخش زیادی از این موانع قابل رفع است. او می‌گوید آموزش و پرورش تهران با کمک خیرین مدرسه‌ساز دیجیتال، شرکت‌های فناور، و همکاری نهاد‌های دولتی در حال طراحی مسیر پایداری برای تأمین تجهیزات مدارس است.
در این مدل، مدارس با کمک بخش خصوصی، بخشی از تجهیزات خود را از طریق تفاهم‌نامه‌ها و مشارکت‌های هوشمند تأمین می‌کنند تا بار مالی طرح تنها بر دوش دولت نباشد.
مدرسه هوشمند؛ پلی میان آموزش سنتی و آینده دیجیتال
مدرسه هوشمند در نگاه مدیرکل آموزش و پرورش تهران، صرفاً مکانی با رایانه و اینترنت نیست؛ بلکه محیطی است که در آن یادگیری، تعامل، خلاقیت و تفکر انتقادی تقویت می‌شود. در این مدارس، دانش‌آموز صرفاً شنونده نیست، بلکه در فرآیند یادگیری نقش فعال دارد.
به گفته پارسا، اگر نظام آموزشی بخواهد به‌سوی تربیت نسل آینده‌ساز حرکت کند، باید مهارت‌های زندگی دیجیتال را در کنار دروس رسمی آموزش دهد. این همان مفهومی است که در جهان امروز با عنوان «سواد دیجیتال» شناخته می‌شود؛ مهارتی که به دانش‌آموز می‌آموزد چگونه از فناوری نه برای مصرف، بلکه برای خلاقیت و حل مسئله استفاده کند.
در ماه‌های اخیر، رئیس‌جمهور و وزیر آموزش و پرورش بار‌ها بر لزوم تحول در زیرساخت‌های آموزشی کشور تأکید کرده‌اند. در این میان، تهران به عنوان پایتخت آموزشی کشور، نقش الگو را برعهده دارد.
بر اساس گفته‌های مدیرکل آموزش و پرورش شهر تهران، برنامه‌ای جامع برای به‌روزرسانی تجهیزات مدارس تدوین شده است تا در پایان سال تحصیلی جاری، نتایج ملموس آن در مدارس دیده شود. او ابراز امیدواری کرده است که آثار این اقدامات در افزایش انگیزه دانش‌آموزان، بهبود کیفیت یادگیری و رشد مهارت‌های فناورانه آنان نمایان شود.
پارسا این روند را گامی در جهت تحقق اهداف سند تحول بنیادین آموزش و پرورش می‌داند؛ سندی که بر عدالت آموزشی، مهارت‌محوری و استفاده از فناوری‌های نوین در آموزش تأکید دارد.
آموزش مجازی و تجربه دوران کرونا؛ درسی برای آینده
تجربه آموزش آنلاین در دوران کرونا، اگرچه با چالش‌های فراوانی همراه بود، اما برای نظام آموزشی ایران به یک فرصت یادگیری تبدیل شد. بسیاری از معلمان و دانش‌آموزان در آن دوران برای نخستین‌بار با پلتفرم‌های آموزش مجازی آشنا شدند و اکنون این تجربه، زیرساختی برای گسترش آموزش ترکیبی (حضوری و مجازی) فراهم کرده است.
پارسا معتقد است که باید از تجربه دوران کرونا به عنوان سکوی پرتاب استفاده کرد تا نظام آموزشی ایران وارد مرحله‌ای تازه از بلوغ دیجیتال شود. او می‌گوید آموزش آنلاین نه تهدید است و نه جایگزین آموزش حضوری؛ بلکه مکملی است که اگر درست مدیریت شود، می‌تواند کیفیت آموزش را افزایش دهد.
مدرسه دیگر فقط محل تدریس کتاب‌های درسی نیست؛ بلکه مرکز یادگیری، خلاقیت و رشد مهارت‌های زیستی و فناورانه است. آموزش و پرورش تهران تلاش دارد تا در کنار هوشمندسازی فیزیکی، محتوای آموزشی را نیز بازآفرینی کند.
در این راستا، برنامه‌هایی برای توسعه محتوای دیجیتال بومی، راه‌اندازی آزمایشگاه‌های نوآوری آموزشی و همکاری با دانشگاه فرهنگیان برای تربیت معلمان فناورمحور در دست اجراست. هدف آن است که در آینده نزدیک، هر کلاس درس در تهران، به محیطی تعاملی و فناورانه تبدیل شود.
مدرسه فردا همین امروز ساخته می‌شود
هوشمندسازی مدارس پایتخت شاید در نگاه اول پروژه‌ای فناورانه به نظر برسد، اما در حقیقت، بازتاب یک تغییر عمیق در فلسفه آموزش است؛ تغییری از «آموختن برای امتحان» به یادگیری برای زندگی
مجید پارسا معتقد است که اگر آموزش و پرورش به‌روز نشود، نسل جدید با شکافی میان دنیای واقعی و مدرسه روبه‌رو می‌شود. به همین دلیل، نوسازی دیجیتال مدارس نه تنها ضرورتی آموزشی، بلکه مسئولیتی ملی است.
به نظر می‌رسد در پایان سال تحصیلی جاری، ثمره این نگاه تازه در مدارس تهران قابل مشاهده باشد؛ مدارسی که دیگر نه فقط ساختمان‌های آموزشی، بلکه پایگاه‌های نوآوری و تفکر دیجیتال خواهند بود.
انتهای پیام/