به گزارش گروه فرهنگی خبرگزاری دانشجو، نجمی سانجاک کارگردان ترکی است که به‌تازگی فیلم اولش را با نام "عایشه" ساخته است. او درحالی که مشغول تولید فیلم دومش بود، به‌واسطه دفتر پخش بین‌المللی فیلم قصد اکران فیلم خود را در کشور خودش یعنی ترکیه داشت، اما اقدام او برای همراهی با کاروان صمود باعث شد یک‌باره همه چیز متوقف شود.
این کارگردان که به‌طور کاملاً محسوس متوجه می‌شود که فیلمش به‌خاطر همراهی با ناوگان کمک‌های مردمی که از سمت تونس به‌سمت غزه حرکت می‌کنند توقیف شده است، نه‌تنها خودسانسوری نمی‌کند بلکه با شجاعت بیشتری اقدام به اعلام مواضع صریح خود در دفاع از مردم مظلوم غزه می‌کند. مصاحبه‌های گوناگون و واکنش‌های لحظه‌ای‌اش نسبت به نسل‌کشی مردم غزه و جنایت‌های رژیم صهیونیستی تمامی ندارد، چیزی که شاید در کمتر فیلمساز یا هنرمندی بتوان این رویکرد را آن هم بعد از توقیف فیلمش دید.
ما بعد از اینکه خبر توقیف فیلمش را در رسانه‌های ترکی‌زبان دیدیم و منتشر کردیم، مصمم به مصاحبه با وی شدیم. نجمی که در حال بازگشت از تونس بود پیام ما را دید و از همان لحظه ابتدایی با محبت فراوان به ما پاسخ داد: حتماً گفت‌و‌گو خواهم کرد.
بعد از ارسال سؤالات خیلی زود این کارگردان ترکیه‌ای به آنها پاسخ داد و نتیجه آن همان‌طور که انتظار می‌رفت مصاحبه‌ای شجاعانه و جسور درباره نقش هنر و هنرمند در نسبت با لابی‌های صهیونیستی در سینمای منطقه انجام شد.
به‌خاطر حضور در ناوگان صمود پخش فیلمم را تعلیق کردند
لطفاً در ابتدا، برای ما شرح دهید که دقیقاً چه‌اتفاقی برای فیلم شما "عایشه" رخ داد؛ چرا این فیلم از اکران و پخش بین‌المللی حذف شد؟ آیا فیلم شما در انتقاد از اسرائیل است که منجر به حذف آن شد؟
پیش از هرچیز، قراردادی برای توزیع فیلم با شرکت یو‌آی‌پی UIP که متعلق به شرکت «پارامونت پیکچرز» و «یونیورسال استودیوز» است، امضا کردم، چند روز بعد از آن، آنها من را به دفترشان دعوت کردند تا قرارداد‌ها را امضا کنیم، در عین حال، آنها متوجه شدند که من در ناوگان جهانی صمود شرکت خواهم کرد، در نتیجه، آنها جلسه را لغو کردند و این‌گونه مطرح می‌کردند که این اوضاع می‌تواند برایشان مشکل‌ساز شود و نیاز است که با شرکت در آمریکا مشورت کنند.
سپس چند روز بعد‌ای‌میلی از طرف آنها دریافت کردم، در آن نوشته بودند که پروژه را به‌طور موقت متوقف کرده‌اند، به این دلیل که من با آن اقدام که از سوی فعالان (حامی فلسطین) هدایت می‌شد، همراه شده‌ام.
فیلم من هیچ ارتباطی با اسرائیل ندارد، «عایشه» داستان زنی است که مسئول مراقبت از برادرش است، به همین دلیل، تنها دلیل توقف فیلم من فشار صهیونیستی‌ای بود که آنها اعمال کردند.
هدف اصلی رسیدن به غزه بود که موفق شدیم
لطفاً از تجربه حضور میان صد‌ها نفر مدافع فلسطین در ناوگان صمود بگویید.
به تونس رفتم تا به ناوگان صمود بپیوندم، روز‌های فوق‌العاده‌ای در آنجا داشتیم، در کنفرانسی شرکت و با مردم صحبت کردیم و این تجربه چنان الهام‌بخش بود که با هم بودن و مبارزه کردن احساساتی را در من برانگیخت که نمی‌توانم توصیف کنم.
متأسفانه، نتوانستیم از تونس به‌سمت غزه حرکت کنیم، چون کشتی‌ای که نام من در آن ثبت شده بود، دچار نقص فنی شد، اما این اشکالی نداشت، زیرا هدف اصلی رسیدن به غزه بود که هم‌قطاران من موفق به این امر شدند.
هنرمندان ساکت درباره غزه هنرمند نیستند
در یک ماه گذشته، کمپین همه ما هم برای فلسطین برای هنرمندان شکل گرفت، کمپینی که صدای اعتراض هنرمندان جهان برای اولین بار علیه اسرائیل بود، آیا هنرمندان ترک هم به این کمپین پیوستند؟ نظر شما درباره کمپین‌های هنری جهانی علیه اسرائیل چیست؟
این کمپین یکی از آنهایی بود که باعث شد به هنرمندان افتخار کنم و احترامم نسبت به آنها افزایش پیدا کند، چون آنها به آنچه در جریان بود بی‌توجهی نکردند و اقدام کردند، به‌هرحال، جای تأسف است که هیچ هنرمند ترکی در این کمپین حضور نداشت، علاوه بر این، حدود ۹۰ درصد از هنرمندان ترک نه چیزی در این راه سهیم شدند و نه اینکه صدایشان را (در اعتراض) بلند کردند، و این وضعیت بسیار تأسف‌بار است.
در تمام اشکال هنر که در آن سعی دارید انسانیت را بیان کنید، چطور می‌توان نسبت به چنین جنایتی علیه بشریت چشم خود را ببندید؟ این یعنی شما هنرمند نیستید، بلکه صرفاً افرادی پرزرق‌وبرق هستید که به‌دنبال شهرت و پول هستید.
نکته آخر اینکه به‌نظرم این کمپین‌ها باید به مخاطبان بیشتری برسند تا به نوعی فشار بر دولت‌ها تبدیل شوند.
منابع مالی، شبکه‌های توزیع و مکانیسم‌های جشنواره‌ای ابزار‌های لابی‌های صهیونیستی در سینمای منطقه است
لابی‌های هالیوودی و اسرائیلی به‌نمایندگی از غرب، مدعی آزادی بیان هستند، اما خودشان فیلمی مثل عایشه را به‌خاطر نگاه فیلمساز آن حذف می‌کنند و جشنواره‌های ترکیه‌ای نیز نمی‌توانند واکنش صریحی نسبت به اسرائیل داشته باشند، این نفوذ چگونه شکل گرفته است، و به‌نظر شما آیا هنرمندان این امکان و قدرت را دارند که این لابی‌ها را از بین ببرند؟
به‌نظر من این نفوذ ریشه در سلطه فرهنگی هالیوود دارد که طی سال‌ها از طریق قدرت مالی و سیاسی ایجاد شده است. لابی‌های اسرائیلی به‌عنوان شرکای راهبردی در این سیستم عمل می‌کنند. منابع مالی، شبکه‌های توزیع و مکانیسم‌های اهدای جوایز همگی در خدمت این ساختار هستند.
هنرمندان، نه به‌صورت فردی بلکه از طریق آگاهی جمعی، می‌توانند با ایجاد روش‌های جایگزین تولید و نمایش، این فشار لابی‌ها را بشکنند، بااین‌حال، این یک مبارزه طولانی‌مدت است که به شجاعت و پشتکار نیاز دارد.
گردهم‌آیی هنرمندان خاورمیانه صدای آنان را بلندتر خواهد کرد
سینمای ترکیه و سینمای ایران مشترکات زیادی از نظر درام، اندیشه و فرهنگ دارند، این مشترکات می‌تواند کنار هم در سینما هم‌افزایی کند و صدای عدالت و انسانیت را در خاورمیانه منتشر کند، اما این اتفاق تابه‌حال رخ نداده است، فکر می‌کنید؛ علت آن چیست و در چه‌صورتی رخ می‌دهد؟
به‌نظر من، دلیل اصلی این موضوع این است که مسائل سیاسی در هر دو کشور، همکاری واقعی بین هنرمندان را دشوار می‌کند، علاوه بر این، سینمای هر کشور چنان بر مسائل داخلی خود متمرکز است که هنوز یک زبان مشترک منطقه‌ای به‌طورکامل شکل نگرفته است.
با این حال، این هم‌افزایی می‌تواند از طریق پلت‌فرم‌ها (سکوهای) خلاقانه و مستقل و شبکه‌های تولید مشترک، بدون اتکا به حمایت دولتی، امکان‌پذیر شود. اگر زمانی هنرمندان در یک همکاری انسانی، نه سیاسی، گرد هم آیند، صدای خاورمیانه بسیار قوی‌تر شنیده خواهد شد.
مصاحبه از: محمدباقر صنیعی‌منش