به گزارش خبرگزاری آنا؛ در روزگار کنونی، افزایش بی‌رویه نرخ دلار به یکی از مهم‌ترین معضلات اقتصادی کشور تبدیل شده است که پیامد‌های گسترده و عمیقی بر زندگی مردم و ساختار اقتصادی کشور دارد؛ به طوری که حضرت آیت‌الله خامنه‌ای در بیانات خود بر اهمیت تحقق اقتصاد مقاومتی و شکستن «ارزش و آقایی دلار» در زندگی اقتصادی تأکید کرده‌اند و این امر را راه‌حلی برای نجات کشور و الگو شدن برای سایر ملل دانسته‌اند (۹۵/۶/۲۸).
متأسفانه سیاست‌های اقتصادی نادرست، بی‌برنامگی و عدم هماهنگی در مدیریت بازار ارز، این وضعیت را به گونه‌ای رقم زده است که نرخ دلار به شکل بی‌سابقه‌ای افزایش یافته است. این در حالی است که کشور‌هایی مانند یمن، افغانستان و سومالی که تحت تحریم‌های شدید و جنگ‌های طولانی‌مدت قرار دارند و فاقد بُنیه اقتصادی قوی هستند، نرخ ارزشان وضعیت بهتری نسبت به ایران دارد. این مقایسه نشان‌دهنده عمق مشکلات و ناتوانی مدیریت اقتصادی کنونی است.
یکی از دلایل اصلی این وضعیت، وابستگی مستقیم بسیاری از کالا‌ها و خدمات از جمله خوراکی‌ها، لوازم خانگی، حمل و نقل، اجاره مسکن و دیگر نیاز‌های روزمره به نرخ دلار است. افزایش نرخ ارز منجر به تورم شدید، گرانی‌های غیرقابل کنترل و فشار مضاعف بر مردم شده است. نمونه‌هایی همچون مرغ ۱۸۰ هزار تومانی، گوشت ۱ میلیون تومانی و نان بربری ۵۰ هزار تومانی، حکایت از بحران عمیق اقتصادی دارد که توجیه منطقی برای آن وجود ندارد.
راهکار‌های پیشنهادی برای کنترل این بحران، نیازمند شجاعت، اراده قوی و برنامه‌ریزی دقیق است. باید با ایستادگی مقابل فساد و ذی‌نفعان افزایش نرخ دلار، و بهره‌گیری از تجربیات موفق سایر کشور‌ها مانند روسیه در شرایط تحریم و جنگ، به دنبال راه‌حل‌های عملی و کارآمد بود. همچنین، استفاده از تجربیات کشور‌های مشابه در منطقه و مشاوره با کارشناسان بین‌المللی می‌تواند به بهبود وضعیت کمک کند.
در نهایت، رسانه‌ها و مسئولان باید صادقانه و شفاف در مورد وضعیت واقعی و تاثیرات تصمیمات اقتصادی صحبت کنند تا اعتماد عمومی حفظ شود و مردم نیز بهتر بتوانند شرایط را درک کنند. تنها با اتحاد ملی، اقتصاد مقاومتی واقعی و مدیریت درست نرخ ارز، می‌توان بر این بحران فائق آمد و مسیر پیشرفت و توسعه پایدار را هموار ساخت.
دراین رابطه سید کمال سیدعلی، معاون ارزی اسبق بانک مرکزی، در گفت‌وگو با خبرنگار اقتصادی آنا به بررسی دلایل نوسانات ارزی و راهکار‌های مدیریت بازار ارز پرداخت.
وی با اشاره به تأکیدات مکرر مقام معظم رهبری مبنی بر لزوم کنترل قیمت ارز و جلوگیری از افزایش بی‌رویه آن گفت: انتظار مردم این است که ثبات در بازار ارز ایجاد شود، اما واقعیت این است که مجموعه‌ای از عوامل در ایجاد این نوسانات نقش دارد و باید با نگاهی جامع به موضوع پرداخته شود.
سیدعلی یکی از مهم‌ترین دلایل افزایش نرخ ارز را بی‌ثباتی در فضای اقتصادی و تأثیر مسائل سیاسی و امنیتی عنوان کرد و افزود: در چنین شرایطی ضروری است که مسئولان با پرهیز از دامن زدن به فضای تنش و پرهیز از کوبیدن بر طبل جنگ، به بازار آرامش تزریق کنند. چرا که ایجاد فضای نااطمینانی باعث خروج سرمایه و کاهش سرمایه‌گذاری می‌شود.
مدیریت مصارف؛ کلید برون رفت از بحران
وی همچنین بر لزوم مدیریت منابع و مصارف ارزی کشور تأکید کرد و اظهار داشت: نباید بدون برنامه ذخایر ارزی را صرف پایین آوردن مصنوعی نرخ ارز کرد، بلکه باید با یک مدیریت حساب‌شده این منابع را به کار گرفت. در کنار آن باید تجربه کشور‌هایی که تحت فشار تحریم‌ها قرار داشتند مورد توجه قرار گیرد. برخی کشور‌ها توانستند با اتخاذ سیاست‌های دقیق اقتصادی، شرایط خود را مدیریت کنند.
معاون اسبق بانک مرکزی کنترل حجم نقدینگی را از دیگر محور‌های اساسی مدیریت بازار ارز دانست و تصریح کرد: وقتی نقدینگی بیش از اندازه افزایش پیدا کند، طبیعتاً به بازار ارز فشار وارد می‌شود؛ بنابراین مدیریت نقدینگی می‌تواند ثبات بیشتری در این بازار ایجاد کند.
سیدعلی همچنین به ضرورت پرهیز از تصمیم‌گیری‌های هیجانی اشاره کرد و گفت: در شرایط فعلی باید تصمیمات مبتنی بر واقعیت منابع و مصارف کشور گرفته شود. منابع ارزی ما به میزان فروش نفت و دیگر درآمد‌ها وابسته است و باید متناسب با همین ظرفیت‌ها سیاست‌گذاری کنیم.
وی در پاسخ به پرسشی درباره مقایسه وضعیت ایران با روسیه در مواجهه با تحریم‌ها خاطرنشان کرد: زمانی که تحریم‌ها علیه روسیه اعمال شد، نرخ ارز این کشور به سرعت افزایش یافت، اما توانستند با سیاست‌های تجاری و اقتصادی خود آن را کنترل کنند. البته شرایط اقتصادی و فضای تجارت روسیه با ایران تفاوت‌های زیادی دارد، اما می‌توان از برخی تجربیات آنها نیز بهره گرفت.
معاون ارزی اسبق بانک مرکزی در ادامه گفت: نحوه تجارت کشور‌ها نقش مهمی در مدیریت بازار ارز دارد. به عنوان مثال روسیه توانست نفت خود را به چین و هند صادر کند که همین موضوع به کنترل بازار ارز آن کشور کمک کرد. ما نیز باید به دنبال یافتن بازار‌های جدید برای فروش نفت و گاز خود باشیم و همزمان صادرات غیرنفتی را توسعه دهیم.
وی افزود: بازار کشور‌های منطقه از جمله عراق و افغانستان ظرفیت بالایی برای پذیرش کالا‌های صادراتی ایران دارد. توجه به این بازار‌ها و تقویت تعاملات اقتصادی با همسایگان می‌تواند بخشی از مشکلات ارزی کشور را کاهش دهد.
سید کمال سیدعلی در پایان تأکید کرد: مدیریت بازار ارز نیازمند ترکیبی از آرامش‌بخشی به فضای اقتصادی، کنترل نقدینگی، مدیریت دقیق منابع و مصارف و همچنین توسعه روابط تجاری خارجی است. هرگونه هیجان‌زدگی و تصمیمات کوتاه‌مدت می‌تواند به تشدید مشکلات دامن بزند.
انتهای پیام/