گروه فرهنگ خبرگزاری آنا، سید مرتضی حسینی - «حال سینمای کودک و نوجوان میزان و مطلوب نیست» این گزاره نه مربوط به امروز و دیروز، که شاید برای حدود سه دهه است که در محافل سینمایی به گوش می‌رسد. جمله‌ای که عموما با چاشنی مقایسه تعداد و کیفیت تولیدات این رده سنی با سال‌های طلایی دهه شصت و نیمه اول دهه هفتاد همراه می‌شود. فیلم‌های کودک برای متولدان نیمه دوم دهه پنجاه و شصت همواره محل ارجاع و خاطره گویی بوده و به تدریج با رگه‌های پررنگ نوستالژیک، مایه مباهات نیز شده است. «گلنار»، «دزد عروسک ها»، شهر‌موش ها، «مریم و میتیل»، «سفر جادویی»، «الو‌الو من جوجوام»، «پاتال و آرزو‌های کوچک»، «کلاه قرمزی و پسرخاله»، «گربه آوازه خوان» و... آثاری هستند که در این دایره قرار می‌گیرند.
چالش‌های پیش روی احیای سینمای کودک
پس از رکود قابل توجه سینمای کودک و نوجوان در دهه هشتاد، از ابتدای دهه نود با رونق گرفتن تولیدات پویانمایی و البته پرداختن تعدادی از فیلمسازان به موضوعات جدید و مرتبط با این مخاطبان، شاهد احیای تدریجی در این حوزه بودیم؛ احیایی که البته با چالش‌های جدید و پیچیده‌ای چه از حیث فرم و چه در زمینه محتوا مواجه بود. در این میان ظهور و گسترش شگفت انگیز فضای مجازی، سایل ارتباطی هوشمند و ابزار‌ها و نرم افزار‌های هوش مصنوعی که سبک زندگی کودکان و نوجوانان این دوره را تغییر داده بود بر محتوای آثار تولید شده در این دوران نیز اثر گذاشت.
با این حال مهم ترین‌رویداد سینمایی مرتبط با کودکان و نوجوانان پایه پای این تحولات جلو آمد و همچنان نیز به حیات خود ادامه می‌دهد.
سرمایه‌ای به نام جشنواره فیلم‌های کودک ونوجوان
جشنواره بین المللی فیلم‌های کودکان و نوجوانان بستری برای مرور کارنامه یک و گاهی دو ساله تولیدات سینمای کودک و نوجوان است. این رویداد سینمایی از سال ۱۳۶۱ کلید خورد و با وقفه‌های چندباره، تاکنون ۳۷ دوره از آن برگزار شده است. از آنجایی که در ۲۵ دوره از این ۳۷ دوره اصفهان میزبان این رویداد سینمایی بوده، به صورت سنتی نام این شهر زیبای تاریخی با فیلم‌های کودکان و نوجوانان نیز همراه و همخوان شده است
این روز‌ها نیز سی و هفتمین دوره جشنواره در اصفهان در حل برگزاری است و امشب با برگزاری آیین اختتامیه، برگزیدگان این دوره معرفی خواهند شد. اگر به نظرات فعالان حوزه سینمای کودک و اهالی رسانه در سال‌های اخیر مراجعه کنیم بیش از آنکه کیفیت برگزاری جشنواره مد نظر آنها باشد (که در جای خود مهم است) کیفیت و تعداد تولیدات کودک و نوجوان برایشان حائز اهمیت بوده است. در سال‌های اخیر، ورود نهاد‌هایی همچون «موسسه اوج»، «سازمان سینمایی سوره»، «کارخانه صنایع سرگرمی مهوا» و ... در کنار دو نهاد «بنیاد سینمایی فارابی» و «کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان» به عنوان سازمان‌های قدیمی فعال در این حوزه، باعث افزایش تولیدات و البته تنوع موضوعات سینمای کودک و نوجوان شده است. این موضوع به ویژه در حوزه تولیدات پویانمایی رونق چشمگیری به گیشه نیز داده و آثاری همچون «شاهزاده روم»، «فیلشاه»، «بچه زرنگ»، «پسر دلفینی»، «لوپتو»، «رویا شهر» و... به انیمیشن‌های پرفروش در یک دهه اخیر بدل شده‌اند.
بخش عمده این پویانمایی‌ها در کنار فیلم‌های سینمایی همچون «باغ کیانوش»، «منطقه پرواز ممنوع»، «دزد و پری»، «ماه پیشونی»، «دختر برقی»، «بامبولک» و... در ادوار مختلف جشنواره فیلم‌های کودک و نوجوان نیز درخشیده‌اند. به این ترتیب ارتباط وثیق و قابل توجهی بین گیشه و جشنواره شکل گرفته است که می‌تواند قابل توجه سرمایه گذاران و فیلمسازان این حوزه نیز قرار بگیرد.
با این حال به نظر می‌رسد جشنواره در آستانه چهل ساله شدن (از حیث تعداد) برگزاری ضمن حفظ استقلال و جنبه‌های ویژندی خود در معیار‌های انتخاب آثار نیز نیاز به تجدید نظر دارد. این موضوع به ویژه در حوزه انتخاب سوژه‌ها و پرداختن به موضوعات مبتلا به کودک و نوجوان امروز خود را بیشتر نشان می‌دهد.
پروانه هایی که باید به گیشه هم نگاه کنند
استقبال خوبی که کودکان و نوجوانان اصفهانی و خانواده هایشان از فیلم‌های جشنواره سی و هفتم داشتند نشان داد که جشنواره فیلم‌های کودک و نوجوان همچنان می‌تواند بستری برای بهبود کیفیت آثار فراهم کند و حضوری جدی در گیشه نیز داشته باشد. جشنواره اصفهان با تمام نقد‌هایی که بر آن وارد است (که بخش عمده آنها مزمن بوده و مربوط به سال‌های پیش است)، مهم‌ترین رویداد سینمایی کودک و نوجوان محسوب می‌شود و یکی از جشنواره‌های معتبر در این رده سنی در سطح دنیاست؛ هرچند تحولات سیاسی و منطقه‌ای در سال‌های اخیر تا حد زیادی رونق بخش بین الملل جشنواره را تحت تاثیر گذاشته، اما مرور آثار این دوره به ویژه در بخش فیلم کوتاه و انیمیشن نشان می‌دهد که جشنواره اصفهان همچنان اعتبار پیشین خود را دارا است. در این میان ترغیب مدیران فرهنگی و نهاد‌های بالادستی به حمایت جدی سخت افزاری و نرم افزاری از تولید و توزیع آثار سینمای کودک و نوجوان می‌تواند گرمابخش ادوار بعدی جشنواره نیز باشد.
امشب و با برگزاری آیین اختتامیه، پروانه‌های زرین جشنواره سی و هفتم روی دوش صاحبانش خواهد نشست این پروانه‌ها نمادی از چهار دهه حیات جشنواره‌ای است که با فراز و نشیب‌های بسیار اینک وارد دوره میانسالی خود شده است. صاحبان پروانه‌های زرین باید بدانند جشنواره فیلم‌های کودک و نوجوان دارای پیشینه‌ای قابل توجه است که اعتبار ویژه‌ای را برای این رویداد به ارمغان آورده؛ حالا باید منتظر ماند و دید این پروانه‌های زرین بال در پرواز به سمت گیشه و پرکردن سالن‌ها از مخاطبان کودک و خانواده هایشان نیز کامیاب خواهند بود یا خیر.
انتهای پیام/