اختلاف قیمت ۱۰۰ میلیون تومانی قیمت آیفون ۱۷ از گمرک تا بازار چیز کمی نیست. اما علت پشت پرده این مشکل بزرگ چیست؟
در بازار آشفته موبایل ایران، قیمت آیفون ۱۷ رکوردی جدید از عدم شفافیت را ثبت کرده است. در حالی که قیمت گمرکی این گوشی با ارز آزاد حدود ۲۰۵ میلیون تومان برآورد می‌شود، در ویترین فروشگاه‌ها با قیمتی بیش از ۳۰۰ میلیون تومان به فروش می‌رسد. این اختلاف ۱۰۰ میلیون تومانی سوالی بزرگ ایجاد می‌کند؛ چه کسی مسئول این گرانی آیفون ۱۷ است و این پول به جیب چه کسانی می‌رود؟
از صف‌های طولانی تخصیص ارز و سامانه‌های مختل گرفته تا بخشنامه‌های لحظه‌ای و بازی ارز چند نرخی، همه دست به دست هم داده‌اند تا مصرف‌کننده نهایی قربانی اصلی این آشفتگی باشد. در این گزارش به کالبدشکافی دلایل این اختلاف قیمت عجیب می‌پردازیم.
از گمرک تا ویترین؛ اختلاف ۱۰۰ میلیون تومانی قیمت آیفون ۱۷
سفر یک گوشی پرچمدار برای رسیدن به دست مشتری ایرانی، مسیری پرهزینه و پر از مانع است. واردکننده ابتدا سفارش خود را در سامانه جامع تجارت ثبت می‌کند و سپس وارد تونل وحشت تخصیص ارز می‌شود. به گفته مهدی اسدی رئیس انجمن موبایل ایران، برخی شرکت‌ها بیش از یک سال در صف تخصیص ارز باقی مانده‌اند. این انتظار طولانی در بازاری که با نوسان لحظه‌ای ارز دست و پنجه نرم می‌کند، اولین عامل افزایش هزینه تمام‌شده است.
پس از عبور از خان اول، نوبت به گمرک می‌رسد. پرداخت حقوق ورودی، مالیات بر ارزش افزوده و ارائه مدارک مختلف در صورت کوچکترین اختلاف یا نقص، گوشی‌ها را برای هفته‌ها در انبارها زمین‌گیر می‌کند. در نهایت سامانه رجیستری ایستگاه پایانی است که هرگونه تاخیر در آن به معنای افزایش هزینه‌های انبارداری و دیرتر رسیدن کالا به بازار است.
بیشتر بخوانید- قیمت انواع گوشی آیفون امروز ۱۴ مهر ۱۴۰۴؛ سری ۱۷ رکورد بازار را شکست
- ارزش گمرکی و هزینه رجیستری آیفون 17 اعلام شد
- واردات قانونی و رجیستری آیفون 17 کلید خورد؛ ورود گوشی جدید اپل به لیست گمرک
معمای ارز چند نرخی؛ چرا قیمت‌ها با هم نمی‌خواند؟
دلیل اصلی اختلاف ۱۰۰ میلیون تومانی قیمت گمرک با بازار، بازی با نرخ ارز است. طبق قانون، برای کالاهای لوکس بالای ۶۰۰ دلار مانند آیفون، ارز دولتی تخصیص داده نمی‌شود. واردکنندگان مجبورند با ارز بازار آزاد که نرخ بالاتری دارد گوشی را وارد کنند.
اما گمرک قیمت خود را بر اساس ارز سنایی که ارزان‌تر است اعلام می‌کند. همین موضوع یک شکاف بزرگ و گمراه‌کننده ایجاد می‌کند. در واقع قیمتی که مصرف‌کننده در بازار می‌پردازد به واقعیت هزینه‌های واردکننده نزدیک‌تر است و قیمت اعلامی گمرک، تصویری غیرواقعی از بازار را به نمایش می‌گذارد. این چند نرخی بودن ارز به عقیده کارشناسان، ریشه بسیاری از فسادها و عدم شفافیت‌ها در بازار است.
تحریم داخلی؛ گلوله خلاص به بازار موبایل
شاید تصور شود تحریم‌های خارجی بزرگترین مانع هستند اما فعالان بازار از پدیده‌ای به نام تحریم داخلی می‌نالند. رئیس انجمن موبایل ایران صراحتا می‌گوید اختلال و قطعی مداوم سامانه‌ها و تغییر لحظه‌ای بخشنامه‌ها بزرگترین مشکل بازرگانان است. او می‌گوید ما از اواسط مرداد ماه حتی قادر به ثبت سفارش جدید نبوده‌ایم چون سامانه ایراد بهینه‌سازی می‌گیرد.
این خودتحریمی‌ها مسیر را برای سودجویان و مافیا باز می‌کند. وقتی عرضه کالا به دلیل مشکلات داخلی کاهش می‌یابد تقاضا بالا رفته و عده‌ای با سوءاستفاده از شرایط، قیمت‌ها را به صورت کاذب افزایش می‌دهند. در نهایت این مصرف‌کننده است که تاوان گرانی آیفون ۱۷ و ناکارآمدی سیستم را می‌پردازد.
∎