به گزارش خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) در یزد، سعید زارع، مدیر مرکز اسناد و کتابخانه ملی استان یزد، در ابتدای این مراسم، ضمن گرامیداشت صدمین زادروز استاد افشار، اظهار داشت: اگر ملتی بخواهد بر بلندای تمدن بایستد، باید ریشه‌های خویش را در خاک و فرهنگ خود بجوید.

وی نام ایرج افشار را چون ستاره‌ای تابناک بر تاریخ و فرهنگ این مرزوبوم دانست و تأکید کرد که زنده نگه‌داشتن نام بزرگان، دمیدن جان تازه‌ای در کالبد هویت ملی است.

زارع همچنین افزود: گردآوری اسناد، به معنی پاسداری از روح زمان و خاطره ملت است و ایرج افشار عمر خود را وقف این پاسداری کرد.

در ادامه مراسم علی‌اشرف صادقی، پژوهشگر و ایران‌شناس نیز با اشاره به آشنایی دیرین خود با ایرج افشار از سال ۱۳۳۸، خدمت او به فرهنگ ایران را در حدی دانست که به زحمت می‌توان یک یا دو نفر دیگر را هم‌تراز او یافت.

صادقی، افشار را انسانی توصیف کرد که به اندازه چندین نفر در یک روز کار می‌کرد و حتی با وجود مشغله، در کشورهای مختلف به جمع‌آوری کتب ایران‌شناسی می‌پرداخت.

به گفته وی، افشار هر روز بعدازظهر در کتابفروشی‌ها حاضر می‌شد تا برای کتابخانه مرکزی کتاب جمع‌آوری کند و در این مسیر، اسناد مختلفی را نیز از لابه‌لای متون بیرون می‌کشید.

این پژوهشگر همچنین او را مجله‌نگاری توانا خواند که با همکاری دانش‌پژوه، کتبی نوشته که منابع عظیمی برای ایران‌شناسی به شمار می‌روند.

تسلط افشار به تاریخ معاصر ایران

در ادامه مراسم غلامرضا امیرخانی، رئیس سازمان اسناد و کتابخانه ملی، پایداری و حضور پرشور مردم در بزرگداشت افشار را، 15 سال پس از درگذشت او، نشانه‌ای بر عظمت این استاد دانست.

امیرخانی دقت، دلسوزی و جدی بودن افشار را ویژگی‌های کم‌نظیر وی برشمرد و خاطرنشان کرد: برخلاف بسیاری از نویسندگان، آثار متعدد ایرج افشار مطلقاً خطایی ندارد.

وی تسلط افشار به تاریخ معاصر ایران و تمامی موضوعات مرتبط را خاص دانست و تأکید کرد که آثار وی پس از دهه‌ها همچنان قابل اتکا و استفاده است.

امیرخانی همچنین از درِ همیشه باز خانه استاد و پاسخگویی به سؤالات همگان، به عنوان یک ویژگی ممتاز اخلاقی او یاد کرد.

همچنین در در ادامه مراسم محمدرضا بابایی، استاندار یزد، با اشاره به وجود انسان‌های بی‌نظیر در یزد و سراسر کشور، تجلیل از افراد فاخر و مفید جامعه را یک وظیفه دانست.

وی ۳۰۰ جلد کتاب و هزاران مقاله استاد ایرج افشار را مایه افتخار نه تنها یزدی‌ها، بلکه تمام ایران اسلامی برشمرد و بر ضرورت معرفی این الگوهای گرانقدر به نسل جوان تأکید کرد.

در بخش دیگری از مراسم اکبر ایرانی، مدیرعامل موسسه میراث مکتوب، ایرج افشار را فرزند ایران و آیینه‌ تمام‌قد این سرزمین خواند.

او غیبت افرادی چون افشار را باعث فقر فرهنگی دانست و تأکید کرد: اندیشه و آثار افشار زنده است و خواهد ماند و وظیفه امروز، ترسیم زندگی و نفس حضور این بزرگان برای مردم است.

همچنین ابویی مهریزی، استاد تاریخ اسلام، نیز در بخش دیگری از این مراسم، به نجابت فرهنگ سحرانگیز ایرانی اشاره کرد و شخصیت‌هایی چون ایرج افشار را نشان‌دهنده این تاریخ کهن و مایه افتخار ملی دانست.

در پایان این آیین نکوداشت، از تمبر یادبود و سند هویتی ایرج افشار رونمایی شد.