به گزارش خبرگزاری بین‌المللی اهل‌بیت(ع) ـ ابنا ـ مراسم افتتاحیه «نمایشگاه دستاوردهای فناورانه علوم اسلامی و انسانی دیجیتال» در شهر قم، شاهد سخنرانی حجت‌الاسلام‌والمسلمین دکتر نجف لک‌زایی، رئیس پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، بود.
حجت‌الاسلام‌والمسلمین لک‌زایی در ابتدای سخنان خود، ضمن خدا قوت گفتن به دست‌اندرکاران برپایی نمایشگاه، به‌ویژه ریاست مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی، جناب دکتر بهرامی، و قدردانی از فرمایشات دکتر عاملی، بر اهمیت راهبردی کار صورت‌گرفته در حوزهٔ علوم اسلامی دیجیتال تأکید کرد. وی عنوان بحث خود را «تلاش برای خروج از حاشیه و ورود به متن» بیان کرد و «انقلاب اسلامی» را نقطه اوج این تلاش دانست.
نظریه نظام جهانی والرشتاین و جایگاه انقلاب اسلامی
به گزارش خبرنگار ابنا، دکتر لک‌زایی با استناد به نظریه «نظام جهانی» اثر امانوئل والرشتاین در علوم سیاسی و روابط بین‌الملل، به تبیین اهمیت این «خروج از حاشیه» پرداخت. وی گفت که بر اساس این نظریه، از سال ۱۵۰۰ میلادی به بعد، بخشی از جهان از بخش‌های دیگر جلو افتاده و به مرور تبدیل به «مرکز» (کشورهای توسعه‌یافته) شده است. دسته‌های دوم و سوم، کشورهای «نیمه حاشیه» و «پیرامونی و حاشیه‌ای» هستند.
رئیس پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی توضیح داد که جریان ثروت، قدرت، فکر و اندیشه معمولاً این‌گونه است که از حاشیه به نیمه حاشیه و سپس به مرکز می‌رود؛ مانند نخبگانی که از ایران بروند اروپا بعد از اروپا هم بروند آمریکا ببینید یه همچین حرکتی رو شما تصور بکنید و اون نظام جهانی آمده شبکه‌های لازم برای ادارهٔ جهان رو هم طراحی کرده است و تا جایی که بتواند، جهان را به زبان حقوقی و در غیر این صورت، به زبان زور اداره می‌کند.
ایشان تصریح کرد: «تنها حرکتی که در مقابل این اتفاق افتاد، انقلاب اسلامی بود». وی به کلام امام خمینی (ره) اشاره کرد که در پاسخ به خبرنگاری فرانسوی که از نداشتن تحصیلات دانشگاهی ایشان در حقوق بین‌الملل و علوم سیاسی پرسیده بود، فرمودند: «اسلام ما به ما میگه طبق عدل حکم کنیم؛ ما عدالت داریم، ما طبق عدل حکم می‌کنیم».
چهار شاخصهٔ مکتب پیروز در رویارویی جهانی
دکتر لک‌زایی خاطرنشان کرد که در این رویارویی (که انقلاب اسلامی به‌دنبال احقاق حقوق و خلاصی از ظلم است)، مکتبی برنده می‌شود و نظامی توفیق پیدا می‌کند که در چند ویژگی قوی‌تر باشد:
- عادلانه به نظر رسیدن: عدالت شاخص بسیار مهمی است.
- فرابخشی بودن: مکتبی که آدم‌ها رو طبقه‌بندی نکنه و گروهی را علیه خود قرار ندهد.
- اعتبار بیشتر: مکتبی که اعتبار بیشتری داشته باشد، سریع‌تر از حاشیه به متن می‌آید.
- در دسترس بودن: در دسترس بودن، پاسخگو بودن و مُد روز بودن، از دیگر ویژگی‌های مهم برای مکتبی است که می‌خواهد به متن وارد شود.
«علوم اسلامی دیجیتال»؛ راهی برای در دسترس بودن
رئیس پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، بر شاخص «در دسترس بودن» متمرکز شد و پرسید: «آیا مکتبی که می‌خواهد وارد متن بشه... این محتوا و مضامینش و پیام‌هاش در دسترس جهانیان هست؟».
وی پاسخ داد که ما با «صنعت چاپ» نمی‌توانیم به این هدف دست یابیم و به تجربهٔ خود در مجمع جهانی اهل بیت اشاره کرد که با وجود آمار شیعیان تا ۴۰۰ میلیون نفر، تنها ۵ میلیون نسخه کتاب چاپ و توزیع شده بود. به همین دلیل، «ویکی شیعه» به زبان‌های مختلف تأسیس شد تا نیاز شیعیان و غیرشیعیان را تأمین کند.
دکتر لک‌زایی تصریح کرد: «ورود ما به حوزهٔ علوم انسانی دیجیتال، علوم اسلامی دیجیتال و علوم رقومی به‌طور کلی، این یکی از شرایط و الزامات خروج از حاشیه و ورود به متن» است. وی اذعان داشت که ما در این قسمت تأخیر و عقب‌ماندگی زیادی داریم.
لزوم سیاست‌گذاری راهبردی و حرکت از «تبلیغ دین» به «اقامه دین»
دکتر لک‌زایی با تأکید بر ضرورت «سیاست‌گذاری راهبردی» در این حوزه، اظهار داشت که از طریق علوم انسانی است که می‌توان مکتب انقلاب اسلامی و مکتب اهل بیت (علیهم‌السلام) را با همان ویژگی‌های مورد نظر مقام معظم رهبری، به جهانیان و به زبان‌های مختلف ارائه کرد.
وی با انتقاد از وجود «ضعف‌ها و گپ‌های جدی» در سطوح راهبردی در قم، گفت:
- «انقلاب اسلامی یک حرکتی بود برای اقامهٔ دین، خب ما هنوز با دوستان خودمون بحث می‌کنیم تمام هم و غمشون تبلیغ دینه، یعنی تو فضای تبلیغ موندن».
- از الزامات اقامهٔ دین، «تبیین دین» و «گفتمان‌سازی» آن است.
- این موضوع (علوم اسلامی دیجیتال) باید در یک گسترهٔ بین‌المللی مورد توجه قرار گیرد و به زبان‌های مختلف دنیا ارائه شود.
وی با ابراز تأسف از اینکه در مبانی کلیدی اسلامی، ترجمه به زبان‌های زنده‌ی دنیا (مانند انگلیسی) وجود ندارد، دلیل آن را «محدود فکر کردن» و «محلی فکر کردن» دانست که هنوز در میان بسیاری رواج دارد. رئیس پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی تأکید کرد: «باید یه افق گشایی بکنیم، دنیا رو ببینیم، مثل امام و رهبری فکر بکنیم». ایشان بر لزوم «دیدبانی» علما تأکید کرد تا دشمن و اقدامات آن را در دوردست‌ها ببینند و مردم و حوزه علمیه قم را آگاه کنند.
..............................
پایان پیام/