به گزارش روز سه‌شنبه ایرنا، نخستین جرقه این اعتراضات تنها چند روز پس از عملیات «طوفان الاقصی» در مهر ۱۴۰۲ زده شد؛ زمانی که هزاران نفر در لندن با پرچم‌های فلسطین و شعارهایی چون «آتش‌بس فوری»، «پایان محاصره غزه» و «عدالت برای فلسطین» به خیابان آمدند. طولی نکشید که این حرکت به موجی فراگیر بدل شد؛ از میدان ترافلگار تا برابر پارلمان، از منچستر تا بیرمنگام و گلاسکو، ده‌ها راهپیمایی گسترده برگزار شد که جمعیت هر بار به صدها هزار نفر می‌رسید. بزرگ‌ترین تظاهرات در لندن با حضور بیش از ۳۰۰ هزار نفر برگزار شد و تصاویر آن در سراسر جهان بازتاب یافت. تکرار این تجمع‌ها در ماه‌های بعد، از آبان ۱۴۰۲ تا تابستان ۱۴۰۳، نشان داد که اعتراضات به یک آیین جمعی بدل شده است؛ آیینی که هر هفته، صدای همبستگی مردم با فلسطین را در خیابان‌های انگلیس طنین‌انداز می‌کرد.
در کنار خیابان‌ها، دانشگاه‌ها نیز به کانون مهمی از اعتراض تبدیل شدند. از آکسفورد و کمبریج گرفته تا دانشگاه لندن، صدها دانشجو با برپایی چادر، تحصن و تحریم کلاس‌ها، خواستار توقف سرمایه‌گذاری دانشگاه‌ها در شرکت‌های همکار با اسرائیل یا تولیدکنندگان تسلیحات شدند. این پویش‌ها که در آغاز زمستان ۱۴۰۲ شکل گرفتند، در بهار ۱۴۰۳ به جنبشی گسترده تبدیل شدند؛ حرکتی الهام‌گرفته از جنبش‌های ضدجنگ در آمریکا که محوطه‌های دانشگاهی انگلیس را به نماد اعتراض مسالمت‌آمیز بدل کرد. در بسیاری از دانشگاه‌ها، شب‌ها صدای سرودهای عربی، اشعار آزادی‌خواهانه و سخنرانی‌های دانشجویان بین‌المللی در میان چادرهای سبز و قرمز به گوش می‌رسید.
در برابر این موج اجتماعی، واکنش دولت سخت‌تر شد. پلیس لندن در اردیبهشت ۱۴۰۳ بیش از ۱۷۵ نفر از شرکت‌کنندگان در یکی از بزرگ‌ترین راهپیمایی‌ها را بازداشت کرد. دولت با استناد به قوانین امنیتی، برگزاری تجمع در اطراف پارلمان و نهادهای دولتی را محدود کرد، اما این محدودیت‌ها نتوانست مانع از ادامه اعتراضات شود. حتی رسانه‌های محافظه‌کار که معترضان را «افراطی» یا «ضدیهودی» توصیف می‌کردند، نتوانستند بر اراده جمعی برای تداوم این اعتراض‌ها سایه بیفکنند.
در همین فضای ملتهب، پویش‌های مردمی و اقتصادی علیه شرکت‌های همکار با رژیم صهیونیستی جان تازه‌ای گرفت. جنبش جهانی بایکوت، عدم سرمایه‌گذاری و تحریم اسرائیل در انگلیس دوباره فعال شد و هزاران شهروند با امضای بیانیه‌ها و تحریم کالاهای اسرائیلی، خواستار پایان همکاری اقتصادی با تل‌آویو شدند. برخی فروشگاه‌های زنجیره‌ای گزارش دادند که فروش محصولات اسرائیلی تا یک‌سوم کاهش یافته است. در شبکه‌های اجتماعی، کاربران با هشتگ‌هایی مانند #FreePalestine و #CeasefireNow روایت‌های انسانی از جنگ و محاصره را بازنشر کردند. در همان حال، کارزارهایی برای متوقف‌کردن صدور مجوز صادرات تسلیحات از انگلیس به اسرائیل شکل گرفت، اما وزارت تجارت انگلیس تأکید کرد که این مجوزها همچنان در چارچوب قوانین صادراتی معتبر است.
در عرصه سیاسی، حزب کارگر به رهبری کی‌یر استارمر که پارسال قدرت را به دست گرفت، تغییر ملموسی در سیاست‌های لندن نسبت به تل‌آویو صورت نداد؛ رویکردی که خشم بسیاری از حامیان فلسطین در درون حزب را برانگیخت. شماری از نمایندگان پارلمان از جمله زهرا سلطانه و ریچارد بورگن آشکارا سیاست دولت را «غیرانسانی» و «همدست با جنگ» توصیف کردند. در مقابل، دولت با تأکید بر «حق اسرائیل برای دفاع از خود» از پیوستن به قطعنامه‌های الزام‌آور علیه تل‌آویو در سازمان ملل خودداری کرد.
جنبش اعتراضی اما محدود به سیاست نبود. صدها استاد دانشگاه و فعال فرهنگی با امضای نامه‌های سرگشاده نسبت به سرکوب دانشجویان هشدار داده و تأکید کردند که برخوردهای انضباطی با معترضان، آزادی آکادمیک را تهدید می‌کند. اتحادیه ملی دانشجویان بریتانیا در بیانیه‌ای اعلام کرد که «جنبش همبستگی با فلسطین ریشه در ارزش‌های انسانی دارد و نباید قربانی فشارهای سیاسی شود». در بسیاری از دانشگاه‌ها، شوراهای محلی مجبور شدند میان آزادی بیان و فشارهای سیاسی توازن برقرار کنند، اما نتیجه همواره به سود استمرار اعتراضات بود.
در عرصه فرهنگی نیز هنرمندان و نویسندگان برجسته، از جمله راجر واترز، بارها در تجمع‌های لندن و منچستر سخنرانی و از رسانه‌ها خواستند در روایت جنگ غزه جانب انصاف را رعایت کنند. نمایشگاه‌ها و برنامه‌های هنری با محوریت همبستگی با فلسطین برگزار شد و گروه‌های حقوق بشری بارها از دولت خواستند که موضع خود در قبال ادامه حملات اسرائیل را بازنگری کند.
با وجود این موج گسترده اعتراضات در جامعه مدنی، سیاست رسمی لندن تغییر نکرده است. دولت همچنان از تل‌آویو حمایت سیاسی و نظامی می‌کند و استارمر، امروز هم‌زمان با دومین سالگرد آغاز جنگ غزه، در یادداشتی در روزنامه تایمز بار دیگر تظاهرات ضداسرائیلی در دانشگاه‌ها را محکوم کرد و آن را «ناهماهنگ با ارزش‌های بریتانیا» خواند. این موضع‌گیری تازه، در تداوم همان رویکرد سخت‌گیرانه‌ای است که طی دو سال گذشته نسبت به فعالان و دانشجویان حامی فلسطین در پیش گرفته شده است.
اما شواهد نشان می‌دهد که این اعتراضات نه‌تنها فروکش نکرده، بلکه عمیق‌تر و گسترده‌تر شده است. از خیابان‌های شلوغ لندن تا محوطه دانشگاه‌ها، از ویترین فروشگاه‌ها تا شبکه‌های اجتماعی، صداهای گوناگون اما هم‌نوا در مطالبه عدالت برای فلسطین طنین‌انداز است. افکار عمومی انگلیس بیش از هر زمان دیگری در برابر هزینه‌های سیاسی و اخلاقی حمایت از رژیم صهیونیستی پرسش‌گر شده و معترضان نیز مصمم هستند تا برقراری عدالت، خیابان‌ها را ترک نکنند.