به گزارش ایرنا، زنجیره تولید گوشت مرغ در کردستان سال هاست که شکل گرفته است و این استان در زمره تولیدکنندگان برتر این محصول در کشور قرار دارد. گفته می شود بیش از ۱۴ هزار نفر به طور مستقیم و غیرمستقیم در این صنعت فعالیت دارند.
افزون براین با توجه به افزایش قیمت گوشت قرمز، مردم استان طی سال های اخیر گوشت مرغ را جایگزین اصلی آن در سبد غذایی خود کرده اند؛ بنابراین هر گونه تغییر در قیمت و میزان عرضه مرغ و تخم مرغ، تاثیر مستقیم بر معیشت خانوارهای کردستانی و سفره غذایی آنان دارد.
«اردشیر عظیمی‌نیا یکی از تولیدکنندگان فعال در صنعت طیور و عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی سنندج» در گفت‌وگوی تفصیلی با خبرنگار ایرنا به بررسی وضعیت تولید و چالش‌های پیش‌روی مرغداری‌ها پرداخت و تاکید کرد که صنعت طیور در استان نیاز به به‌روزرسانی و استفاده از فناوری‌های نوین دارد.
ایرنا: صنعت طیور چه جایگاهی در تامین سبد غذایی مردم دارد و اهمیت آن در شرایط فعلی چیست؟
عظیمی‌نیا: صنعت طیور تنها یک فعالیت اقتصادی نیست، بلکه مستقیم با امنیت غذایی مردم در ارتباط است، به گونه‌ای که حدود ۹۰ درصد پروتئین ارزان‌قیمت سبد غذایی ایرانی‌ها از مرغ تامین می‌شود، بنابراین هر مشکلی در این صنعت، بلافاصله به سفره مردم منتقل می‌شود.
ایرنا: با وجود یارانه‌ها و ارز ترجیحی، چرا قیمت مرغ در ایران بالاتر از کشورهای همسایه، حتی ترکیه، تمام می‌شود؟
عظیمی‌نیا: بله، در ظاهر هزینه تمام‌شده مرغ در ایران پایین‌تر از اروپاست، دلیل آن هم تخصیص ارز ترجیحی برای نهاده‌هایی مثل ذرت و کنجاله سویاست و همچنین یارانه سنگین انرژی بوده است اما واقعیت این است که بهره‌وری در صنعت طیور ما پایین است؛ برای مثال در یک مرغداری ۳۰ هزار قطعه‌ای، مرغدار ایرانی برای هر مرغ گوشتی حدود ۲ کیلوگرم دان مصرف می‌کند در حالی که در کشورهای پیشرفته این عدد ۱.۵ کیلوگرم است، همین تفاوت کوچک، وقتی در مقیاس ملی محاسبه شود، میلیاردها تومان هزینه پنهان به صنعت تحمیل می‌کند.
ایرنا: خوراک مورد نیاز طیور چه سهمی از هزینه تولید را به خود اختصاص می‌دهد؟
عظیمی‌نیا: خوراک بین ۶۰ تا ۷۰ درصد هزینه تولید مرغ را شامل می‌شود، در ایران این هزینه پایین نگه داشته می‌شود، چون با ارز یارانه‌ای وارد می‌شود، اما کیفیت نهاده‌های وارداتی و جیره‌بندی علمی مناسب نیست، کشورهای پیشرفته با کمک فناوری و حتی هوش مصنوعی، جیره غذایی هر سن مرغ را مشخص می کنند و همین موجب بازدهی بالاتر می‌شود. ما هنوز در بسیاری از مرغداری‌ها به شیوه سنتی عمل می‌کنیم.
ایرنا: وضعیت انرژی و سایر هزینه‌ها چطور است؟
عظیمی‌نیا: انرژی در ایران نسبت به اروپا و حتی ترکیه بسیار ارزان‌تر است، بعد از جنگ اوکراین قیمت انرژی در اروپا جهش بزرگی داشت، ولی در ایران همچنان یارانه وجود دارد، با این حال، این مزیت هم به دلیل نبود فناوری نوین مثل سیستم‌های هوشمند کنترل دما و رطوبت، به هدر می‌رود.
ایرنا: با این شرایط چرا قیمت مرغ در بازار ایران ۲ برابر ترکیه است؟
عظیمی‌نیا: این همان پارادوکس اقتصاد ایران است، تولیدکننده با نهاده‌های یارانه‌ای مرغ را ارزان‌تر تولید می‌کند، اما وقتی محصول به بازار می‌رسد، به دلیل واسطه‌گری، نبود تحلیل بازار، نوسانات شدید ارزی و تورم، مصرف‌کننده آن را گران‌تر از ترکیه می‌خرد، به عنوان نمونه، سه ماه پیش قیمت مرغ در ایران ۸۵ هزار تومان بود و در ترکیه ۷۰ هزار تومان. ۲ ماه قبل ایران ۱۱۰ هزار تومان و ترکیه ۷۵ هزار تومان، یک ماه پیش ایران ۱۵۰ هزار و ترکیه ۸۰ هزار تومان، امروز در ایران هر کیلو مرغ ۱۸۰ هزار تومان است، در حالی‌که در ترکیه فقط ۸۵ هزار تومان، یعنی قیمت مرغ در ایران ظرف سه ماه ۱۱۵ درصد ولی در ترکیه فقط ۲۱ درصد رشد کرده است.
ایرنا: به نظر شما راهکار اصلاح این وضعیت چیست؟
عظیمی‌نیا: راه‌حل واقعی، آزادسازی نرخ‌ها و حذف یارانه از تولیدکننده است، یارانه باید مستقیم به مصرف‌کننده تعلق بگیرد، مثل آنچه در دارو انجام شد، اگر کالابرگ به مردم داده شود، هم جلوی رانت گرفته می‌شود و هم مصرف‌کننده حمایت می‌شود. در آن صورت تولیدکننده می‌تواند نهاده‌ها را آزاد بخرد و با قیمت واقعی بفروشد، از طرف دیگر، صنعت طیور باید به سمت دانش‌بنیان شدن حرکت کند، بدون فناوری‌های جدید، بهره‌وری بالا نمی‌رود و ما در آینده نزدیک با بحران جدی روبه‌رو خواهیم شد.
ایرنا: اگر این اصلاحات انجام نشود، چه تبعاتی خواهد داشت؟
عظیمی‌نیا: ساده بگویم؛ تعطیلی واحدهای تولیدی، کاهش امنیت غذایی و از بین رفتن هزاران فرصت شغلی، این زنجیره فقط مرغدار نیست؛ صنایع تبدیلی، حمل‌ونقل و حتی صادرات هم تحت تاثیر قرار می‌گیرد. اگر این صنعت به‌روز نشود و همچنان به روش سنتی ادامه دهیم، یارانه‌ها هم دیر یا زود حذف خواهد شد و آن زمان بحران جدی‌تر خواهد بود.
این تولیدکننده صنعت طیور تاکید می‌کند که صنعت طیور با چالش‌های متعددی روبه‌رو است که یکی از مهمترین آنها پایین بودن بهره‌وری است و به گفته او با توجه به تحریم های اعمال شده علیه کشورمان،یکی از راهکارها برای کاهش هزینه‌های تولید و افزایش بهره‌وری حرکت به سمت دانش بنیان شدن و استفاده از فناوری های نوین است و دولت و بخش خصوصی می توانند با همکاری هم این مسیر را هموار کنند، این سیاست‌ها در برنامه هفتم توسعه نیز پیش بینی شده ولی آیین نامه اجرایی آن هنوز تهیه نشده است لذا پیشنهاد این تولیدکننده این است که دولت با بهره‌گیری از ظرفیت بخش خصوصی در تدوین این آیین نامه‌ها اقدام کند.