به گزارش خبرنگار آنا، همایش بین‌المللی «مدرسه تراز» با حضور علی محبی دبیر علمی همایش و رئیس پژوهشگاه مطالعات آموزش‌وپرورش، یوسف نوری مدیرکل برنامه و بودجه وزارت آموزش‌وپرورش و جمعی از استادان و مدیران پیشین وزارتخانه برگزار شد. هدف از این همایش، تبیین مفهوم «مدرسه تراز» به‌عنوان الگوی اجرایی سند تحول بنیادین و طراحی شاخص‌های نظارت، ارزیابی و پاداش عملکرد مدارس بر اساس رویکرد تربیت‌محور بود.
در این همایش که با حضور جمعی از وزیران و معاونان پیشین آموزش‌وپرورش ازجمله صحرایی، نوری، فانی و اکرمی برگزار شد، شرکت‌کنندگان بر ضرورت بازتعریف نقش مدرسه در تحقق اهداف سند تحول بنیادین تأکید کردند.
علی محبی، دبیر علمی همایش، در سخنانی «مدرسه تراز» را مدرسه‌ای دانست که در آن همه ارکان تعلیم و تربیت، از معلم و دانش‌آموز گرفته تا اولیا و نهاد‌های محلی در یک منظومه منسجم و ارزش‌محور همکاری می‌کنند. وی گفت: مدرسه تراز باید نه‌تنها محل آموزش، بلکه محیطی برای رشد همه‌جانبه دانش‌آموزان در ساحت‌های علمی، اخلاقی، اجتماعی و فرهنگی باشد. این مدرسه، نقطه تحقق واقعی سند تحول است.
یوسف نوری، مدیرکل برنامه و بودجه وزارت آموزش‌وپرورش، نیز در این نشست با اشاره به پیشینه تدوین سند تحول بنیادین در سال‌های ۱۳۸۶ تا ۱۳۸۸ گفت: سند مدرسه تراز، یکی از اسناد مکمل سند تحول بنیادین است که به‌طور مشخص بر کیفیت مدرسه و نقش آن در تربیت نسل آینده تمرکز دارد. اجرای این سند می‌تواند نظام ارزیابی مدارس را متحول کند.
وی افزود: برای تحقق این هدف، شاخص‌های سنجش عملکرد مدارس، مدیران و معلمان بر اساس ابعاد تربیتی و نه صرفاً آموزشی تدوین می‌شود. همچنین پیشنهاد شد سازوکار پاداش و تشویق مدیران و معلمانی که در تحقق اهداف تربیتی موفق‌تر عمل می‌کنند، در نظام پرداخت آموزش‌وپرورش گنجانده شود.
در ادامه، اکرمی از پیش‌نویس اولیه سند تحول بنیادین یاد کرد و گفت: تربیت معلم و بازتعریف نقش دانشگاه فرهنگیان در پرورش معلمان آینده، یکی از پایه‌های تحقق مدرسه تراز است. معلم باید معمار فرهنگی نسل آینده باشد نه صرفاً منتقل‌کننده اطلاعات.
سخنرانان این همایش تأکید کردند که مدرسه تراز باید مدرسه‌ای شاداب، مشارکت‌محور و تربیت‌گرا باشد؛ مدرسه‌ای که ارتباط مؤثری با اولیا، شهرداری‌ها و نهاد‌های محلی برقرار کرده و مسئولیت اجتماعی را در بطن آموزش نهادینه کند.
علی محبی اعلام کرد: دستورالعمل اجرایی و شاخص‌های تخصصی نظارت بر مدارس بر اساس سند مدرسه تراز در حال تدوین است و پس از تصویب در شورای عالی آموزش‌وپرورش به استان‌ها ابلاغ خواهد شد.
صحرایی، وزیر پیشین آموزش‌وپرورش، در بخش دیگری از همایش گفت: مدرسه باید پیشران جامعه باشد و قانون تربیتی محله و منطقه را زنده و پویا کند. اگر می‌خواهیم دانش‌آموز تراز انقلاب اسلامی تربیت کنیم، باید مدرسه را زیست‌بوم تربیت بدانیم، از انتخاب معلم تا بازنشستگی‌اش بر پایه ارزش‌های نظام اسلامی برنامه‌ریزی کنیم و محیط مدرسه را شاداب و انگیزه‌مند بسازیم.
وی با اشاره به اقدام پژوهشگاه دانش‌های بنیادی در اهدای بهترین دستگاه‌های پزشکی به دانشگاه فرهنگیان گفت: این کار نماد توجه به معلمان است؛ زیرا معلم باید سالم و شاداب باشد تا بتواند نسل آینده را تربیت کند. نقش محوری معلم در تحقق مدرسه تراز انکارناپذیر است.
ویژگی‌های سند مدرسه تراز
به گفته سخنرانان، سند مدرسه تراز بر پنج محور کلیدی از جمله تمدنی‌نگری بر پایه هویت ایرانی‌اسلامی، تکامل‌محوری با هدف دستیابی به حیات طیبه، عدالت تربیتی برای همه مناطق کشور، مشارکت‌محوری با حضور اولیا و نهاد‌های محلی، محوریت علم و شایستگی‌های پایه در ساحت‌های مختلف شناختی، فرهنگی، هنری و روانی استوار است.
این سند همچنین بر تقویت سواد مالی و اقتصادی دانش‌آموزان، شاداب‌سازی فضای مدارس، و مشارکت فعال نهاد‌های اجتماعی در تربیت نسل آینده تأکید دارد.
علی محبی از استادان و مدیران دعوت کرد سند مدرسه تراز را با نگاه دلسوزانه نقد و تکمیل کنند و گفت: این سند ارکان حکمرانی تعلیم و تربیت را در خود دارد؛ از منابع انسانی و برنامه درسی تا تجهیزات و محتوای آموزشی. تحقق آن، نیازمند همدلی دولت، معلمان و جامعه است.
شرکت‌کنندگان در جمع‌بندی نهایی، اجرای عملیاتی سند و حمایت همه‌جانبه از مدارس در مسیر تربیت انسان تراز انقلاب اسلامی را کلید تحول پایدار در نظام آموزش‌وپرورش دانستند.
اجرای سند تحول بنیادین بدون پیشنیازها ممکن نیست؛ «مدرسه تراز» باید ابرپروژه ملی شود
در ادامه همایش بین‌المللی «مدرسه تراز»، استادان و مسئولان پیشین آموزش‌وپرورش با تأکید بر اینکه سند تحول بنیادین یک سند بالادستی و راهبردی است، نه اجرایی، اعلام کردند تحقق اهداف آن نیازمند برنامه‌ریزی عملیاتی، تأمین نیروی انسانی توانمند، محتوای آموزشی متعادل و ساختار مدیریتی چابک است. در این نشست تأکید شد اجرای سند باید با مشارکت مدیران و معلمان از درون مدارس آغاز شود و تحقق «مدرسه تراز» به‌عنوان ابرپروژه ملی، نیازمند عزم و اراده جدی در سطح کشور است.
سند تحول؛ نقشه راه نه دستورالعمل
سخنرانان تأکید کردند که سند تحول بنیادین یک سند راهبردی است، نه اجرایی. یکی از استادان حاضر گفت: سند تحول چشم‌انداز نظام تعلیم و تربیت کشور است. اجرای آن مستلزم فراهم‌سازی لوازم اجرایی، منابع انسانی و زیرساخت‌های لازم است؛ نه صرفاً صدور بخشنامه‌ها.
وی با اشاره به تجربه ایجاد پایه ششم در سال ۱۳۹۱ بدون تربیت معلم و زیرساخت‌های لازم افزود: وقتی بدون آماده‌سازی معلمان و امکانات، تصمیم‌های کلان گرفته می‌شود، خروجی مطلوبی حاصل نخواهد شد. اجرای سند باید مرحله‌به‌مرحله و مبتنی بر پیشنیازها باشد.
پیش‌نیاز‌های اجرای سند تحول
در این همایش سه پیش‌نیاز اصلی اجرای سند از جمله نیروی انسانی توانمند و معلم تربیت‌شده بر اساس الگوی تربیت اسلامی، محتوای آموزشی متعادل و متناسب با نیاز نسل جدید، نه صرفاً ایدئولوژیک و شناخت دقیق مخاطب و تحولات محیطی در طراحی برنامه‌های درسی مورد تأکید قرار گرفت.
سخنرانان تأکید کردند که بسیاری از برنامه‌های فعلی، بدون مطالعه کافی درباره نیاز‌های واقعی دانش‌آموزان و جامعه طراحی می‌شوند و از همین‌رو در تحقق اهداف تربیتی ناکام می‌مانند.
«مدرسه تراز»؛ ابرپروژه اجرای سند تحول
در بخش تحلیلی نشست، حاضران بر ضرورت تعریف ابرپروژه‌ای ملی به نام «اجرای سند تحول» تأکید کردند که در رأس آن یک مدیر پروژه ملی با تیمی از متخصصان تربیتی، برنامه‌ریزان، و مدیران اجرایی قرار گیرد. این پروژه باید ساختاری ماتریسی داشته باشد تا بتواند سیاست، برنامه، محتوا و اجرا را هم‌افزا کند.
به گفته یکی از سخنرانان، اگر بخواهیم عدالت آموزشی، ارتقای کیفیت یادگیری و تربیت انسان تراز انقلاب اسلامی را محقق کنیم، باید مدرسه تراز را از سطح طرح پژوهشی به برنامه ملی تبدیل کنیم.
معیشت معلم؛ کلید تحول واقعی
شرکت‌کنندگان یادآور شدند که هیچ تحولی در آموزش‌وپرورش بدون توجه به وضعیت معیشتی و منزلتی معلمان امکان‌پذیر نیست.
معلم اگر گوش شنوا و انگیزه لازم نداشته باشد، حتی بهترین اسناد هم روی کاغذ می‌مانند. باید معلم را محور تحول بدانیم و برای او رفاه، احترام و اختیار قائل شویم.
سخنان پایانی همایش نشان داد که اجرای سند تحول بنیادین صرفاً به نوشتن اسناد و ابلاغ بخشنامه‌ها محدود نمی‌شود، بلکه به ایجاد زیرساخت‌های فکری، انسانی و سازمانی وابسته است. «مدرسه تراز» در این نگاه، یک ابزار اجرایی برای تحقق تمدن نوین اسلامی است و باید با برنامه‌ریزی گام‌به‌گام، از سطح مدرسه تا ستاد وزارتخانه، به یک پروژه ملی تبدیل شود. محور این تحول، نه ساختمان مدرسه، بلکه معلمِ شاداب، آگاه و توانمند است که می‌تواند چشم‌انداز سند را به واقعیت تبدیل کند.
«مدرسه تراز» تنها یک سند اداری نیست؛ بلکه تلاشی است برای پیوند دادن «فلسفه تربیت اسلامی» با عمل روزمره در مدرسه. این الگو می‌خواهد مدرسه را از نهاد صرفاً آموزشی به مرکز رشد فرهنگی، اخلاقی و تمدنی تبدیل کند؛ جایی که معلم، محور تحول و دانش‌آموز، کنشگر تربیت است. اجرای این سند، می‌تواند آموزش‌وپرورش را از «نظام نمره‌محور» به «نظام انسان‌محور» دگرگون سازد.
این سند در واقع پاسخی به یکی از حلقه‌های مفقوده اجرای سند تحول بنیادین است. پیوند میان فلسفه تعلیم و تربیت اسلامی و ساختار اجرایی مدارس. این طرح قرار است با تعریف شاخص‌های تربیتی، عدالت آموزشی، مشارکت اجتماعی و شاداب‌سازی فضای مدرسه، مسیر آموزش‌وپرورش را از ارزیابی صرفاً کمی و نمره‌محور به ارزیابی کیفی و انسان‌محور تغییر دهد.
انتهای پیام/