خبرنگار ایسنا، در مجموعه مصاحبه‌هایی با عنوان مدیران شجاع به سراغ مدیران باسابقه و باتجربه رفته و از آن‌ها خواسته است از بخش‌های کمتر شنیده‌شده دوران مدیریتی خود صحبت کنند؛ موضوعی که کمتر به طور آشکار مطرح شده، اشتباهات و چالش‌هایی است که در مسیر مدیریت تجربه کرده‌اند. هدف این است که ضمن بررسی موفقیت‌ها، به واقعیت‌های پشت پرده مدیریت هم نگاه کنیم و ببینیم چگونه این مدیران شجاع، با پذیرش خطاهای خود، درس گرفتند و مسیر پیشرفت را ادامه دادند. انتظار می‌رود با این کار فضایی برای گفت‌وگوی صادقانه و آموزنده فراهم شود تا هم مدیران جوان‌تر انگیزه بگیرند و هم مخاطبان به درک عمیق‌تری از ماهیت مدیریت رسیدن پیدا کنند. 

با ما همراه باشید تا داستان‌های واقعی و گاه تلخ، اما انگیزشی مدیران اثرگذار را بخوانید.

رامین مهمانپرست در گفت‌وگو با ایسنا، در پاسخ به این پرسش که آیا در دوران مدیریت خود مرتکب اشتباهی شده است؟ بیان کرد: کار اصلی بنده در حوزه سیاست خارجی است و در حوزه سیاست خارجی معمولا چارچوب ها برای فعالیت و اظهارنظر مشخص است. مقامات بالادستی معمولا خطوط اصلی را طراحی می کنند؛ بنابراین در حوزه سیاست خارجی شاید کمتر اتفاق بیافتد که کسی اشتباه کند، مگر اینکه خطوط را رعایت نکند.

«سخنگو» مجبور است در لحظه تصمیم بگیرد

وی اظهار کرد: در عرصه سیاست خارجی، حدود چهار سال سخنگوی وزارت امور خارجه بودم. در حوزه سخنگویی فرد با دنیایی از خبرنگاران و اصحاب رسانه روبه روست. خیلی از مسائل در این حوزه قابل پیش بینی نیست یا از قبل معلوم نیست که مواضع کشور در خصوص اتفاق هایی که به تازگی رخ داده است، چیست؛ بنابراین سخنگو مجبور است تا در لحظه تصمیم بگیرد. از طرف دیگر سخنگوها مانند سایر مسئولان فرصت بررسی مسئله یا مشورت را ندارند.

سخنگوی سابق وزارت امور خارجه تصریح کرد: یک سخنگو باید در لحظه تصمیم گرفته و در لحظه موضع گیری داشته باشد. حتی اگر سخنگو در پاسخگویی مکث داشته باشد، ممکن است که اینگونه تلقی شود که سخنگو صداقت نداشته یا اعتمادی به حرف هایی که می زند، وجود ندارد. این خیلی می تواند مشکل ایجاد کند؛ چرا که یک سخنگو به ویژه سخنگوی وزارت امور خارجه مواضع رسمی کشور را اعلام می کند. پس شاید وضعیت بنده نسبت به سایر مدیران کمی متفاوت باشد.

تشکیلاتی در وزارت خارجه برای اینکه کمتر دچار اشتباه شویم ایجاد کردم

وی در ادامه تاکید کرد: در آن دوران برای اینکه دچار اشتباه نشویم یا کمتر دچار اشتباه شویم، یک تشکیلاتی را در مرکز دیپلماسی عمومی وزارت خارجه و واحد سخنگویی طراحی کرده بودیم. این تشکیلات شامل سه اداره کل می شد. دوستانی که در این مجموعه فعال بودند، بخشی از آنان کار رسانه ای انجام می دادند. برای اینکه ما بتوانیم موضع گیری های دقیق و صحیح و در چارچوب های نظام داشته باشیم، دوستان ما وقایعی که در سطح دنیا اتفاق می افتاد یا وقایعی که در داخل کشور اتفاق می افتاد اما مرتبط با مسائل سیاست خارجه بود را رصد می کردند.

در هفته دوبار بولتن مواضع بخش های مختلف در اختیار بنده قرار داده می‌شد

مهمانپرست بیان کرد: سپس با مسئولان مربوطه هر قسمتی مشورت می کردند تا بسنجند پاسخ لازم به این اتفاق چه چیزی می تواند باشد. بخش های مختلف پاسخ هایی را آماده می کردند و در قالب بولتن هایی در اختیار بنده قرار می دادند. در هفته حدود دو بار بولتن در اختیار من گذاشته میشد تا بنده در جریان قرار بگیرم که مسئولان مربوطه در قبال این اتفاقات چه دیدگاه و نظری دارند تا اگر کسی سوال پرسید، بتوانم پاسخ درست ارائه کنم، اما با چند مشکل مواجه بودیم. گاهی مسئله ای که اتفاق افتاده بود صرفا به یک حوزه مربوط نبود بلکه به چند حوزه مختلف مربوط می شد. ما باید نظرات چند حوزه را باهم می گرفتیم و تلفیق می کردیم. گاهی نظرات با هم کاملا متناقض بود. یعنی ما در مواضع بخش های مختلف، نسبت به یک موضوع شاهد تضاد بودیم. سخنگو نمی توانست مواضع متضاد داشته باشد. بلکه مجبور بودم که یک جمع بندی داشته باشم و موضع نهایی کشور را اعلام کنم.

برخی از موضوعات آنقدر سریع اتفاق می افتاد که فرصت پیش بینی نبود

این دیپلمات ایرانی خاطرنشان کرد: بدین ترتیب کار سخت می شد و ما مجبور بودیم که در چارچوب هایی که توسط مقامات بالادستی طراحی شده بود یا تشخیصی که خودمان می دادیم که چه موضعی بر اساس عزت، حکمت و مصلحت به نفع کشور است، اعلام موضع کنیم. با همه این کارهایی که انجام می دادیم ما حداکثر حدود ۵۰ درصد سوالات را می توانستیم پیش بینی کنیم. برخی از موضوعات خیلی سریع اتفاق افتاده بود و اصلا فرصتی نبود که از قبل قابل پیش بینی باشند. تنها راهی که باقی می ماند این بود که ما آنقدر روی مباحث سیاست خارجی و مباحث منافع ملی و اصول سه گانه عزت، حکمت و مصلحت مسلط بودیم که به محض پرسش بتوانیم در چارچوب ها موضع گیری داشته باشیم.

فکر نمی کنم در اعلام مواضع دچار خطایی شده باشم

وی در ادامه خاطرنشان کرد: ممکن است هر کسی این توانایی را نداشته باشد که با این سرعت عمل در همان چارچوب مسائل را تحلیل و پاسخگو باشد. بنده در ایامی که سخنگوی وزارت امور خارجه بودم، فکر نمی کنم که در اعلام مواضع دچار خطایی شده باشم. به خاطر اینکه خیلی دقت داشتیم. روی توان کارشناسی تکیه کرده بودیم و از نقطه نظرات مسئولان مختلف در بخش های گوناگون بهره می بردیم. فکر می کنم یکی از مشکلات مسئولان کشور ما که دچار خطا می شوند و یا خطا را پذیرفته و یا نمی پذیرند و ادامه می دهند، این است که تنها به ذهنیت خود یا یک دایره محدود اطراف خود تکیه می کنند.

مدیران با کیفیت ترسی از مشاوره با کارشناسان صاحب نظر ندارند

مهمانپرست در ادامه بیان کرد: آنچه که می تواند همه ما را از اشتباه دور کند، این است که از مسئولان مختلف که در یک موضوعی دخیل هستند و صاحب نظر نیز هستند، مشورت گرفته شود. ممکن است دیدگاه متفاوتی داشته باشند اما گوش کردن به آنان حتما می تواند کمک کند تا یک مسئول کمتر اشتباه کند. برداشت کلی من این است مدیرانی که خودشان کیفیت بالایی دارند و سطح خودشان از پست آنان بالاتر است، این مدیران ترسی ندارند که کارشناسان یا مشاوران  صاحب نظر را به کار بگیرند، حتی اگر بدانند ممکن است در این مشاوره ها چالشی ایجاد شود، اما چون خودشان از سطح بالایی برخوردار هستند، ترسی از بکار گیری افراد قوی در اطراف خود ندارند. ما در جاهایی دچار مشکل می شویم که مدیران ضعیف بوده و از پستی که مسئولیت آن را بر عهده گرفتند، کوچکتر هستند. این مدیران ترس دارند که افراد قوی تر، پست آنان را بگیرند.

وی در پایان بیان کرد: در چنین شرایطی یک مدیر ضعیف با چند فرد که از او پایین تر هستند دائما مشورت کرده و اهل مشورت با سایر افراد باسابقه نبوده و حتی تحمل  نظرات مخالف را ندارند. این رویه مشکلاتی را برای کشور به وجود می آورد.

انتهای پیام