به گزارش خبرگزاری ایمنا، موضوع برندهای متهم به حمایت از رژیم اسرائیل، ترکیبی از وجدان اجتماعی، مطالبه حقوقی و دانش رسانه‌ای است. ما به عنوان رسانه و مصرف‌کننده وظیفه داریم پژوهش دقیق، انتشار محتوا با رعایت عدالت حقوقیو مطالبه از نهادهای نظارتی را ادامه دهیم.
گزارش‌های منتشرشده درباره حضور یا همکاری برخی شرکت‌های بین‌المللی مانند نستله، دَنون، یونیلیور و کارفور در ساختارهایی که از منظر گزارش‌ها به تقویت اقتصاد رژیم اسرائیل کمک می‌کنند، بازتاب اجتماعی و رسانه‌ای زیادی داشته است.
چرا موضوع برندهای حامی اسرائیل و مهم است؟
برای بخش مهمی از جامعه ایرانی، حمایت یا همکاری اقتصادی با رژیمی که متهم به اشغال و نقض گسترده حقوق بشر است، مسئله‌ای اخلاقی و سیاسی است. از سوی دیگر، انتشار این نوع گزارش‌ها می‌تواند بر بازار داخلی، رفتار مصرف‌کننده و حتی تصمیم‌گیری‌های نهادهای قانونی تاثیر بگذارد.
مصادیق گزارش‌شده حمایت از رژیم صهیونیستی
در این بخش فقط خلاصه ادعاهای گزارش‌شده آمده و داوری نهایی تنها با استناد به اسناد رسمی و بررسی حقوقی ممکن است.
نستله
شرکت نِستله (Nestle)، غول سوئیسی محصولات غذایی و آشامیدنی، یکی از حامیان مهم رژیم اسرائیل است. این شرکت با خرید کل سهام یکی از بزرگ‌ترین شرکت‌های غذایی اسرائیل به نام اوسِم(Osem)، علاوه‌بر سرمایه‌گذاری قابل توجه، با انتقال فناوری، به توسعه بازارهای صادرات اوسِم کمک بسیاری کرده است.
برخی از کارخانجات اوسِم در شهرک‌های صهیونیستی مستقرند. به نقل از جِویش‌استاندارد (زیرمجموعه تایمز اسرائیل)، نِستله در سال ۱۹۹۸ به پاس تلاش‌هایش برای تقویت اقتصاد رژیم اسرائیل، از دست نخست‌وزیر این کشور جایزه «جوبیلی» را دریافت کرده است.
محصولات برند نستله شامل:
- نوشیدنی‌ها: قهوه، نسکافه، نسپرسو، کوکوکریسپ، کافی میت، اپتیفست، آب پیورلایف و نستله
- شکلات و شیرینی: کیت کت، اسمارتیز، میلکی بار
- محصولات لبنی: ماست و بستنی مگنوم، هاگن-داز
- غذای کودک: سرلاک، شیرخشک‌های کودکان و بزرگسالان (نان، نان کید، نان اپتی پرو، گیگوز، پپتامن)
- غذاهای آماده: نودل و سوپ مگی، کورن فلکس، نسکوییک
- غذای حیوانات خانگی: فلیکس (پورینا)
است.
دَنون
شرکت «دَنون»، غول چندملیتی محصولات غذایی که ما ایرانی‌های نامش را با محصولات «دَنِت»، «آپتامیل» و «بِبِلاک» می‌شناسیم یکی از مشهورترین حامیان رژیم اسرائیل است. ادعا می‌شود این شرکت با سرمایه‌گذاری‌های‌اش در استارتاپ‌های اسرائیلی و شراکت با شرکت‌های بزرگ اسرائیل همچون «اِشتراوس»، به توسعه اقتصاد اسرائیل کمک قابل توجهی کرده است.
در گزارش‌ها به سرمایه‌گذاری‌های منطقه‌ای و ارتباطات شرکتی اشاره شده است که از دید برخی ناظران، به نفع ساختارهای اقتصادی اسرائیل عمل می‌کند.
محصولات برند دنون شامل:
- نوشیدنی و شیرینی: دنت، دنت پاپ
- غذای کودک: سرلاک و شیرخشک‌های کودکان (آپتامیل، ببلاک)
است.
یونیلیور
یونیلیور به‌عنوان یک بازیگر جهانی در محصولات مصرفی، در گزارش‌ها به‌خاطر سرمایه‌گذاری‌ها یا مالکیت‌هایی که بر شرکت‌هایی با فعالیت در اسرائیل دارند مورد اشاره قرار گرفته است. این ادعاها شامل نام بردن از زیرمجموعه‌ها و سوابقی در ارتباط با بازارهای منطقه‌ای است.
- محصولات بهداشتی و آرایشی: وازلین، سیگنال، کامفورت، یونیلیور، سان سیلک، کلوزآپ، کلیر، لوکس، اکس، سیف، دامستوس، امو، رکسونا، داو
کارفور
ادعا می‌شود شرکت «کارفور» غول فروشگاه زنجیره‌ای فرانسوی، یکی از حامیان مهم رژیم اسرائیل است. این شرکت با افتتاح ۵۰ فروشگاه در اسرائیل از طریق همکاری با شرکت صهیونیستی «اِلکترا»، شریک جرم شهرک‌سازی‌های صهیونیستی در فلسطین است. «اِلکترا» به خاطر مشارکت فعالش در شهرک‌سازی‌ها، سال‌هاست در لیست تحریم سازمان ملل قرار دارد.
کارفور از طریق شراکت با هُلدینگ اماراتی «ماجدالفُطَیم»، تحت برند «هایپراستار» و «مایلی‌مارکت» در بازار ایران حضور دارد.
برخی گزارش‌ها از گسترش شبکه فروشگاهی کارفور در اسرائیل و شراکت‌هایی نام برده‌اند که از منظر منتقدان می‌تواند در تسهیل شهرک‌سازی یا تقویت بازارهای محلی موثر باشد. گزارش‌شده است که روابط شرکتی و زنجیره تأمین در این زمینه محل نقد قرار گرفته‌اند.
برندهای متهم به حمایت از رژیم صهیونیستی
گمانه‌زنی‌هایی درباره حمایت برخی دیگر از محصولات وجود دارد که نشان می‌دهد شاید شرکت‌های تولیدکننده بیشتری در راستای منافع این رژیم قدم برمی‌دارند، اما اتهام آن‌ها هنوز اثبات نشده است و در دست بررسی و تحقیق بیشتر است.
مصرف ما چه تاثیری روی اقتصاد اسرائیل دارد؟
جنبش BDS به عنوان طلایه‌دار تحریم برندهای صهیونیستی،، تا سال ۲۰۱۵ توانسته بود دست‌کم ۱۵ میلیارد دلار به اقتصاد اسرائیل ضربه بزند. بر اساس گزارش الجزیره، تلاش‌های تحریمی می‌تواند سالانه تا ۱۱.۵ میلیارد دلار تاثیر منفی در اقتصاد اسرائیل داشته باشد.
برندهایی که در ایران تولید می‌شوند چطور می‌توانند موجب تقویت اسرائیل باشند؟
شرکت‌های حامی اسرائیل ممکن است ملیت‌های مختلف اروپایی، آمریکایی یا حتی آسیایی داشته باشند. برخی از این شرکت‌ها به صورت مستقیم در ایران حضور دارند و محصولات خود را در داخل کشور تولید می‌کنند. به این ترتیب سود حاصل از فروش این محصولات در ایران، بخشی از سود کل شرکت مادر خواهد بود، همچنین محصولات برخی دیگر از شرکت‌های حامی اسرائیل در ایران به صورت تحت لیسانس تولید می‌شود. یعنی تولید این محصولات کاملاً وابسته به فناوری و کسب اجازه از شرکت مادر است و بخش قابل توجهی از سود فروش آن‌ها هم به آن شرکت می‌رسد. پس تولید در ایران مانع رسیدن سود به شرکت‌های حامی رژیم اسرائیل نیست.