به گزارش خبرنگار سیاسی ایسکانیوز، مجمع تشخیص مصلحت نظام پس از برگزاری چهار نشست کارشناسی با الحاق «مشروط» جمهوری اسلامی ایران به کنوانسیون مقابله با تأمین مالی تروریسم (CFT) موافقت کرد.
بیشتر بخوانید؛
شاخص‌های تصویب پالرمو با CFT تفاوت دارد
سخنگوی مجمع تشخیص مصلحت نظام، در تشریح این شروط دوگانه آن‌ها را «التزام به قانون اساسی» و «انطباق با قوانین داخلی کشور» معرفی کرده است. سیدمحسن دهنوی همچنین تصریح کرده است:«در پی این مصوبه، مسئولان ذی‌ربط موظف‌اند با نهاد بین‌المللی FATF وارد مذاکره شوند؛ در عین حال، طرف مقابل نیز باید در جهت اعتمادسازی گام‌های عملی بردارد.»
چرا CFT بعد از چند سال تصویب شد؟
هر چند در سال‌های اخیر پذیرش CFT یکی از نگرانی‌های عمده برای تصمیم‌سازان کشور در راستای تداوم کمک به محور مقاومت و فائق آمدن بر دشورای‌های ناشی از تحریم‌های کشورهای غربی بود اما به نظر می‌رسد در نهایت شرایط کشور، مجمع را به نتیجه رساند که تصویب این کنوانسیون البته با لحاظ کردن پاره‌ای از شروط به ضرر منافع ملی نخواهد بود.
محمدرضا باهنر، یکی از موافقان تصویب CFT در مجمع تشخیص مصلحت نظام در این زمینه گفته است: «با وجود تحریم‌ها، ما همچنان مراودات اقتصادی داریم، اما پیوستن به CFT می‌تواند این مراودات را تسهیل کرده و هزینه‌ها را کاهش دهد. مخالفان معتقدند در شرایط فعلی این اقدام به منافع ملی آسیب می‌زند، اما ما بر این باوریم که این تصمیم در مجموع به نفع کشور و روابط اقتصادی آن خواهد بود.»
با این حال، یکی از انتظارات کلیدی پس از تصویب CFT، خروج ایران از فهرست سیاه گروه ویژه اقدام مالی (FATF) است. به گفته هادی خانی، معاون وزیر اقتصاد، در صورت اجرای دقیق تقسیم کار ملی و همراهی همه دستگاه‌ها، می‌توان ظرف یک تا یک‌ونیم سال زمینه خروج ایران از فهرست سیاه را فراهم کرد.
با این حال، برخی کارشناسان و نمایندگان مجلس همچنان نسبت به آثار واقعی این تصمیم تردید دارند. علیرضا سلیمی، نماینده تهران و عضو هیئت‌رئیسه مجلس، در این زمینه گفت‌است: «با توجه به تعارض در تعاریف تروریسم و تجربه‌های گذشته، مشخص نیست حتی در صورت پذیرش CFT، بانک‌ها و نهادهای مالی خارجی حاضر به همکاری با ایران باشند.»
حسین صمصامی، عضو کمیسیون اقتصادی مجلس نیز در ارزیابی خود از این مسئله اظهار کرده است: «موافق CFT نیستم، اما آن‌قدر می‌گذاریم بگذرد که به نوشدارو پس از مرگ سهراب تبدیل شد. معتقدم که CFT هیچ مشکلی را از ما حل نمی‌کند و با یکسری ملاحظاتی تصویب شده که آن‌ها ملاحظات ما را اصلاً قبول نمی‌کنند.»
در ادامه گفتگوی ایسکانیوز با امیررضا واعظ آشتیانی فعال سیاسی اصول‌گرا و عضو شورای مرکزی حزب موتلفه اسلامی و غلامرضا ظریفیان فعال سیاسی اصلاح‌طلب و معاون وزیر علوم دولت اصلاحات را می‌خوانید:
تصمیم مجمع درباره CFT بر پایه مصلحت‌های اقتصادی و ملی اتخاذ شد
امیررضا واعظ آشتیانی در پاسخ به این پرسش که چه عاملی موجب شد مجمع تشخیص مصلحت نظام پس از چندین سالCFT را تصویب کند؟ گفت: هر مصوبه‌ای نیازمند زمان و شرایط ویژه خود است. در سال‌های گذشته، بسترها و الزامات لازم برای پیوستن به CFT فراهم نبود، اما امروز شرایط کشور تغییر کرده و زمینه‌های لازم برای بررسی و تصمیم‌گیری فراهم شده است.
وی افزود: مجمع در بعد کلان‌نگری در تشخیص مصلحت ملی جایگاه بسیار مهمی دارد. بدون تردید، تصمیم اخیر مجمع بر پایه در نظر گرفتن مصلحت‌های اقتصادی و منافع ملی کشور اتخاذ شده است. کسانی که در مجمع حضور دارند، اهل سیاسی‌کاری نیستند. آن‌ها با نگاه کارشناسی و بر اساس منافع ملی تصمیم می‌گیرند. موافقت مشروط با CFT نیز نتیجه جمع‌بندی عقلانی و کارشناسی در شرایط امروز کشور است.
واعظ آشتیانی در ادامه خاطرنشان کرد: تأیید این مصوبه می‌تواند زمینه‌ساز بررسی و تصمیم‌گیری درباره سایر موضوعات مرتبط نیز باشد و مسیر تازه‌ای را برای بهبود وضعیت اقتصادی و تعاملات بین‌المللی کشور باز کند.
در صورت تهدید منافع کشور، ایران می‌تواند از CFT خارج شود
این فعال سیاسی اصول‌گرا در توضیح قرار دادن شرط برای تصویب CFT گفت: در عرف بین‌الملل، هر کشوری که به یک معاهده یا کنوانسیون می‌پیوندد، این اقدام را به‌صورت مشروط انجام می‌دهد تا در صورت تأمین منافع ملی خود، عضویت دائم را بپذیرد و در غیر این صورت، بتواند از آن خارج شود. طبیعی است که ایران نیز در فرآیند الحاق، برخی بندهای این کنوانسیون را به‌صورت مشروط پذیرفته است.
وی در ادامه تصریح کرد: این رویکرد به کشور امکان می‌دهد در صورت مشاهده هرگونه تعارض با منافع ملی یا امنیت اقتصادی، تصمیم لازم برای بازنگری یا خروج از آن را با سهولت بیشتری اتخاذ کند. تفاوت اساسی میان الحاق مطلق و الحاق مشروط در همین نکته است؛ زمانی که کشوری مشروط به معاهده‌ای می‌پیوندد، ابزار حقوقی لازم برای صیانت از منافع خود را در اختیار دارد و این همان مسیری است که ایران هوشمندانه برگزیده است.
پیوستن به CFT نشان دهد که ایران مانع تعاملات مالی شفاف نیست
آشتیانی در پاسخ به پرسشی درباره تأثیر پیوستن ایران به CFT بر اقتصاد کشور با وجود تحریم‌های آمریکا اظهار کرد: موضوع تحریم‌ها صرفاً به ایالات متحده مربوط است و تحریم بین‌المللی به معنای واقعی علیه ایران وجود ندارد. آمریکا به‌دلیل سرمایه‌گذاری گسترده در کشورهای مختلف، از ابزار اقتصادی برای فشار بر دیگر کشورها استفاده می‌کند.
وی با بیان این که پیوستن به CFT همه مشکلات کشور را حل نمی‌کند، گفت: حتی اگر ایران به سایر کنوانسیون‌های مالی و اقتصادی نیز بپیوندد، باز هم آمریکایی‌ها بهانه‌های خود را خواهند داشت. بنابراین پیوستن به CFT به معنای حل کامل مشکلات نیست، اما می‌تواند مسیر را برای بهانه‌زدایی هموار کند و نشان دهد که ایران مانع تعاملات مالی شفاف نیست. در شرایط فعلی، این تصمیم می‌تواند گامی در جهت کاهش فشارهای سیاسی و تبلیغاتی غرب باشد.
نمی‌توان نسبت به خروج ایران از لیست سیاه FATF خوش‌بین بود
این فعال سیاسی اصول‌گرا درباره احتمال خروج ایران از فهرست سیاه FATF گفت: نمی‌توان نسبت به خروج ایران از لیست سیاه FATF خوش‌بین بود، اما با پیوستن به CFT، بخشی از بهانه‌ها از میان برداشته می‌شود. در فضای رسانه‌ای جهانی نیز ایران می‌تواند اعلام کند که در مسیر شفافیت مالی مانع‌تراشی نمی‌کند و این سایر کشورها هستند که با ابزارهایی مانند CFT ما را تحت فشار قرار می‌دهند.
واعظ‌آشتیانی افزود: پیوستن ایران به CFT از منظر بین‌المللی می‌تواند اثرات مثبتی داشته باشد و نشان دهد که ایران اهل تعامل است، اما باید توجه داشت که پس از رفع این بهانه، کشورهای غربی موضوعات دیگری را برای فشار بر ایران مطرح خواهند کرد.
آشتیانی در پاسخ به این پرسش که آیا تلاش‌های دیپلماتیک چین در روند پیوستن ایران به CFT مؤثر بوده، اظهار کرد: مجمع تشخیص مصلحت نظام در بررسی این موضوع تمام جوانب را در نظر گرفته و طبیعتاً از دیدگاه و تجربه کشورهای دوست مانند چین نیز بهره گرفته است. چین و روسیه مراودات مالی و اقتصادی گسترده‌ای با ایران دارند و هرچه مسیر این همکاری‌ها هموارتر شود، منافع متقابل بیشتری برای همه طرف‌ها به همراه خواهد داشت.
وی در ادامه افزود: در مقابل، کشورهای غربی تمایل ندارند آرامش و ثبات در روابط اقتصادی ایران با متحدانش شکل بگیرد و همواره با جنگ روانی و فشارهای رسانه‌ای تلاش می‌کنند این فضا را بر هم بزنند.
پیوستن و نپیوستن به CFT انتخاب بین بد و بدتر است
این کارشناس اصوال‌گرا در واکنش به این مسئله که برخی از منتقدان پیوستن به CFT نگران هستند که اطلاعات مالی کشورمان به سایر کشورها منتقل شده و زمینه سوءاستفاده از آن فراهم شود، گفت: به هر حال این نگرانی‌ها طبیعی است و منتقدان دغدغه‌های خودشان را دارند. پیوستن به CFT مانند هر معاهده بین‌المللی دیگری چالش‌هایی به همراه دارد، اما در مقابل، نپیوستن نیز هزینه‌ها و محدودیت‌های خودش را دارد. در واقع در شرایط فعلی باید بین بد و بدتر انتخاب کرد.
وی در ادامه گفت: فضای اقتصادی جهان امروز به‌گونه‌ای است که تقریباً همه تراکنش‌ها و تعاملات مالی در سطح بین‌الملل قابل رصد است و نمی‌توان انتظار داشت کشوری به‌صورت کامل از این سازوکارها جدا بماند. با این حال، پیوستن ایران به CFT به معنای آن نیست که تمامی داده‌ها و آمارهای اقتصادی کشور در اختیار نهادهای بین‌المللی قرار بگیرد. جمهوری اسلامی ایران در چارچوب قانون اساسی و منافع ملی خود عمل می‌کند و این موضوع را در روند اجرای CFT نیز لحاظ خواهد کرد.
پیوستن به معاهدات بین‌المللی تابع جبر زمانی و سیاسی است
غلامرضا ظریفیان نیز درباره این که چرا ایران سرانجام بعد این همه سال به این کنوانسیون پیوست گفت:این تجربه در گذشته وجود داشته که بسیاری می‌گفتند پیوستن به CFT مشکلی برای کشور ایجاد نمی‌کند. با این حال، تصمیم‌گیری در این زمینه نیازمند زمان‌بندی مناسب بود. اگر در گذشته این کنوانسیون پذیرفته می‌شد، اثرگذاری آن ممکن بود بیشتر باشد، زیرا شرایط بین‌المللی و داخلی متفاوت بود.
وی افزود: پیوستن به معاهدات بین‌المللی همیشه تابع یک جبر زمانی و سیاسی است. یعنی پذیرش یک معاهده در زمان نامناسب می‌تواند اثرگذاری و مزایای آن را محدود کند یا چالش‌های جدیدی ایجاد نماید. بنابراین، ایران اکنون و در شرایط فعلی تصمیم گرفت به صورت مشروط به CFT بپیوندد تا ضمن حفظ منافع ملی، از فرصت‌های بین‌المللی بهره ببرد.
ظریفیان در ادامه تاکید کرد: پیوستن به این معاهده در زمان مناسب، می‌تواند مسیر تعاملات مالی و اقتصادی کشور را هموار کند و همزمان امکان بازنگری یا اصلاح در صورت مشاهده هرگونه تهدید برای منافع ملی را حفظ نماید.
این فعال سیاسی اصلاح‌طلب در پاسخ به این پرسش که با توجه به وجود تحریم‌های آمریکا پیوستن به CFT چقدر برای اقتصاد کشور مفید است گفت: به نظر می‌رسد تصمیم درباره پیوستن به CFT بر اساس یک فرآیند کارشناسی دقیق اتخاذ شده است و می‌تواند منافعی برای کشور به همراه داشته باشد.
وی درباره تاثیر این تصمیم بر شرایط اقتصادی کشور گفت: هرچند ممکن است در شرایط فعلی، اثرات پیوستن به CFT بر اقتصاد کشور محدود باشد، اما این اقدام قطعاً تاثیراتی دارد. در نتیجه، حتی با وجود تحریم‌ها، عضویت مشروط در این کنوانسیون گامی مثبت برای تعاملات مالی و اقتصادی کشور محسوب می‌شود.
خروج از لیست سیاه FATF محتمل نیست
ظریفیان درباره احتمال خروج ایران از لیست سیاهFATF گفت: کشور در شرایط سختی قرار دارد و تجربه فعال شدن اسنپ‌بک بر بسیاری از تصمیمات اقتصادی و بین‌المللی ما سایه افکنده است بنابراین خروج از لیست سیاه FATF محتمل نیست. با این حال، حضور در زنجیره تصمیم‌گیری و تعاملات بین‌المللی حتی در شرایط محدود و دشوار، به نفع کشور است.
وی در ادامه گفت: هرچه ایران در شبکه‌های بین‌المللی و معاهدات مالی مشارکت بیشتری داشته باشد، توانایی اثرگذاری و مدیریت شرایط سخت برای کشور افزایش می‌یابد. بنابراین حتی اگر خروج از لیست سیاه FATF در کوتاه‌مدت ممکن نباشد، پیوستن به کنوانسیون‌هایی مانند CFT می‌تواند گام مثبتی در جهت تقویت جایگاه اقتصادی و دیپلماتیک ایران باشد.
این فعال سیاسی اصلاح‌طلب در پاسخ به این پرسش که منتقدان پیوستن به CFT بر این باور هستند که با الحاق به این کنواسیون، اطلاعات محرمانه اقتصادی در اختیار دشمنان قرار می‌گیرد، چگونه می‌توان این نگرانی را برطرف کرد؟ گفت: این تصور که با پیوستن به CFT اطلاعات اقتصادی ایران در اختیار غربی‌ها قرار خواهد گرفت، اشتباه است. با توجه به پیشرفت‌های فناوری و شفافیت سیستم‌های نقل و انتقال مالی، وضعیت و سازوکارهای مالی برای همه کشورها و نهادهای بین‌المللی کاملاً مشخص است و ایران نیز می‌تواند چارچوب‌های حفاظتی و کنترلی خود را رعایت کند.
پیوستن ایران به CFT به معنای از دست دادن کنترل اطلاعات اقتصادی نیست
وی در ادامه با بیان این‌که درحال حاضر اقتصاد در دنیا شفاف است گفت: واقعیت این است که جهان امروز در حوزه مالی و اقتصادی بسیار شفاف شده و کشورها ابزارهای لازم برای مدیریت اطلاعات خود را در اختیار دارند. بنابراین پیوستن ایران به CFT به معنای از دست دادن کنترل اطلاعات اقتصادی نیست و می‌تواند در عین حال فرصت‌هایی برای تعاملات مالی بین‌المللی و بهبود جایگاه اقتصادی کشور فراهم کند.
به گزارش ایسکانیوز؛ پس از سال‌ها بررسی ایران به صورت مشروط به کنوانسیون مقابله با تأمین مالی تروریسم (CFT) پیوست. این تصمیم بر پایه مصلحت‌های اقتصادی و ملی اتخاذ شد و هدف آن کاهش بهانه‌های بین‌المللی و تسهیل تعاملات مالی است.
پیوستن مشروط به CFT برای کشورمان امکان بازنگری و خروج در صورت تعارض با منافع ملی از این کنوانسیون را فراهم می‌کند. کارشناسان تأکید دارند ایران کنترل کافی بر اطلاعات اقتصادی خود را خواهد داشت. این اقدام فرصتی برای تعامل با سایر کشورها و نشان دادن شفافیت مالی است، اما خروج از لیست سیاه FATF هنوز تضمین‌شده نیست.
انتهای‌پیام/
خبرنگار: علیرضا همتی بهار