فرارو- انس جهانی طلا با گذر از مرز 3900 دلار به رکورد خیره کننده جدیدی در قیمت‌گذاری این فلز محبوب دست یافت و پیش‌بینی‌ها نیز از ادامه این روند رو به رشد خبر می‌دهند.
به گزارش فرارو، در دنیای مواد معدنی و فلزات، طلا به عنوان یکی از نمادهای سنتی ثروت و پایداری اقتصادی شناخته می‌شود. با این حال، قیمت 3933 دلاری برای هر انس طلا هنوز آن را به عنوان گرانترین فلز قابل خریداری به رسمیت نمی‌شناسد. با این وصف گرانترین فلزات گرانبهای قابل خریداری کدامند و آیا به همین میزان طلا سوددهی دارند؟ در این نوشته به معرفی دو فلز گرانتر از طلا خواهیم پرداخت که به طور معمول خرید آن برای همه در صورت داشتن پول کافی ممکن است.
رودیم: گرانترین فلز طبیعی جهان
رودیم (Rhodium) عنصری شیمیایی با عدد اتمی ۴۵ است که در گروه فلزات انتقالی قرار دارد. این فلز سفید-نقره‌ای رنگ، به دلیل مقاومت بالا در برابر خوردگی و دمای ذوب بسیار بالا (حدود ۱۹۶۴ درجه سانتی‌گراد)، در صنایع پیشرفته کاربرد دارد. اصلی‌ترین دلیل گران بودن رودیم، کم‌یابی آن در پوسته زمین است؛ غلظت رودیم در زمین تنها حدود ۰.۰۰۱ قسمت در میلیون (ppm) تخمین زده می‌شود، که آن را یکی از نادرترین عناصر می‌سازد. استخراج رودیم عمدتاً از معادن پلاتین و نیکل در کشورهایی مانند آفریقای جنوبی، روسیه و کانادا انجام می‌گیرد، اما فرآیند جداسازی آن پیچیده و پرهزینه است.
در بازار فعلی، قیمت رودیم حدود ۷۰۷۵ دلار به ازای هر اونس است، که تقریباً دو برابر قیمت طلا است. این افزایش قیمت در سال‌های اخیر به دلیل تقاضای بالا در صنعت خودروسازی برای ساخت کاتالیزورهای اگزوز (که آلاینده‌ها را کاهش می‌دهند) و همچنین کاربرد در الکترونیک، جواهرسازی و حتی راکتورهای هسته‌ای رخ داده است. بر اساس گزارش‌های علمی، تقاضای جهانی رودیم در سال ۲۰۲۵ بیش از ۸۰ درصد به بخش خودرو اختصاص دارد، که این امر نوسانات قیمتی را تشدید می‌کند.
ایریدیم: فلزی مقاوم و نادر
ایریدیم (Iridium) با عدد اتمی ۷۷، یکی دیگر از اعضای گروه فلزات پلاتینی است. این فلز سخت و متراکم (با چگالی ۲۲.۵۶ گرم بر سانتی‌متر مکعب، یکی از متراکم‌ترین عناصر شناخته‌شده)، در برابر اسیدها و دماهای بالا مقاوم است. ایریدیم اغلب در شهاب‌سنگ‌ها یافت می‌شود و نظریه‌های علمی مانند انقراض دایناسورها (لایه ایریدیم در مرز K-Pg) به حضور این عنصر در زمین اشاره دارند. استخراج ایریدیم مشابه رودیم است و عمدتاً به عنوان محصول جانبی معادن پلاتین به دست می‌آید.
قیمت فعلی ایریدیم حدود ۴۶۰۰ دلار به ازای هر اونس است، که آن را گرانتر از طلا قرار می‌دهد. کاربردهای اصلی ایریدیم شامل ساخت شمع‌های جرقه‌زنی خودرو، تجهیزات پزشکی (مانند ضربان‌سازها)، و حتی ماهواره‌ها (به دلیل مقاومت در برابر تشعشعات فضایی) است. تحقیقات ناسا نشان می‌دهد که ایریدیم در لایه‌های خارجی ماهواره‌ها برای حفاظت در برابر محیط فضایی استفاده می‌شود. کم‌یابی ایریدیم (غلظت حدود ۰.۰۰۱ ppm در پوسته زمین) و تقاضای رو به رشد در فناوری‌های سبز، مانند سلول‌های سوختی هیدروژنی، قیمت آن را بالا نگه داشته است.
سوددهی رودیم و ایریدیم در مقایسه با طلا
در دنیای سرمایه‌گذاری بر فلزات گران‌بها، طلا به عنوان یک دارایی امن و پایدار شناخته می‌شود که سوددهی آن عمدتاً از طریق حفظ ارزش در برابر تورم و نوسانات اقتصادی حاصل می‌گردد. اما فلزاتی مانند رودیم (Rhodium) و ایریدیم (Iridium)، که بخشی از گروه فلزات پلاتین (PGM) هستند، پتانسیل سوددهی بالاتری دارند، هرچند با ریسک و نوسانات قیمتی بسیار بیشتری همراه‌اند. بر اساس داده‌های بازار تا اکتبر ۲۰۲۵، سوددهی این فلزات در خرید و فروش بستگی به استراتژی سرمایه‌گذاری (کوتاه‌مدت یا بلندمدت)، حجم معامله و شرایط بازار دارد.
رودیم با قیمت حدود ۷۰۷۵ دلار به ازای هر اونس (اکتبر ۲۰۲۵)، گرانترین فلز طبیعی است و به دلیل تقاضای بالا در کاتالیزورهای خودرو و کمبود عرضه (۳۰ تن در سال)، پتانسیل سوددهی بالایی دارد. از سال ۲۰۲۰ تا ۲۰۲۵، رشد کلی حدود ۱۳.۳۴% بوده، اما در دوره‌هایی مانند ۲۰۲۱ سود تا ۳۰۰% رسید، هرچند افت‌های سنگین (مثل ۵۴.۸۵% در ۲۰۲۳) ریسک آن را بالا می‌برد. نقدشوندگی متوسط و حساسیت به بازار خودرو، آن را برای سرمایه‌گذاران ریسک‌پذیر مناسب می‌کند، اما نوسانات قیمتی دو برابر طلا است.
ایریدیم با قیمت حدود ۴۶۰۰ دلار به ازای هر اونس، به دلیل کاربرد در فناوری‌های سبز (مانند سلول‌های سوختی هیدروژنی) و تجهیزات فضایی، رشد پایدارتری دارد. از ۲۰۲۰ تا ۲۰۲۵، حدود ۲۰۵% رشد کرده، با بازده سالانه ۸-۱۲%، اما افت‌هایی مانند ۱۳% در ۲۰۲۴ نشان‌دهنده نوسانات است. عرضه محدود (۷-۸ تن در سال) و نقدشوندگی کمتر از طلا، آن را به گزینه‌ای برای سرمایه‌گذاری بلندمدت در فناوری تبدیل می‌کند، ولی ریسک بالاتری نسبت به طلا دارد.
طلا (۳۸۶۴ دلار به ازای هر اونس) با نوسانات کمتر (۱۵.۴۴% سالانه) و نقدشوندگی بالا، برای حفظ سرمایه مناسب است، در حالی که رودیم و ایریدیم سودهای بالاتری (به‌ویژه کوتاه‌مدت برای رودیم) اما با ریسک بیشتر ارائه می‌دهند.