به گزارش خبرنگار حوزه و روحانیت خبرگزاری تسنیم، انتشار کتاب «دو تصویر شیعی از امامت از دیدگاه الهادی الی‌الحق (زیدی) و شیخ مفید (اثنی‌عشری)» به قلم فاطمه رئوفی‌تبار از سوی معاونت پژوهش جامعه‌الزهرا(س)، دریچه‌ای تازه به مطالعات کلام تطبیقی شیعی گشوده است. این اثر در پنج فصل و در 180 صفحه، مسئله بنیادین امامت را در دو مکتب مهم شیعی ـ امامیه و زیدیه ـ با رویکردی تحلیلی و تطبیقی بررسی می‌کند.
یکی از دستاوردهای این پژوهش، برجسته‌سازی نقاط اشتراک و افتراق در فهم امامت است. هر دو مکتب بر ضرورت وجود امام برای هدایت امت و جلوگیری از هرج و مرج دینی و اجتماعی تأکید دارند، اما مبانی استدلالی آنان متفاوت است. امامیه، با تکیه بر مبانی عقلی، امامت را ضرورتی عقلانی می‌دانند، در حالی که زیدیه آن را ضرورتی شرعی معرفی کرده و بر پیوند عمیق میان امامت و کارکردهای حکومتی تأکید می‌کنند.
تفاوت در «راه‌های تعیین امام» نیز از محوری‌ترین مباحث این کتاب است. زیدیه، علاوه بر نص، انتخاب مردم و حتی دعوت فرد به خود را می‌پذیرند، در حالی که امامیه، به تبع نگاه شیخ مفید، تنها نصب الهی و نص صریح را معتبر می‌دانند. این تفاوت، نشان‌دهنده دو رویکرد متمایز در تلقی از «رهبری دینی» است؛ یکی بر اساس اقتدار سیاسی و دیگری بر مبنای مشروعیت الهی.
از سوی دیگر، این پژوهش نشان می‌دهد که هرچند زیدیه و امامیه در مبانی نظری اختلاف دارند، اما هر دو به یک اصل بنیادین وفادارند: امامت، جایگاهی صرفاً بشری و انتخابی نیست، بلکه مقامی است که با هدایت الهی پیوند خورده است. همین نکته، امکان گفت‌وگو و هم‌گرایی بیشتر میان جریان‌های مختلف شیعی را در حوزه کلام فراهم می‌سازد.
کتاب «دو تصویر شیعی از امامت» در واقع فراتر از یک بررسی تاریخی یا تطبیقی است؛ این اثر پاسخی علمی به نیاز امروز حوزه‌های علمیه و مراکز پژوهشی برای بازاندیشی در مباحث کلامی و تقویت گفت‌وگوی درون‌مذهبی است؛ ضرورتی که در شرایط کنونی جهان اسلام، بیش از گذشته اهمیت یافته است.
انتهای پیام/
∎