نشست‌های داخلی همچون بررسی لایحه پیوستن به کنوانسیون مقابله با تامین مالی تروریسم (CFT)، دیدارهای دیپلماتیک با نمایندگان کشورهایی نظیر ژاپن، پاکستان و اعضای اتحادیه اقتصادی اوراسیا و نیز سیاست‌های داخلی دولت در قبال ایرانیان مقیم خارج، همگی نشان از یک راهبرد کلان دارد: ایستادگی در برابر فشارهای امریکا همراه با تنوع‌بخشی به شرکا و تقویت انسجام ملی.
سیاست خارجی و چالش‌های بین‌المللی- برخی رسانه‌ها، به‌ویژه روزنامه کیهان، به نقد جدی سیاست‌های اروپا تاکید دارد که قاره سبز نه یک شریک مستقل، بلکه بازوی مکمل سیاست‌های ضدایرانی امریکاست. به اعتقاد آنان، تجربه برجام و سکوت اروپا در برابر جنگ اسراییل علیه مردم ایران و تحریم‌های جدید، نشان داده است که اتکا به شکاف فرضی میان اروپا و امریکا خطایی است راهبردی.
در مقابل، نشانه‌هایی از گسترش همکاری با شرکای آسیایی مشاهده می‌شود. دیدار سفیر ژاپن در تهران با معاون دیپلماسی اقتصادی وزارت امور خارجه ایران، آن هم پس از فعال شدن مکانیزم اسنپ‌بک، گواهی است بر تمایل توکیو برای تداوم روابط اقتصادی.
همچنین نشست شورای بین‌دولتی اتحادیه اقتصادی اوراسیا در مینسک بر نقش کلیدی ایران در کریدور شمال-جنوب تاکید کرد؛ نقشی که می‌تواند ایران را به حلقه واسط حیاتی میان روسیه، آسیای میانه و شبه‌قاره هند بدل سازد. در این میان، اقدام امریکا در بازگرداندن اجباری برخی شهروندان ایرانی مقیم آن کشور، بار دیگر سیاست تبعیض‌آمیز و سیاسی‌سازی حقوق بشر توسط واشنگتن را نمایان ساخت؛ موضوعی که از سوی مدیرکل کنسولی وزارت خارجه ایران به‌طور رسمی محکوم شد. امنیت منطقه‌ای و دیپلماسی همسایگی- ایران به موازات این چالش‌های بین‌المللی، به تعمیق همکاری‌های منطقه‌ای روی آورده است.
دیدار مقامات ارشد پلیس مبارزه با مواد مخدر ایران و پاکستان در اسلام‌آباد بر ضرورت همکاری‌های اطلاعاتی و عملیاتی مشترک تاکید داشت؛ اقدامی که علاوه بر مقابله با شبکه‌های قاچاق، به تقویت امنیت مرزی دو کشور کمک خواهد کرد. از سوی دیگر، توافق ایران و ترکیه برای احداث پایانه‌ای مدرن و مجهز در مرز سلماس، نشانگر توجه تهران به اهمیت راهبردی مرزهای زمینی به عنوان بستر افزایش مبادلات اقتصادی و تسهیل ترانزیت است.
تحولات داخلی و رویکرد دولت- در عرصه داخلی، دکتر پزشکیان با تاکید بر فشارهای جهانی علیه ایران، مقاومت را بخشی از هویت سیاسی و ملی کشور دانست. او در مراسم تقدیر از قهرمانان کشتی، این روحیه را نماد ایستادگی ملت ایران معرفی کرد. همچنین در نشست شورای عالی انقلاب فرهنگی، رییس‌جمهور تسهیل بازگشت ایرانیان خارج از کشور و فراهم کردن زمینه مشارکت آنان در اقتصاد ملی را در دستور کار دولت قرار داد. این سیاست می‌تواند همزمان با جذب سرمایه و نخبگان، به انسجام اجتماعی و تقویت اعتماد عمومی یاری رساند.
در پایان - آنچه در فضای دیپلماسی ایران در شرایط کنونی مشاهده می‌شود، مجموعه‌ای است از اقدامات مکمل: ایستادگی در برابر فشارهای غرب، توسعه روابط با شرکای آسیایی و منطقه‌ای و تقویت سرمایه اجتماعی در داخل کشور. در حالی که امریکا و اروپا تلاش می‌کنند با تشدید فشارها، ایران را به عقب‌نشینی وادارند، تهران با تنوع‌بخشی به روابط خارجی و تقویت انسجام داخلی نشان داده است که راهبرد «مقاومت فعال» همچنان محور سیاست خارجی و داخلی جمهوری اسلامی باقی خواهد ماند.
منبع: روزنامه اعتماد ۱۴ مهر ۱۴۰۴