به گزارش ایرنا، ایرج افشار پژوهشگر فرهنگ و تاریخ ایران و ادبیات فارسی، ایران شناس، کتاب شناس، نسخه پژوه، نویسنده و استاد دانشگاه شانزدهم مهر ۱۳۰۴ متولد شد و هجدهم اسفند ۱۳۸۹ درگذشت. حضرت آیت‌الله خامنه‌ای رهبر معظم انقلاب با شنیدن خبر درگذشت وی فرمودند: «ایرج افشار ایران‌شناسی برجسته و پرکار بود.» زنده‌یاد افشار چند ماه پیش از درگذشت، در دیداری گرم و صمیمی با رهبر انقلاب، حضور یافته بود.
غلامعلی حداد عادل رییس فرهنگستان زبان فارسی هم درباره ایرج افشار گفته است: هیچ‌کس به اندازه مرحوم افشار، ایران‌شناسان غیر ایرانی را نمی‌شناخت و در دهه‌های اخیر، کسی - چه در داخل و چه خارج از ایران- به اندازه او در ایران‌شناسی شناخته‌شده نبود.
افشار علاوه بر تدریس در دانشگاه تهران، سابقه تدریس در دانشگاه‌های خارج کشور از جمله دانشگاه برن سوییس و ساپورو ژاپن نیز داشته است و پایه‌گذار کتابخانه مرکزی دانشگاه تهران و معروف به پدر کتاب شناسی ایران است.
ایرج افشار نزدیک به ۶۵ سال کوشش‌های پژوهشی، بیش از ۳۰۰ کتاب و سه هزار مقاله در زمینه های کتاب‌شناسی، کتاب‌داری، تاریخ، جغرافیا، جغرافیای تاریخی، فرهنگ مردم و موضوع‌های دیگر تالیف، تصنیف و تصحیح کرده است. کتابخانه بزرگ و ارزشمند ایرج افشار در مرکز دائره‌المعارف بزرگ اسلامی محفوظ است.
قرار است نخستین آیین نکوداشت زنده‌یاد ایرج افشار یزدی از پانزدهم(فردا) تا بیست و دوم مهر ۱۴۰۴ با حضور بیش از ۵۰ کارشناس و ایرج‌شناس برجسته در استان برگزار شود.
حسین مسرت نویسنده و پژوهشگر یزدی روز دوشنبه در آستانه برگزاری نکوداشت استاد ایرج افشار در گفت‌وگو با خبرنگار ایرنا خاطر نشان کرد: ایرج افشار ۲۰ کتاب و ۱۲۰ گفتار با موضوع یزد دارد.
وی افزود: افشار به دلیل دلبستگی به شهر یزد، سفرهای زیادی به این استان داشت و کتاب ۲ جلدی یادگاری یزد که در جلد ۱ ویژه شهرستانها و جلد ۲ مربوط به یزد است از دیگر آثار این نویسنده شهیر یزدی است همچنین بنده نیز افتخار این را داشتم که همراشان بودم و از دهه ۶۰ بصورت مستمر با ایشان در ارتباط بودم.
نویسنده و پژوهشگر یزدی اظهار کرد: در سال ۱۳۸۹ پس از درگذشت استاد افشار ،نکوداشتی برگزار و کتابی با عنوان یزد شناس نامور توسط اینجانب منتشر شد که مقرر شده است همزمان با ۱۶ مهر ۱۴۰۴ که بزرگداشت ایشان در یزد برگزار می شود در نوبت دوم تجدید چاپ شده و در دسترس شرکت کنندگان و پژوهشگران قرار گیرد.
مسرت ادامه داد: صدمین زادرور استاد ایرج افشار در ۱۶ مهرماه امسال است و مقرر شده است با همکاری ارگانهای مختلف نکوداشت استاد ایرج افشار برگزار شود همچنین خانواده افشار خدمات عام‌المنفعه زیادی برای استان یزد داشته اند و دبیرستان و مدرسه افشار، بیمارستان افشار،آب انبار و مدرسه ای در روستای طزرجان مربوبط به خانوداه افشار است و کوچک ترین کاری که مردم استان یزد می توانند در حق استاد ایرج افشار داشته باشند، برگزاری اینگونه رویدادها و نکوداشت است .
وی بیان کرد: در سلسله برنامه های ۱۰۰ کتاب ماندگار قرن که توسط کتابخانه ملی ایران برگزار می شود ،اسناد ملی یزد پیشنهاد داد که یکی از برنامه های آن در این استان باشد که از بنده سئوال شد و یکی از کتاب های ماندگار در زمینه آثار باستانی ایران و استان یزد، کتاب یادگارهای یزد اثر استاد ایرج افشار است و از این رو، پیشنهاد شد و مورد موافقت تهران قرار گرفت.
نویسنده و پژوهشگر یزدی گفت: از سال ۱۳۵۳ تا کنون کتاب یادگارهای یزد منتشر شده و دستمایه صدها کتاب و پایان‌نامه است همچنین در کنار این نکوداشت مقرر شد ویژه برنامه‌های مختلفی برگزار شود و به طور حتم باعث معرفی بیشتر آثار زنده‌یاداستاد ایرج افشار به قشرهای مختلف مردم خواهد بود.
زنده‌یاد استاد ایرج افشار پژوهشگر و ایران‌شناس معاصر