به گزارش ایرنا، این صنعت نقشی حیاتی در اقتصاد محلی، به ویژه در مناطق روستایی، ایفا می‌کند و به عنوان یک موتور محرکه برای ایجاد اشتغال پایدار مطرح است.
در راستای آشنایی عمیق‌تر با ظرفیت‌ها، دستاوردها، و چالش‌های پیش روی این صنعت استراتژیک، تور رسانه‌ای ویژه‌ای با حضور جمعی از خبرنگاران همدانی و با همراهی سازمان دامپزشکی برگزار شد.
هدف این تور، بازدید میدانی از یک واحد فعال پرورش شیلات و یک واحد پیشرفته بسته‌بندی و فرآوری آبزیان صادراتی در شهرستان نهاوند بود تا گزارش جامعی از وضعیت فعلی این صنعت ارائه شود.
این گزارش به تفصیل به جنبه‌های مختلف این بازدید و تحلیل پتانسیل‌ها و مشکلات شیلات نهاوند می‌پردازد.
پتانسیل‌های آبی و جغرافیایی نهاوند مستعد آبزی پروی
نهاوند از مزایای طبیعی قابل توجهی برخوردار است که آن را برای آبزی‌پروری ایده‌آل می‌سازد که وجود چشمه‌های فراوان و رودخانه‌های دائمی، به‌ویژه در مناطق کوهپایه‌ای، امکان تأمین آب با کیفیت و دمای مناسب (به خصوص برای پرورش ماهی سردآبی مانند قزل‌آلا) را فراهم می‌آورد.
کیفیت آب در این مناطق معمولاً برای پرورش گونه‌های حساس ایده‌آل است و تنوع اقلیمی نهاوند، امکان پرورش همزمان گونه‌های سردآبی و گرمابی را تحت شرایط مدیریت‌شده فراهم می‌سازد.
نقش شیلات در اشتغال‌زایی و اقتصاد محلی
بخش شیلات در نهاوند یک فعالیت تولیدی نیست؛ بلکه یک محور اقتصادی مهم در مناطق روستایی محسوب می‌شود و این صنعت به طور مستقیم و غیرمستقیم برای تعداد قابل توجهی از افراد در مناطق کم‌برخوردار، فرصت شغلی ایجاد کرده است.
توسعه مزارع پرورش ماهی، فرآوری، بسته‌بندی و حمل‌ونقل، چرخه کاملی از اشتغال را فراهم می‌آورد که به کاهش مهاجرت روستایی و تقویت اقتصاد محلی کمک شایانی کرده است.
چالش‌های پیش روی صنعت شیلات در نهاوند
یکی از پرورش دهندگان شیلات و آبزیان شهرستان نهاوند در این ارتباط گفت: یکی از اصلی‌ترین چالش‌ها، دسترسی به موقع و مطمئن به بچه ماهی سالم و با کیفیت از سوی مراکز تکثیر معتبر است.
محمد گودرزی افزود: وابستگی به تامین کنندگان خارج از استان یا نبود مراکز تکثیر تخصصی داخلی می‌تواند کیفیت بچه ماهی را تحت تأثیر قرار دهد.
وی با بیان اینکه کیفیت پایین بچه ماهی منجر به نرخ تلفات بالا، رشد کند، و کاهش بهره‌وری در مزارع می‌شود از متولیان حوزه شیلات خواست، برنامه‌ها و تسهیلاتی را برای حمایت از توسعه بخش شیلات و آبزی‌پروری در نظر بگیرند که این حمایت‌ها می‌تواند شامل تسهیلات بانکی، آموزش، و مشاوره‌های فنی باشد.
صادرات محصولات فرآوری شده به روسیه
مدیرعامل شرکت قزل پروتئین گاماسیاب نیز گفت: این مجتمع با هدف ارائه بالاترین کیفیت محصولات خام پروتئینی، به ویژه آبزیان دریایی و پرورشی، تأسیس شده و تمرکز ویژه‌ای بر صادرات محصولات فرآوری‌شده با ارزش افزوده بالا دارد.
علی زمانی افزود: این شرکت در حال حاضر محصولات فرآوری‌شده خود را به کشورهایی نظیر روسیه، آذربایجان، ارمنستان و قرقیزستان صادر می‌کند.
وی با اشاره به قراردادهای منعقد شده، اضافه کرد: قرارداد سال جاری برای صادرات حدود هزار تن از تولیدات به روسیه بسته شده است، در حالی که تولید سالیانه این مجتمع حدود پنج هزار تن تخمین زده می‌شود.
زمانی با اشاره به اینکه کل محصولات این شرکت صادر می شود افزود: بخش عمده تولیدات به دلیل قراردادهای صادراتی به خارج ارسال می‌شود، اما در صورت درخواست داخلی شرکت‌ها، امکان توزیع داخلی نیز وجود دارد.
همدان دارای ۱۹۰ واحد پرورش آبزیان با ظرفیت بیش از پنج هزار تن است
مدیرکل دامپزشکی استان همدان گفت: همدان دارای ۱۹۰ واحد پرورش آبزیان با ظرفیت تولید سالانه ۵ هزار و ۵۰۰ تن ماهی است.
امیرحسین نقی پور افزود: مهم‌ترین اهداف دامپزشکی کنترل و پیشگیری از بیماری‌های مشترک بین انسان و دام، تأمین سلامت فرآورده‌های خام دامی و ایجاد شرایط توسعه پایدار برای ورود به بازارهای جهانی است.
وی با بیان اینکه واحد قطعه‌بندی و فرآوری نهاوند طی سال گذشته حدود ۳۸۰ تن صادرات داشته افزود: در ۶ ماهه نخست امسال بیش از ۵۰۰ محموله آبزیان به خارج از کشور ارسال شده است.
نقی‌پور با اشاره به رشد چشمگیر صادرات محصولات دامی و آبزیان استان بیان کرد: در سال جاری ۱۵۰ مجوز صادراتی به کشورهای مختلف از جمله عراق، پاکستان، ویتنام، قرقیزستان، ایتالیا، کانادا، ترکیه و ارمنستان صادر شده که نشان‌دهنده رشد ۱۹۴ درصدی در تعداد مجوزها و ۴۴ درصدی در وزن صادرات است.
وی با بیان اینکه نهاوند با ۵۵ واحد فعال در آبزی پروری به‌عنوان قطب شیلات غیر ساحلی کشور شناخته می‌شود؛ سرآمد است عنوان کرد: نهاوند تنها دارنده واحد صادراتی آبزیان در استان است و از ابتدای سال تاکنون واحد موجود ۵۰۰ تن ماهی منجمد در قالب ۲۶ محموله به کشورها صادر کرده است.
احیای ۲۲ مزرعه غیرفعال پرورش ماهی در نهاوند
مسئول شیلات جهاد کشاورزی نهاوند نیز گفت: ۲۲ مزرعه غیرفعال پرورش ماهی در این شهرستان در یکسال گذشته فعال شده است.
مصطفی کزازی افزود: آبزی پروری یکی از فعالیت‌های قابل توسعه بخش کشاورزی است که در صورت رعایت اصول فنی و استانداردهای لازم می‌تواند به تولید پایدار و رونق اقتصادی منجر شود.
وی با تاکید بر ضرورت افزایش بهره‌وری، نوسازی و بهسازی مزارع، استفاده از فناوری‌های نوین، کاهش تلفات و ارتقای مدیریت بهداشتی افزود: توسعه بازار و بازاریابی از موضوعات مهم در مسیر جهش تولید به شمار می‌رود.
مسوول شیلات جهاد کشاورزی نهاوند با اشاره به جایگاه ویژه نهاوند در این حوزه خاطرنشان کرد: شهرستان نهاوند به دلیل ظرفیت‌های منحصربه‌فرد آبزی‌پروری به عنوان قطب آبزی‌پروری استان همدان و به شهر شیلاتی غیرساحلی کشور شناخته می‌شود.
وی اظهار کرد: نهاوند دارای ۴۸ مزرعه سردآبی متراکم، ۱۵ استخر سردآبی دومنظوره، هشت استخر ذخیره خاکی و پنج مزرعه دو منظوره گرمابی است.
وی گفت: این شهرستان ظرفیت بالقوه تولید چهار هزار و ۷۵۶ تن ماهی سردآبی و گرمابی، ۱۶۶ میلیون بچه‌ماهی قزل‌آلا، ۱۰۰ هزار قطعه ماهی زینتی و ۲۰۰ میلیون تخم چشم‌زده را دارد.
کزازی بیان کرد: سال گذشته سه هزار و ۲۲۰ تن ماهی سردآبی و ۷۲ تن ماهی گرمابی در این شهرستان تولید شد و در صورت رفع موانع و تکمیل زنجیره ارزش، می‌توان به جایگاه بالاتری در سطح کشور دست یابد.