خبرگزاری آنا ـ حسین بوذری؛ بندر شهید بهشتی چابهار به‌عنوان یکی از ارکان اصلی دکترین توسعه ملی و نماد راهبردی ایران در اتصال به اقیانوس هند و آب‌های آزاد بین‌المللی در دوره اخیر شاهد یک تحول ساختاری و عملیاتی بی‌سابقه بوده است.
این جهش عملکردی که به وضوح در ارتقای رتبه عملیاتی از جایگاه دهم به جایگاه دوم کشور در شاخص‌های تخلیه و بارگیری کشتی‌ها متبلور شده، نه صرفاً ناشی از شرایط محیطی، بلکه محصول سرمایه‌گذاری‌های هدفمند زیرساختی و افزایش ۶ برابری ظرفیت پهلوگیری کشتی‌های کانتینری (از یک به ۶ فروند) و افزایش هماهنگی‌های عملیاتی (افزایش جلسات هفتگی از دو به ۶ جلسه) بوده است.
استراتژی محوری، تداوم خدمت‌رسانی در شرایط ژئوپلیتیکی در زمان تحریم و غیر آن بوده است.
تقویت ذخایر کالاهای اساسی و سوخت که در دوران جنگ تحمیلی ۱۲ روزه نیز اثبات شد، اکنون با توسعه ظرفیت انبارداری و مقاوم‌سازی به سطحی اطمینان‌بخش رسیده است.
با این حال، چشم‌انداز واقعی چابهار در گرو تحقق همزمان «سه مگاپروژه» حیاتی تعریف می‌شود: نخست، اتصال نهایی خط ریلی استراتژیک چابهار-زاهدان تا پایان سال جاری دوم، بهرهبرداری از بزرگراه همزمان چابهار-زاهدان-بیرجند و سوم توسعه مستمر زیرساخت‌های دریایی و تجهیزات بندری.
همزمان با این تحولات، نقش چابهار به عنوان گنج پنهان مطرح شده توسط مقام معظم رهبری از یک ظرفیت منطقه‌ای به یک نیروی مولد اقتصادی بدل خواهد شد که توانایی کاهش وابستگی ساختاری کشور به درآمدهای نفتی را فراهم می‌آورد.
این امر به‌خصوص با توجه به اهمیت غیرقابل جایگزین چابهار در مسیر کریدورهای شمال - جنوب و شرق - غرب برای کشورهای حاشیه آسیای میانه، هند و چین، موقعیت آن را از لحاظ رقابت ژئوپلیتیک حتی فراتر از کانال سوئز قرار می‌دهد.
در این چارچوب بررسی عملکرد کنونی در کنار سازوکارهای تضمین تعهدات شرکای منطقه‌ای و وضعیت جذب سرمایه‌گذاری‌های خارجی نظیر سرمایه‌گذاری چین و بازرگانان افغانستانی، ابعاد کامل این تحول راهبردی را آشکار می‌سازد.
خبرنگار آنا گفت‌وگویی را با علیرضا نورا فرماندار شهرستان چابهار با محور فعال‌سازی اسنپ‌بک و مکانیسم ماشه ترتیب داده تا اثرات این تحریم‌ها را بر فعالیت اقتصادی بندر چابهار مورد بررسی قرار دهد.
برخلاف آنچه شبکه‌ها و رسانه‌های معاند عنوان می‌کنند، اسنپ‌بک و پیش از آن جنگ تحمیلی ۱۲ روزه دشمنان آمریکایی و صهیونیستی هیچ تأثیری بر فعالیت در بندر چابهار نداشته و رویه سرماتیه‌گذاری در این بندر نه‌تنها کاهش نداشته، بلکه کشورهای منطقه به‌خصوص هندوستان، افغانستان، چین، پاکستان و ... سرمایه‌گذاری در بندر استراتژیک چابهار را چند برابر کرده‌اند.
گپ و گفت آنا با نورا فرماندار شهرستان چابهار در پی می‌آید:
اسنپ‌بک در برابر عملکرد واقعی؛ تأثیر «هیچ» اسنپ‌بک بر جهش بزرگ چابهار
آنا: با توجه به فعال‌سازی اسنپ‌بک و قبل از آن جنگ تحمیلی ۱۲ روزه، آخرین وضعیت بندر چابهار به‌لحاظ فنی، تخصصی، اقتصادی، سرمایه‌گذاری و گردشگری را چگونه ارزیابی می‌کنید.
نورا: بندر چابهار در جنگ تحمیلی ۱۲ روزه» توانایی خود را ثابت کرد و به معنای واقعی کلمه نشان داد که می‌تواند چابهار باشد.
در آن مقطع تمامی امکانات و ظرفیت‌های شهرستان و بندر چابهار را مهیا کردیم و پس از حادثه بندر شهید رجایی، ظرفیت عملیات بندری بندر چابهار با جهش قابل توجهی همراه بود و رتبه آن از جایگاه دهم به سوم و اکنون به جایگاه دوم کشور در تعداد کشتی‌های تخلیه و بارگیری ارتقاء یافته که قابل مقایسه با قبل نیست.
ازسویی عملیات کشتیرانی، تخلیه و بارگیری روزانه رشدی چندبرابری را تجربه کرده است.
آنا: وضعیت کلی ظرفیت و آمادگی انبارها در بندر چابهار چگونه است؟
نورا: خوشبختانه ظرفیت انبارهای منطقه افزایش یافته و سرمایه‌گذاری‌های جدیدی درراستای افزایش ظرفیت انبارداری و مقاوم‌سازی صورت پذیرفته است.
عملیات تخلیه بار توسط کشتی‌های سوخت در حال انجام است و پهلوگیری می‌کنند و تمامی کالاهای اساسی موردنیاز کشور با تجهیز امکانات بندری و توانایی این بندر تخلیه می‌شوند و درراستای تسهیل هماهنگی‌ها، تعداد جلسات هفتگی از یک یا دو جلسه به ۶ جلسه در هفته افزایش یافته است.
در بخش کشتی کانتینری پهلودهی صورت نمی‌گرفت، اما اکنون ظرفیت پهلوگیری با برگزاری جلساتی به‌منظور خطوط کشتیرانی و تجهیزات کانتینری داریم که کشتی کانتینری از یک به ۶ کشتی افزایش یافته، ظرفیت بندر چابهار و رتبه آن رشد یافته و در زمان جنگ تحمیلی ۱۲ روزه هم چابهار حتی مازاد سوخت را مازاد بر مصرف داخلی خودمان به سایر استان‌ها تأمین کرد، به این ترتیب ذخایر کالاهای اساسی افزایش یافت، درغیراینصورت ممکن بود کشور با مشکل مواجه شود.
به این ترتیب ذخایر سوخت را افزایش دادیم و انبارهای کالاهای اساسی رشد داشته و به‌اندازه کافی کالاهای اساسی در انبارها ذخیره‌سازی شد و اقدامات به سرعت در حال انجام است. از روزی که بحث اسنپ‌بک مطرح شده، تأثیر آنچنانی بر روند فعالیت‌های بندر چابهار نیفتاده است
آنا: به این ترتیب اسنپ‌بک تأثیر آنچنانی بر سرمایه‌گذاری خارجی و داخلی در بندر چابهار و ذخیره‌سازی کالاهای اساسی نداشته است.
نورا: دقیقاً. اسنپ‌بک تأثیری بر روند فعالیت‌های بندر چابهار نداشته است، کما اینکه کاپیتان قاسم عسکری‌نسب مدیرکل بنادر استان سیستان و بلوچستان در هفته دریانوردی از عملکرد بندر چابهار رضایت کامل داشت، به‌طوری که بندر چابهار در جشنواره شهید رجایی مورد تشویق وزیر راه و شهرسازی به‌عنوان دستگاه برتر قرار گرفت.
پروژه بزرگ بزرگراه چابهار - زاهدان - بیرجند هم در حال اجراست
آنا: با توجه به نزدیکی بهرهبرداری از خط ریلی چابهار- زاهدان و اتصال آن به شبکه ریلی درون‌بندری، چه پیش‌بینی‌هایی برای افزایش حجم ترانزیت و جابجایی کالا از طریق این کریدور در نظر گرفته‌اید؟
نورا: تداوم خدمت در هر شرایطی ( در زمان تحریم و غیرتحریم) استراتژی اصلی ماست و در تلاشیم امکانات زیرساختی بندر چابهار را محقق و مهیا می‌کنیم و ان‌شاءالله تا پایان سال جاری بندر شهید بهشتی به خط ریلی متصل می‌شود و خط ریلی چابهار ـ زاهدان که مهم‌ترین پروژه ریلی کشور است تا پایان امسال به بهرهبرداری خواهد رسید.
تمامی قطعات ریلی درون بندر (۱۵ تا ۳۰ کیلومتر) فعالانه ادامه دارد و اتصال آن به نقطه صفر ریل چابهار- زاهدان تأثیر بسزایی در جابجایی کالاها خواهد داشت.
همزمان پروژه بزرگ بزرگراه چابهار - زاهدان - بیرجند هم در حال اجراست و به‌زودی به بهرهبرداری خواهد رسید، دراینصورت هیچ استان و بندر دیگری شرایط ویژه چابهار (همزمان ریل، دریا و جاده) را نخواهد داشت.
مقام معظم رهبری به‌حق فرمودند که چابهار گنج پنهانی است که اگر زیرساخت‌های آن مهیا و تأمین شود، دارای اقتصاد قدرتمند و قوی خواهد شد که می‌تواند یک کشور را تأمین کند، دراینصورت نیازی به نفت به‌عنوان اقتصاد تک‌محصولی نخواهیم داشت، مشروط بر اینکه زیرساخت‌های بندر چابهار با شدتی که اکنون و طی چند ماه گذشته در حال انجام بوده، پیگیری و تداوم پیدا کند.
آنا: مهم‌ترین استراتژی عملیاتی برای تبدیل ظرفیت بالقوه بندر چابهار به یک نیروی مولد درراستای کاهش وابستگی به درآمدهای نفتی چیست؟
نورا: سؤال خوبی پرسیدید. با تحقق سه مگاپروژه (ریلی، جاده‌ای و دریایی/توسعه بندر) که مورد بهرهبرداری قرار بگیرد، تحریم‌ها خنثی شده و در نتیجه چابهار با ظرفیت داخلی می‌تواند نیازهای داخل کشور را تأمین کرده و وابستگی به اقتصاد تک‌محصولی نفت را کاهش دهد.
آنا: به‌خصوص که بندر چابهار به دریای آزاد متصل شده است.
نورا: بله. بندر چابهار به‌خصوص حلقه مهم اتصال به کشورهای آسیای میانه، هندوستان، چین و پاکستان است‌همین دلیل جایگاه چابهار بسیار ویژه و حیاتی است و اهمیت فوق‌العاده‌ای دارد.
آنا: با توجه به اهمیت بندر چابهار در کریدورهای منطقه‌ای، فعال شدن سازوکارهای اسنپ‌بک تأثیری بر تعهدات منطقه‌ای ایران در قبال شرکای کریدور ایجاد می‌کند و بندر چابهار چگونه این تعهدات را مدیریت خواهد کرد؟
نورا: تردید نداشته باشید که کشورهای اطراف به کریدورهای ترانزیتی که چابهار حلقه مهم اتصال کریدورها از شمال - جنوب و شرق - غرب است، نیاز اساسی دارند و این به‌دلیل اتصال به دریای آزاد و اقیانوس به‌عنوان چهارراه ترددی در دریاست و مطمئن باشید کشورهای اطراف چاره‌ای جز استفاده از این بندر برای جابجایی کالا ندارند و اهمیت آن از کانال سوئز بالاتر خواهد بود.
بنابراین کشورها موظف هستند از طریق بندر چابهار کالاهای خود را از این کریدور ترانزیتی عبور دهند و جابه‌جا کنند.
چابهار؛ نگین پنج‌وجهی توسعه؛ تبدیل شدن به قطب گردشگری دریایی، زمستانی و ورزشی
آنا: وضعیت بندر چابهار به‌خصوص بعد از جنگ تحمیلی ۱۲ روزه دشمنان آمریکایی و صهیونیستی و فعال‌سازی اسنپ‌بک در حوزه گردشگری چگونه است؟
نورا: بندرچابهار ظرفیت تبدیل شدن به قطب گردشگری دریایی، ساحلی، فراساحلی، زمستانی و بازی‌های ورزشی را دارد، براین اساس در حال مهیاسازی زیرساخت‌ها در سواحل مکران هستیم.
همچنین خط کشتیرانی مسقط - چابهار و خطوط هوایی بندر چابهار به مسقط (عمان) و دبی در حال انجام است و تا چند روز آینده خط کشتیرانی به کراچی نیز راه‌اندازی می‌شود.
بنابراین بندر چابهار در ابعاد دریایی، هوایی و حمل و نقل جاده‌ای به اوراسیا و هند متصل است و در مسیر تحولات قرار دارد و در مسیر رشد قرار دارد.
براساس تأکید دکتر پزشکیان رئیس جمهور بر توسعه بندر چابهار اممکان برای سرمایه‌گذاری بندر چابهار است؛ بنابراین امیدوارم دولتمردان عنایت ویژه‌ای به بندر چابهار داشته باشند؛ چراکه بهار نگین توسعه اقتصاد کشور و پیشانی توسعه و دروازه راهبردی ایران اسلامی است.
راهکار رفع مشکلات بندر چابهار هم توجه به زیرساخت‌هاست، به این ترتیب در کمترین زمان ممکن باید خود را از وابستگی به دیگران رها کنیم و نجات دهیم، به ارن ترتیب سایر کشورها هم در تبادل و مبادله تجاری و تجارت خارجی توجه ویژه‌ای به بندر چابهار خواهند داشت.
آنا: وضعیت بندر چابهار در حوزه سرمایه‌گذاری خارجی و داخلی چگونه است؟
نورا: بسیاری از بازرگانان افغانستانی و سرمایه‌گذاران خارجی (از جمله چینی) در منطقه آزاد سرمایه‌گذاری کرده‌اند.
به‌طور مثال کشورهای هندوستان، پاکستان و افغانستان بندر چابهار را منطقه استراتژیک برای سرمایه‌گذاری می‌دانند، به‌طوری که بسیاری از داد و ستدها و کالاهای تجاری مربوط به کشورهای منطقه به‌خصوص افغانستانی‌هاست، چراکه بندر چابهار را نقطه امن تجارت خود قرار داده‌اند.
خوشبختانه سرمایه‌گذاری بسیاری در بندر چابهار انجام شده، البته بندر چابهار قبل از اسنپ‌بک از تحریم‌ها معاف بود، به‌همین دلیل سرمایه‌گذاری در این بندر رشد بالایی دارد، به‌طوری که چین سرمایه‌گذاری خوبی در بندر چابهار انجام داد.
انتهای پیام/