به گزارش خبرگزاری ایمنا، مصطفی نباتینژاد امروز _یکشنبه سیزدهم مهر_ در صدونودودومین جلسه علنی شورای اسلامی شهر اصفهان در نطق خود اظهار کرد: اصفهان، این نگین درخشان تمدن ایرانی–اسلامی، نه تنها مایه افتخار تاریخ ایران، بلکه سرمایهای برای آینده کشور است، اما آنچه امروز در حوزه گفتار عمومی و بازنمایی رسانهای اصفهان مشاهده میشود، نشان از نوعی دوگانگی دارد: از سویی، خودارائهگری افراطی و اغراقآمیز در بیان داشتهها و افتخارات شهر و از سوی دیگر، مرثیهسراییهای پرآبوتاب درباره مصائب و چالشها؛ هر دو سوی این طیف، اگر بدون درک واقعیت و مصالح بلندمدت شهر دنبال شود، به همان اندازه آسیبزاست.
وی افزود: در سالهای اخیر گاه در روایتهای رسمی و رسانهای از اصفهان شاهد نوعی رقابت ناخودآگاه در «نمایشِ برتری» یا «نمایشِ مصیبت» بودهایم. گویی یا باید شهری بینقص، سرآمد و برخوردار معرفی شود، یا شهری در حال فروپاشی، محروم و گرفتار بحران. این نگاه دوقطبی، هم از واقعیت فاصله دارد و هم میتواند در ذهن افکار عمومی کشور تصویری نادرست و پرهزینه از اصفهان بسازد. در این خصوص چند نکته بیان میدارم.
رئیس مرکز پژوهشهای شورای اسلامی شهر اصفهان تصریح کرد: درباره ضرورت اعتدال در بازنمایی اصفهان باید اشاره کنم که اصفهان شهری است که از دل تاریخ برخاسته و در دل ایران جا دارد؛ این شهر هم صاحب میراثی بیبدیل در هنر، معماری، فرهنگ و علم است و هم با چالشهایی پیچیده در حوزه جمعیت، محیط زیست و زیرساخت روبهرو است، اما روایت ما از اصفهان، باید روایتی متعادل، علمی و هوشمندانه، نه شعاری، نه تبلیغاتی و نه مرثیهوار باشد.
نباتینژاد گفت: وقتی در رسانهها یا تریبونها، به شکل افراطی از شکوه اصفهان سخن میگوییم، در حالی که واقعیتهای اقتصادی و اجتماعی آن برای همگان آشکار است، ممکن است در دیگر استانها این تصویر القا شود که اصفهان «استان برخوردار» است؛ در نتیجه، در سیاستگذاریها و تخصیص منابع ملی، کمتر مورد توجه قرار گیرد.
وی گفت: وقتی بیوقفه از مشکلات و مصائب شهر میگوییم — از فرونشست و خشکی زایندهرود تا رکورد آلودگی هوا و فرسودگی بافت شهری — بهگونهای که چهرهای مأیوسکننده و بحرانزده از استان اصفهان ترسیم شود، نهتنها به اعتماد عمومی آسیب میزنیم، بلکه سرمایهگذاران، گردشگران و حتی نخبگان جوان را از آینده این شهر دلسرد میکنیم؛ اعتدال در روایت اصفهان، شرط عقلانیت و آیندهنگری است.
رئیس مرکز پژوهشهای شورای اسلامی شهر اصفهان افزود: موضوع دوم آسیبشناسی خودارائهگری افراطی و مرثیهسرایی رسانهای است؛ تحلیل محتوای فضای رسانهای اصفهان در سالهای اخیر، چه در سطح محلی و چه ملی، نشان میدهد که این دو رویکرد افراطی بهصورت موازی در حال رشد است؛ خودارائهگری افراطی – تأکید بیش از اندازه بر داشتهها، ظرفیتها و موفقیتها، تا جایی که گاه جنبه تبلیغاتی به خود میگیرد و واقعیتهای عینی را نادیده میگیرد.
نباتینژاد ادامه داد : نتیجه این رویکرد، ایجاد نوعی «حسادت یا envy شهری» در میان افکار عمومی سایر استانهاست، چنین تصاویری میتواند در سطح ملی، ذهنیت تصمیمگیران را بهسوی کاهش حمایتها و بینیازی اصفهان از منابع سوق دهد.
وی با اشاره به مرثیهسرایی اغراقآمیز گفت: بزرگنمایی مستمر مشکلات و ضعفها، بهویژه در دورههای نزدیک به انتخابات یا تغییر مدیریتها، که گاه بوی رفتارهای سیاسی یا انتخاباتی میدهد؛ در حالی که نقد و هشدار امری ضروری است، اما تکرار بیوقفه و هیجانی آن، میتواند حس ناامیدی و بیاعتمادی را در شهروندان تقویت کند.
رئیس مرکز پژوهشهای شورای اسلامی شهر اصفهان اظهار کرد: اصفهان نه آنچنان برخوردار است که نیازمند نباشد، و نه چنان بحرانزده که امیدی به آن نمانده باشد؛ اصفهان شهری است پویا، زنده و نیازمند تصمیمسازیهای واقعبینانه و همکاری ملی.
نباتینژاد با اشاره به چالشهای واقعی اصفهان: گفت: تصویری درست، نه اغراقآمیز برای آنکه تصویر واقعی اصفهان را بسازیم، باید به دادهها و شاخصها رجوع کنیم؛ واقعیت این است که اصفهان امروز با مجموعهای از چالشهای پیچیده و درهمتنیده روبهروست که به آن اشاره می کنم.
وی پیرامون موضوع مهم پیرشدگی جمعیت افزود: روند سالمندی جمعیت اصفهان سریعتر از میانگین کشوری است؛ این امر بر بازار کار، پویایی اجتماعی و آینده سرمایه انسانی شهر تأثیر مستقیم دارد.
رئیس مرکز پژوهشهای شورای اسلامی شهر اصفهان درباره فرسودگی بافت شهری تصریح کرد: مناطق مرکزی شهر، بهویژه محلات قدیمی، با فرسودگی کالبدی و افت کیفیت زندگی مواجهاند. نوسازی بافتها باید با نگاه میراثی و هویتی همراه باشد.
نباتینژاد با اشاره به فرونشست زمین اظهار کرد: اصفهان یکی از رکوردداران نرخ فرونشست در کشور است؛ پدیدهای که نهتنها نتیجه خشکسالی و برداشت بیرویه از آبهای زیرزمینی است، بلکه ناشی از مدیریت ناهماهنگ منابع آب در سطح ملی نیز هست.
وی درباره موضوع خشکسالی و بحران آب گفت: زایندهرود، شاهرگ حیات فرهنگی و اجتماعی اصفهان، سالهاست با کمآبی دستوپنجه نرم میکند. اما راهحل آن، در دادخواهیهای احساسی نیست، بلکه در دیپلماسی آب، مدیریت تقاضا و بازتوزیع عادلانه منابع است.
رئیس مرکز پژوهشهای شورای اسلامی شهر اصفهان تاکید کرد: اصفهان ما شهری است با پیشینهای سترگ و آینده درخشان به شرط آنکه در مسیر روایت خود دچار افراط و تفریط نشود، این نطق نه نفی افتخاران افتخارات اصفهان است و نه انکار مشکلات آن بلکه دعوتی است و عقلانیت گفتاری و مسئولیت اجتماعی در بازنمایی این چهره بازنمایی چهره این شهر اصفهان عزیز نیازمند بازاریابی هوشمند است.
نباتینژاد افزود: بازاریابی برای جذب گردشگر بازاریابی برای صادرات خدمات و محصولات دانش بنیان بازاریابی برای جلب سرمایهگذاری و بیش از همه بازاریابی برای بازآفرینی اعتماد به نفس جمعی شهروندانش ما باید از روایتهای احساسی به روایتهای استراتژیک گذر کنیم از مرثیه به برنامه و از شعار به اقدام اگر چنین کنیم اصفهان نهتنها در تاریخ که در آینده ایران نیز همچنان درخشان خواهد بود.
وی یادآور شد: آلودگی هوا موضوع مهم دیگر است؛ شاخص آلودگی هوای اصفهان در بسیاری از روزهای سال، از میانگین کشور بالاتر است. ترکیب صنایع سنگین، تردد بالا و شرایط اقلیمی خاص، چالشی چندوجهی ایجاد کرده که نیازمند همکاری میانبخشی است، اما در کنار این چالشها، شاخصهای اقتصادی نیز نشان میدهد که نسبت تسهیلات به سپردههای بانکی در اصفهان، سالهاست از میانگین کشوری پایینتر است. در حالی که استانهای همجوار با استفاده از تصویر «استان برخوردار» اصفهان، موفق به جذب منابع مالی بیشتری شدهاند.
رئیس مرکز پژوهشهای شورای اسلامی شهر اصفهان اظهار کرد: این دادهها خود گواه آن است که در سیاستگذاریها، گاه بیش از اندازه «برخوردار بودن» اصفهان مفروض گرفته شده است، در حالی که واقعیت اقتصادی چنین نمیگوید.
نباتینژاد با بیان اینکه نکته چهارم از تصویرسازی احساسی تا بازاریابی هوشمند شهری است، اظهار داشت: اگر هدف ما ارتقای جایگاه اصفهان در سطح ملی و بینالمللی است، باید از منطق «خودارائهگری» به سمت بازاریابی هوشمند شهری حرکت کنیم، همچنین بازاریابی هوشمند یعنی ارائه تصویری واقعی، الهامبخش و استراتژیک از شهر — نه صرفاً احساسی یا تبلیغاتی که در این رویکرد، به جای آنکه صرفاً از زیباییها و میراث گذشته بگوییم، باید بر قابلیتهای امروز و فردای اصفهان تمرکز کنیم.
وی گفت: تبدیل اصفهان به قطب گردشگری پایدار با تکیه بر میراث فرهنگی و طبیعی، تبدیل اصفهان به قطب صادرات خدمات فنی، مهندسی و دانشبنیان به سایر استانها و کشورهای منطقه، ایجاد اکوسیستم نوآوری شهری برای جذب سرمایه و کارآفرینان جوان و بهرهگیری از دیپلماسی شهری و شبکهسازی بینالمللی برای حضور مؤثر در اقتصاد جهانی از آن جمله است.
رئیس مرکز پژوهشهای شورای اسلامی شهر اصفهان تصریح کرد: نکته پنجم درباره نخبگان است، سرمایههای گفتمانی اصفهان، اصفهان، شهر نخبگان است؛ از دانشگاهها و پژوهشگاهها گرفته تا انجمنهای حرفهای و سازمانهای مردمنهاد و خیریه. هر یک از ما، چه در عرصه مدیریت شهری، چه در رسانه، و چه در دانشگاه، چه احزاب و نهادهای عمومی نقشی در ساخت تصویر این شهر داریم که ضرورت دارد که در گفتار و نوشتار خود، مسئولیت اجتماعی روایت را بپذیریم. روایت ما از اصفهان باید هم منصفانه باشد و هم مسئولانه.اگر از چالشها میگوییم، هدف باید اصلاح باشد نه تضعیف.اگر از موفقیتها سخن میگوییم، باید بر مبنای داده و نتیجه باشد نه نمایش.
نباتینژاد با بیان اینکه نقد بدون سیاهنمایی، و امید بدون خودستایی — این، هنر گفتار شهری است گفت: در سالهای گذشته، گاه در محافل ملی این ذهنیت شکل گرفته که اصفهان بهدلیل پیشینه صنعتی و تاریخی خود، «استان برخوردار» است. این تصور، در تصمیمگیریهای کلان کشور، موجب بیتوجهی به برخی نیازهای واقعی استان شده است.
وی اظهار داشت: امروز رسالت ما بهعنوان اعضای شورا، مدیران و نخبگان این شهر، آن است که از دو افراط پرهیز کنیم: از سکه انداختن اصفهان در افکار عمومی به واسطه مصائبی که دارد — زیرا این گناهی است که نسل آینده ما را نخواهد بخشید و از خودارائهگری افراطی که تصویر «استان برخوردار» را تثبیت میکند و در عمل، دست اصفهان را در مطالبهگری میبندد.
رئیس مرکز پژوهشهای شورای اسلامی شهر اصفهان ادامه داد: باید تصویر شهری را بسازیم که ضمن اذعان به چالشهای خود، در پی یافتن راهحل است؛ شهری که نه در خودستایی غرق شود، نه در خودزنی؛ اصفهان، شهری است با پیشینهای سترگ و آیندهای درخشان، به شرط آنکه در مسیر روایت خود، دچار افراط و تفریط نشود. این نطق، نه نفی افتخارات اصفهان است و نه انکار مشکلات آن؛ بلکه دعوتی است به عقلانیت گفتاری و مسئولیت اجتماعی در بازنمایی چهره این شهر.
نباتینژاد گفت: اصفهان نیازمند «بازاریابی هوشمند» است؛ بازاریابی برای جذب گردشگر، برای صادرات خدمات دانشبنیان، برای جلب سرمایهگذاری و بیش از همه، برای بازآفرینی اعتماد به نفس جمعی شهروندانش؛ ما باید از روایتهای احساسی به روایتهای استراتژیک گذر کنیم؛ از مرثیه به برنامه، و از شعار به اقدام، اگر چنین کنیم، اصفهان نه تنها در تاریخ، که در آینده ایران نیز همچنان درخشان خواهد ماند.