به گزارش روز یکشنبه خبرنگار ایرنا از رشت، در کوچه و خیابان‌های گیلان زنان و مردانی دیده می‌شوند که حیواناتی از جمله سگ و گربه را در آغوش گرفته و با آنها قدم می‌زنند، صدایشان می‌کنند، نوازششان می‌دهند، با آنها سخن می‌گویند، به خرید می‌برند، سوار خودرو می‌کنند و در سطح شهر دور می‌زنند، روز به روز هم تب نگهداری از حیوان خانگی در استان گویا در حال بیشتر شدن است.

به عقیده بسیاری از جامعه شناسان، نگهداری حیوان خانگی به ویژه سگ و گربه پدیده‌ای که به شکل نو در میان برخی رایج شده‌است، عوامل متعددی دارد که تغییر ساختار خانواده و سبک زندگی جدید مهمترین عوامل بروز آنهاست.

به گفته آنان کاهش تعداد اعضای خانواده و پراکندگی روابط انسانی باعث شده که افراد بیشتر به دنبال جایگزین‌هایی برای پرکردن خلاهای عاطفی خود باشند.

برخی جامعه شناسان می‌گویند: افزایش رفاه اقتصادی و توجه بیشتر به رفاه فردی باعث شده تا افراد ثروتمند برای نگهداری حیوانات وقت و منابع بیشتری صرف کنند، ضمن اینکه مدرنیته و نفوذ فرهنگ غربی (نگهداری حیوانات خانگی بسیار رایج است) تاثیر زیادی بر گسترش این پدیده داشته است، یک خانواده شهری سه نفره که به دلیل مشغله کاری و زندگی مدرن برای ارتباطات اجتماعی گسترده فرصت کمتری دارد، برای پرکردن خلاء عاطفی، سگ خانگی نگهداری می‌کند.

مدرنیته و نفوذ فرهنگ غربی بر گسترش پدیده نگهداری از حیوان خانگی بسیار تاثیر گذاشته است.تنهایی افراد نیز عامل دیگری برای نگهداری حیوان خانگی عنوان می شود، به عقیده برخی دیگر از جامعه شناسان، در جوامع غربی که خانواده‌ها کوچکتر شده و افراد بیشتر تنها هستند، حیوان نقش همراه را ایفا می‌کند تا احساس تنهایی را در آنها کاهش دهد هرچند در برخی محیط‌ها یا روابط اجتماعی، محدودیت‌هایی هم ایجاد می کند و باعث گسست ارتباط اجتماعی افراد با دیگر انسان هایی می شود که علاقه ای به نزدیکی به حیوانات ندارند یا به حیوانات آلرژی دارند.

اگر چه نگهداری از حیوان خانگی پدیده‌ ای تازه نیست و از گذشته به ویژه در مناطق روستایی گیلان حضور سگ، گربه، مرغ و خروس در حیاط منازل موضوع رایج و معمول بود اما نگهداری از حیوانات در منازل آپارتمانی از موضوعات تامل برانگیز است که این گزارش به آن پرداخته است.

هزینه ماهیانه یک تا ۱۰ میلیون تومانی نگهداری حیوان خانگی

هزینه نگهداری حیوان خانگی به سبک جدید که در شهرها دیده می شود برای بسیاری از خانواده‌ها بار مالی دارد، این هزینه‌ها بسته به نوع حیوان، نژاد، نیازهای خاص و سبک زندگی صاحب حیوان متفاوت است، انواع ظروف غذا و آب، خوراک مناسب و لباس ویژه از جمله لوازم مورد نیاز برای نگهداری حیوان خانگی در فروشگاه های تخصصی فروش محصولات مرتبط با حیوانات خانگی که به پت شاپ معروف اند همواره به چشم می خورد و گویا در گیلان روز بر روز تعداد این فروشگاه ها بیشتر می شود.

فروشنده لوازم حیوانات خانگی در یکی از خیابان‌های پرتردد رشت در پاسخ به پرسش خبرنگار ایرنا درباره هزینه نگهداری از حیوان خانگی گفت: هزینه‌های مربوط به نگهداری حیوان خانگی از خوراک تا لوازم جانبی بستگی به وضعیت مالی شخص نگهدارنده حیوان دارد.

وی بیان کرد: مراجعه کنندگان ماهانه معمولا به طور میانگین بین ۱۰ تا ۱۰۰ میلیون ریال و گاه بیشتر از این مبالغ وسایل مورد نیاز حیوان خانگی از جمله سگ هزینه می‌کنند.

هم‌اینک لباس سگ و گربه در فروشگاه‌های لوازم حیوانات خانگی به طور میانگین از سه تا بیش از ۱۰ میلیون ریال به فروش می‌رسد، پیش بند حیوان نیز بین یک تا ۲ میلیون ریال و غذای حیوانات نیز کیلویی یک میلیون و ۷۰۰ هزار ریال به بالا فروخته می‌شود.

کاهش روابط خانوادگی

دکتر مرتضی قویدل کارشناس ارشد جامعه شناسی با تشریح دیدگاه جامعه شناسی به موضوع نگهداری از حیوانات خانگی معتقد است: نگهداری حیوانات به‌ عنوان همراه در خانه، نوعی پاسخ به تنهایی، کاهش روابط اجتماعی و نیاز به ایجاد هویت شخصی و اجتماعی است.

نگهداری حیوانات به‌ عنوان همراه در خانه، نوعی پاسخ به تنهایی، کاهش روابط اجتماعی و نیاز به ایجاد هویت شخصی و اجتماعی است.وی در گفت و گو با خبرنگار ایرنا اظهار کرد: جامعه شناسان نگهداری حیوانات خانگی را به عنوان یک پدیده فرهنگی، اجتماعی و نمادین بررسی می‌کنند، این موضوع نشانگر تحولات در روابط انسانی، سبک زندگی و هویت اجتماعی افرادست، حیوانات در گذشته بیشتر برای کارهایی از جمله شکار یا نگهبانی نگهداری می‌شدند که فرهنگ ایرانی هم با آن سازگار بود اما در جوامع غربی سگ و گربه به عنوان همراه و منبع حمایت عاطفی نقش آفرینی می‌کنند.

قویدل بیان کرد: متاسفانه حیوانات خانگی نمادی از موقعیت اقتصادی و فرهنگی نیز شده اند، در کشورهای غربی نگهداری سگ یا گربه به حدی جدی است که بسیاری از خانواده‌ها حتی تولد حیوان شان را جشن می‌گیرند، حیوانات در مراسم عروسی یا عکس‌های خانوادگی حضور دارند و به عنوان عضوی از خانواده معرفی می‌شوند، این نشان‌دهنده تغییرات فرهنگی و اجتماعی عمیق در روابط انسان‌ها با حیوانات در جهان است.

این کارشناس جامعه شناسی در پاسخ به چرایی نگهداری حیوانات در منازل در ایران افزود: نگهداری حیوان از دیدگاه جامعه‌شناسی در واقع پاسخ به نیازهای روانی، اجتماعی و عاطفی انسان‌هاست، در جوامع غربی به ویژه در شهرهای بزرگ که افراد بیشتر به صورت تنها یا خانواده‌های کوچک زندگی می‌کنند و همواره احساس تنهایی و کاهش روابط انسانی بسیار محسوس  تر است، حیوانات خانگی برای آنان نقش همراه و منبع حمایت عاطفی را بازی می کند.

نگهداری حیوانات خانگی گاهی نوعی نماد هویت فردی و اجتماعی است که افراد از طریق آن خود را تعریف می‌کنند.وی در ادامه شهری شدن، تغییر سبک زندگی، افزایش تنهایی و کاهش روابط خانوادگی را از جمله عوامل مهم افزایش چشمگیر نگهداری حیوان خانگی خواند و اظهار کرد: با گسترش زندگی شهری، فضای باز کمتر شده و افراد فرصت کمتری برای ارتباط با طبیعت دارند، ضمن اینکه خانواده‌های کوچک‌ و پراکندگی اعضای خانواده، نیاز افراد را به همراه و همدم بیشتر کرده و در چنین شرایطی حیوان نقش همدم این افراد را بازی می کند.

قویدل در ادامه با اشاره به نقش مهم رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی در موضوعات مختلف بیان کرد: گسترش استفاده از شبکه‌های اجتماعی، تبلیغات و به اشتراک گذاشتن تصاویر حیوانات خانگی موجب شده تا پدیده نگهداری از حیوان خانگی بیشتر شود از طرفی تغییرات فرهنگی و اجتماعی و ورود فرهنگ‌های غربی و تاثیر سبک زندگی غربی نیز در ترویج نگهداری حیوانات خانگی موثر بوده‌ است.

این کارشناس جامعه شناسی اظهار کرد: همچنین مطالعات جامعه‌شناسی بیانگر این است که نگهداری حیوانات خانگی بیشتر در میان قشر متوسط و بالا در مناطق شهری رایج است، این طبقه از جامعه توان مالی و فضای کافی برای نگهداری حیوانات را دارند، زنان نیز به دلیل نقش‌های اجتماعی و عاطفی، بیشتر گرایش به نگهداری حیوانات دارند و اغلب مراقبت‌های روزمره را بر عهده می‌گیرند.

وی بیان کرد: به هر حال نگهداری از حیوان خانگی می‌تواند مشکلات و آسیب‌هایی داشته و سلامتی افراد را به خطر بیندازد، احتمال انتقال بیماری‌ها از حیوان به انسان یا بروز آلرژی‌ها از جمله آسیب‌های نگهداری حیوانات است که باید به این موضوعات توجه جدی شود.

تغییر سبک زندگی به خاطر حیوان خانگی

معصومه عباس نژاد یک رواشناسان در گفت وگو با خبرنگار ایرنا با بیان اینکه تغییر نگرش و سبک زندگی موجب نگهداری حیوان خانگی در برخی شده است، گفت: برخی برای پرکردن خلاء عاطفی حیوان خانگی نگهداری می‌کنند ضمن اینکه احساس مسئولیت نسبت به حیوانات نسبت به فرزند پایین تر بوده و برای برخی این مساله خوشایند ترست و از طرفی بار مالی حیوانات نسبت به فرزند بسیار کمتر است.

این روانشناس تقلید از فرهنگ غربی، افزایش تنهایی افراد، سطح استرس و اضطراب بالا در دنیای مدرن امروز را از دلایل نگهداری حیوانان خانگی در منزل برخی عنوان کرد و افزود: حیوانات ممکن است ناقل انگل و بیماری پوستی باشند و به لحاظ بهداشتی مشکلاتی ایجاد کنند، مشکلات رفتاری به جهت الگو پذیری فرزندان از حیوانات از دیگر موضوعات قابل توجه است.

عباس نژاد با بیان اینکه موافق نگهداری حیوانات خانگی نیست، اضافه کرد: هزینه‌های مالی نگهداری از حیوان خانگی ممکن است فشار اقتصادی دوچندانی به خانوار وارد کند اما برخی برای نشان دادن خود به عنوان فردی متمول یا پیشرو حاضر می شوند چنین هزینه هایی را متقبل شوند.

به گزارش ایرنا، سگ‌ و گربه‌ می‌توانند ناقل بیماری‌های مختلفی باشند که برای انسان خطرناک است، هاری یکی از این بیماری‌های پرخطرست که ویروس آن از طریق بزاق سگ یا گربه به انسان منتقل می‌شود و در صورت عدم درمان، معمولا مرگبار است.

سال گذشته نیز ۲۴ هزار و ۵۹۰ مورد حیوان گزیدگی در گیلان ثبت شد، از این تعداد بیش از ۱۶ هزار مورد مربوط به سگ گزیدگی و نزدیک به هفت هزار مورد مربوط به گربه گزیدگی بوده‌ ضمن اینکه بیشترین آمار متعلق به سگ‌های صاحبدار روستایی است، سگ‌هایی که روستائیان برای نگهبانی از منزل نگهداری می‌کنند اما در طول روز رها هستند.

معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی گیلان بیان کرد: سگ‌ها به تنهایی حامل ویروس هاری نیستند آنان هنگامی که در محیط جنگل رها شوند و مورد گزیدگی حیوانات دیگری مانند شغال، گرگ و غیره قرار گیرند، می‌توانند به این بیماری مهلک مبتلا شده و پس از بازگشت به روستا با گاز گرفتن حیوانات دیگر یا اهالی این ویروس را منتقل کنند.

ضرورت واکسیناسیون حیوان خانگی

وی با تاکید بر واکسیناسیون حیوانات خانگی برای جلوگیری از بروز بیماری‌ها اظهار کرد: صاحبان سگ‌های خانگی هنگام بیرون بردن حیوانات خانگی خود، از نزدیک شدن و درگیری آن‌ها با سگ‌های بی صاحب در سطح شهرها و روستاها خودداری کنند تا در صورت احتمال از انتقال احتمالی ویروس‌ها از جمله هاری پیشگیری شود.

صاحبان سگ‌های خانگی هنگام بیرون بردن حیوانات خانگی خود، از نزدیک شدن و درگیری آن‌ها با سگ‌های بی صاحب خودداری کنند.

سلیمانی در ادامه با بیان اینکه بیماری هاری یک بیماری ویروسی کشنده است اظهار کرد: این بیماری به طور معمول از طریق گازگرفتگی یا خراشیدگی توسط حیوانات مبتلا به هاری به انسان و سایر حیوانات منتقل می‌شود، راه دیگر انتقال این ویروس از طریق آلوده شدن انسان دچار زخم‌های باز پوستی به ترشحات حیوان آلوده به ویروس است.

وی بیان کرد: بیماری هاری بیش از سه هزار سال در جوامع بشری وجود دارد، در وضعیت کنونی، ویروس هاری چه در گیلان و چه در سطح کشور به جمعیت انسانی نزدیک است، با توجه به مسافرخیزی استان، مواجهه با حیوانات اهلی و وحشی به ویژه سگ‌ها رخ می‌دهد از اینرو باید به توصیه‌های بهداشتی برای پیشگیری از حیوان گزیدگی توجه شود.

معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی از روستائیان و گردشگران خواست تا از نزدیک شدن به سگ‌های بدون صاحب، گربه و سایر حیوانات پرهیز کنند چرا که حیوانات اهلی مانند گاو، گوسفند هم مانند حیوانات وحشی می‌توانند آلوده به ویروس هاری باشند.

توصیه‌های مصونیت از ویروس هاری بعد از حیوان گزیدگی

وی در ادامه با تاکید بر لزوم توجه به توصیه‌های مصون ماندن از ویروس هاری بعد از حیوان گزیدگی گفت: شستشوی زخم با آب و صابون حداقل به مدت ۱۵ تا ۲۰ دقیقه نخستین کار پس از حیوان گزیدگی است، مایع شوینده باقی مانده در لا به لای زخم باید با فشار آب فراوان خارج شود، زخم را هیچ وقت نباید پانسمان کرد زیرا ویروس هاری نسبت به نور و اکسیژن حساس است و در مجاورت نور و اکسیژن زودتر از بین می‌رود، پانسمان زخم احتمال از بین رفتن ویروس را کاهش می‌دهد.

شستشوی زخم با آب و صابون حداقل به مدت ۱۵ تا ۲۰ دقیقه نخستین کار پس از حیوان گزیدگی است.سلیمانی بیان کرد: ضدعفونی کردن محل جراحت با محلول بتادین یک درصد، به شدت توصیه می‌شود، مراجعه به مراکز درمانی هاری و تکمیل تمامی نوبت‌های واکسن این بیماری به خوبی مصونیت در برابر بروز احتمالی هاری در فرد گزیده شده توسط حیوان را تضمین می‌کند، آموزش‌ها توسط بهورزان در تمامی مراکز بهداشتی در سطح استان اعم از روستاها و شهرها در صورت مواجهه با حیوانات باید جدی گرفته شود و همینطور اقداماتی که در صورت حیوان گزیدگی باید انجام داد.

وی با تاکید بر اینکه بعد از حیوان گزیدگی باید در اولین فرصت واکسن تزریق شود اظهار کرد: واکسیناسیون هاری در تمام شهرستان های گیلان انجام می‌شود.