بازار طلا (معمولاً به صورت جفت‌ارز XAU/USD در فارکس و به شکل قرارداد‌های آتی در بورس‌های کالا معامله می‌شود) برخلاف بازار‌های سهام که ساعات کاری محدودی دارند، تقریباً به صورت ۲۴ ساعته در پنج روز هفته فعال است. این فعالیت پیوسته ناشی از همپوشانی سشن‌های معاملاتی در مراکز مالی بزرگ جهان است: سیدنی، توکیو، لندن و نیویورک.
۱. ساعت باز شدن بازار جهانی طلا و اهمیت سشن‌های آسیا
به طور سنتی، بازار با آغاز سشن آسیا (سیدنی و توکیو) کار خود را شروع می‌کند. ساعت باز شدن بازار جهانی طلا به وقت ایران، معمولاً از نیمه‌شب یکشنبه به دوشنبه آغاز می‌شود. در طول سشن آسیا، نقدینگی نسبتاً پایین‌تر است و نوسانات عمدتاً تحت تأثیر داده‌های اقتصادی ژاپن، چین و استرالیا قرار می‌گیرد. طلا در این ساعات اغلب در یک محدوده قیمتی فشرده (Range-Bound) معامله می‌شود، مگر اینکه خبر مهمی از منطقه آسیا-اقیانوسیه منتشر شود. فعالیت در این ساعات بیشتر توسط بانک‌های مرکزی و سرمایه‌گذاران آسیایی هدایت می‌شود که معمولاً رویکردی بلندمدت‌تر دارند.
۲. سشن لندن: مرکزیت نقدینگی و نوسان
با آغاز سشن لندن، حجم و نقدینگی بازار طلا به طور چشمگیری افزایش می‌یابد. لندن به عنوان یکی از مهم‌ترین مراکز تجارت طلای فیزیکی و مشتقه، نقشی حیاتی در تعیین قیمت‌ها دارد. در این ساعات، معامله‌گران اروپایی، بانک‌های بزرگ و صندوق‌های پوشش ریسک وارد بازار می‌شوند. افزایش نقدینگی منجر به کاهش اسپرد‌ها و فرصت‌های معاملاتی بهتر می‌شود. حرکت‌های قیمت در این سشن اغلب قوی و با جهت مشخص هستند، زیرا بسیاری از معاملات بزرگ در همین بازه زمانی انجام می‌شوند. تأثیر اخبار اقتصادی منطقه یورو و بریتانیا، به ویژه گزارش‌های بانک مرکزی اروپا (ECB)، می‌تواند مستقیماً بر قیمت طلا تأثیر بگذارد.
۳. سشن نیویورک و قدرت دلار آمریکا
اوج نوسانات بازار طلا زمانی فرا می‌رسد که سشن نیویورک همزمان با سشن لندن فعال می‌شود. این دوره (معمولاً اواسط تا اواخر بعد از ظهر به وقت ایران) با بیشترین حجم معاملات روزانه مشخص می‌شود. در این بازه، داده‌های حیاتی اقتصادی ایالات متحده، مانند نرخ بهره فدرال رزرو، آمار اشتغال، و تورم، منتشر می‌شوند. از آنجایی که طلا به صورت سنتی بر حسب دلار آمریکا قیمت‌گذاری می‌شود، هرگونه نوسان شدید در ارزش دلار، مستقیماً به نوسانات قیمت طلا منتقل می‌شود. تصمیمات فدرال رزرو، اظهارات مقامات دولتی آمریکا و عملکرد شاخص‌های سهام ایالات متحده (که بر تمایل به ریسک تأثیر می‌گذارد) عمده‌ترین محرک‌های قیمت طلا در این ساعات هستند.
تأثیر مستقیم ساعات کاری بورس‌های کالا بر طلا
بخش بزرگی از معاملات طلای جهانی نه در بازار ارز فارکس، بلکه از طریق قرارداد‌های آتی (Futures) در بورس‌های بزرگ کالا انجام می‌شود. زمان بازگشایی و فعالیت این بورس‌ها، مستقیماً بر نوسانات و جهت‌گیری طلا تأثیر می‌گذارد.
الف. بورس کالای نیویورک (COMEX)
بازار کومکس (COMEX) که بخشی از بورس کالای شیکاگو (CME Group) است، مهم‌ترین مرکز جهانی برای معاملات قرارداد‌های آتی طلا به شمار می‌رود. زمان بازگشایی و بسته شدن معاملات فعال COMEX تأثیری تعیین‌کننده بر نوسانات روزانه دارد.
- ورود نقدینگی سازمانی: با شروع فعالیت رسمی کومکس، حجم عظیمی از نقدینگی سازمانی (شامل معامله‌گران نهادی، بانک‌ها و شرکت‌های بزرگ تولیدکننده و مصرف‌کننده طلا) به بازار وارد می‌شود. این ورود نقدینگی اغلب باعث حرکت‌های ناگهانی (Spikes) در قیمت می‌شود که می‌تواند جهت بازار را در آن روز مشخص کند.
- تسویه روزانه (Settlement): زمان نزدیک شدن به تسویه معاملات آتی روزانه، می‌تواند باعث نوساناتی شود، زیرا معامله‌گران سعی می‌کنند موقعیت‌های خود را ببندند یا برای روز بعد تنظیم کنند. این نوسانات اغلب در اواخر سشن نیویورک رخ می‌دهند.
ب. بورس شانگهای و سهم فزاینده شرق
اگرچه COMEX همچنان برترین است، اما بورس طلای شانگهای (SGE) و بورس آتی شانگهای (SHFE) نیز نقش فزاینده‌ای در قیمت‌گذاری جهانی طلا ایفا می‌کنند. با رشد سریع تقاضای فیزیکی طلا در آسیا، به ویژه چین و هند، حجم معاملات در سشن آسیا که پیش‌تر آرام‌تر بود، در حال افزایش است. نوسانات طلا در این ساعات می‌تواند تحت تأثیر اقدامات بانک خلق چین (PBOC) و سیاست‌های واردات طلا در این کشور قرار گیرد. داده‌های قوی یا ضعیف اقتصادی چین می‌تواند به سرعت از طریق معاملات آتی شانگهای به بازار جهانی منتقل شود و نوسان ایجاد کند.
همپوشانی‌ها: زمان طلایی برای معامله‌گران
پرنوسان‌ترین و سودآورترین زمان‌ها برای معامله‌گران طلا، دوره‌هایی هستند که سشن‌های بزرگ معاملاتی با یکدیگر همپوشانی (Overlap) دارند. این همپوشانی‌ها تمرکز نقدینگی و فعالیت را به بالاترین حد می‌رسانند.
۱. همپوشانی لندن و نیویورک: اوج نوسان
مهم‌ترین و پرنوسان‌ترین دوره روز، زمانی است که بازار‌های لندن و نیویورک به طور همزمان باز هستند. در این ساعات، نه تنها نقدینگی از دو مرکز بزرگ مالی جهان ادغام می‌شود، بلکه اغلب مهم‌ترین اخبار اقتصادی ایالات متحده و منطقه یورو نیز منتشر می‌شوند. این ترکیب نقدینگی بالا و انتشار اخبار، بستری ایده‌آل برای حرکت‌های بزرگ و پرشتاب در قیمت طلا ایجاد می‌کند. معامله‌گران روزانه باید بیشترین تمرکز خود را بر این دوره قرار دهند، زیرا اغلب جهت‌گیری قیمت برای باقی‌مانده روز در این بازه تعیین می‌شود.
۲. همپوشانی آسیا و لندن: انتقال قدرت
همپوشانی بین سشن توکیو و لندن، اگرچه به اندازه همپوشانی لندن و نیویورک پرنوسان نیست، اما دوره مهمی برای انتقال قدرت و تثبیت قیمت‌ها پس از سشن آرام آسیا است. در این ساعات، معامله‌گران اروپایی موقعیت‌های آسیایی را ارزیابی می‌کنند و پیش از ورود کامل بازار آمریکا، جهت‌های اولیه را ایجاد می‌نمایند. این زمان برای ورود به معاملات بلندمدت‌تر که نیاز به حرکت‌های پایدارتر دارند، مناسب‌تر است.
سخن پایانی
نوسانات طلا یک بازی پیچیده است که در آن، زمان‌بندی حرفه‌ای بر اساس ساعات کاری بازار‌های کالا، به اندازه تحلیل تکنیکال و فاندامنتال اهمیت دارد. تنظیم برنامه معاملاتی بر اساس این چرخه‌های ۲۴ ساعته و تمرکز بر دوره‌های همپوشانی کلیدی، می‌تواند کارایی و سودآوری معاملات شما در بازار طلای جهانی را به میزان قابل توجهی افزایش دهد. آگاهی از این زمان‌بندی‌ها، ابزاری قدرتمند برای تبدیل شدن به یک معامله‌گر آگاه و موفق در این بازار پر ریسک و پر پاداش است.
∎