امیر ابیلی، نویسنده، تهیه‌کننده و یکی از کارگردانان فیلم کوتاه «مرتد» در گفت‌وگو با خبرنگار سینمایی ایرنا درباره گونه‌بندی در سینمای ایران گفت: سینمای ایران در دو مدل فیلم خلاصه می‌شود؛ کمدی و اجتماعی که فیلم اجتماعی هم ژانر نیست و الگوی مشخصی ندارد. ما چون در فیلم بلند هم دغدغه ساخت فیلم‌هایی با الگوی ژانر را داریم، طبعا در فیلم‌های کوتاه‌مان هم سعی کردیم همان گونه را تست کنیم و در همان زمینه آزمون و خطا داشته باشیم.
ابیلی در پاسخ به این پرسش که چه چیزی شما را به سمت ژانر جنایی–معمایی در فیلم کوتاه کشاند گفت: از ابتدا دغدغه من و همکارم، داود مرادیان، در سینما ساخت فیلم ژانر بود؛ به ویژه گونه‌های تریلر یا جنایی-معمایی. این گونه سالهاست حلقه مفقوده سینمای ایران است.
میگفتند چنین قصه‌ای را خرج فیلم کوتاه نکن
وی افزود: این قصه‌ای بود که بسیار ذهن مرا مشغول خود کرده بود. از ابتدا می‌دانستم که این قصه پتانسیل فیلم بلند دارد. خیلی از رفقا هم میگفتند که حیف است چنین قصه‌ای برای ساخت یک فیلم کوتاه خرج شود. ولی من همیشه گفته‌ام قصه کم نیست و خساستی در خرج کردن داستان‌ها ندارم. بنابراین تصمیم گرفتم این داستان را در یک زمان ۳۰ دقیقه‌ای روایت کنم. خود روایت چنین داستانی در این فرصت کم چالشی بود که انجام دادنش برایم جذابیت داشت.
همیشه گفته‌ام قصه کم نیست و خساستی در خرج کردن داستان‌ها ندارم
این کارگردان در توضیح تجربه کارگردانی مشترک در این پروژه گفت: من و داود مرادیان در سینما بسیار هم‌سلیقه‌ایم و تجربه همکاری در فیلم «گورکن» را هم داشتیم. همکاری مشترکمان برای من بسیار تجربه دلپذیری بود و به نظرم توانستیم با داود نقاط قوت هم را تکمیل کنیم. وقتی شما با همکارتان سلیقه و جهان‌بینی و زیبایی‌شناسی نزدیکی داشته باشید، همکاری‌تان خط‌کشی و مرزبندی مشخص ندارد و همه تصمیمات حاصل سلیقه مشترک است.
ابیلی اظهار کرد: طراحی روایت معمایی در مدت زمان کوتاه، مهمترین چالش نگارش «مرتد» برای من بود؛ اینکه فیلم، مانند یک اثر بلند روایت شود و نقاط عطف مشخص داشته باشد و در عین حال در زمان کوتاهی کاراکترها و انگیزه‌هایشان را بشناسیم. از بازخوردهایی که در جشنواره کوتاه تهران گرفتم فکر می‌کنم موفق شده‌ایم قصه را به درستی و بدون لکنت روایت کنیم و شخصیت‌ها هم در ذهن مخاطب می‌مانند.
چالش‌های حقوقی و قانونی، منبع تمام‌نشدنی درام‌اند
این کارگردان در پاسخ به این سوال که پرداختن به موضوعات حقوقی در بستر درام چه چالش‌هایی برایتان ایجاد کرد، عنوان کرد: چالش‌های حقوقی و قانونی منبع تمام‌نشدنی درام‌اند. این چالش‌ها دریچه بسیار خوبی هستند که از طریق آن بتوان وارد روابط آدم‌ها شد، نگاهی به زندگی آدم‌ها انداخت و شخصیت و انگیزه‌هاشان را شناخت. هرجا حقی زائل شود. هرجا کسی تصمیم بگیرد مقابل قانون بایستد. هرجا کسی به‌خاطر منافع شخصی از قانون سوءاستفاده کند. هرجا کسی به‌خاطر قدرت قانون را دور بزند، طبعا ماجرا آغاز می‌شود و درام شکل می‌گیرد.
ابیلی تصریح کرد: هرکسی می‌تواند از نگاه خود برداشتی از فیلم داشته باشد ولی دغدغه «مرتد» عدالت است. همه شخصیت‌ها قهرمان‌اند به این معنا که تمام کاراکترهای فیلم، حتی آنها که در ابتدا منفی به نظر می‌آیند به دنبال اجرای عدالت‌اند. انگیزه همه کاراکترها که در این موقعیت پیچیده کنار هم یا حتی روبه‌روی هم ایستاده‌اند، اجرای عدالت درباره یک شخصیت منفی یا بدمن است که حالا مرده. درواقع بدمن قصه در ابتدا مرده و حالا هرکس که روبه‌روی اوست نقش قهرمان را دارد.
هرچه فیلم شما داستانگوتر باشد، از داوران و جشنواره‌ها نمره پایین‌تری می‌گیرد
این نویسنده در پاسخ به این سوال که چرا تصمیم گرفتید پایان فیلم باز بماند و سرنوشت شخصیت‌ها روشن نشود، گفت: فکر می‌کنم سرنوشت شخصیت‌ها مشخص است. درواقع تصمیم نهایی کاراکتر پلیس/بازپرس سرنوشت شخصیت‌ها را روشن می‌کند.
وی در ادامه و در توضیح بازخورد مخاطبان نسبت به این فیلم اظهار داشت: بازخوردها عموما مثبت بود؛ البته متاسفانه در فضای فیلم کوتاه معیارهای غلطی وجود دارد و طبق آن هرچه فیلم شما داستانگوتر باشد از داوران و جشنواره‌ها نمره پایین‌تری می‌گیرد و همین باعث شده عموم بچه‌های فیلم کوتاه وقتی به فیلم بلند می‌رسند با مشکل قصه‌گویی در تایم بالا موجه باشند.
نویسنده «آبی روشن» توضیح داد: این مشکلی است که در دوره مدیریت پیشین انجمن سینمای جوان که در ظاهر شعار احیای ژانر می‌داد، هم همچنان پابرجا بود و آن سیاست‌ها در حد شعار باقی ماند اما مخاطبان فیلم بسیار قصه و اتمسفر را دوست داشتند و به ما برای ساخت فیلم بلند بسیار دلگرمی دادند.
امیر ابیلی، نویسنده، تهیه‌کننده و یکی از کارگردانان فیلم کوتاه «مرتد»
داستان مهم است نه ریخت و پاش در تولید
ابیلی یادآور شد: طبعا در فیلم کوتاه، مسئله بودجه و زمان بسیار حیاتی است و انتخاب‌های شما را به عنوان کارگردان بسیار تحت تاثیر قرار می‌دهد اما درنهایت این فرم بصری بسیار به سلیقه ما نزدیک است. معتقدم فیلم باید با داستانش مخاطب را تحت تاثیر قرار دهد نه با ریخت و پاش در تولید.
این تهیه‌کننده و کارگردان در مورد اکران هنر و تجربه اظهار کرد: اکران هنر و تجربه برای آثار کوتاه و مواجهه سازندگان فیلم کوتاه با مخاطب عام، فرصت مغتنمی است که می‌تواند در ادامه مسیر آنها بسیار راهگشا و کمک‌کننده باشد. تماشای فیلم روی پرده سینما، نفس به نفسِ مردم، تجربه‌ای است که به سختی نصیب بچه‌های فیلم کوتاه می‌شود و می‌تواند نقاط قوت و ضعف کارشان را به خوبی به آنها نشان دهد.
فیلم کوتاه هم باید برای مخاطب عام ساخته شود
ابلیی در پایان گفت: به هرحال فعالان فیلم کوتاه هم باید به این باور برسند که حتی فیلم کوتاه هم باید برای مخاطب عام ساخته شود و نه صرفِ جشنواره‌ها و مخاطب محفلی. امیدوارم فرصت اکران فیلم کوتاه روی پرده نصیب تعداد بیشتری از فیلمسازها و در بازه‌های زمانی طولانی‌تر شود.
«مرتد» دومین اثر مشترک امیر ابیلی و داوود مرادیان پس از «گورکن» در مقام کارگردان است که در مرکز فیلم و سریال سازمان هنری رسانه‌ای اوج و انجمن سینمای جوان تولید شده و در گروه سینمایی هنر و تجربه روی پرده رفته است. این فیلم داستانی جنایی-معمایی دارد و فرید قبادی، ریحانه رضی، ماه‌منیر بیطاری، بهادر باستان‌حق، محمد سوری و... در آن بازی کرده‌اند.