سرویس استان‌های خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) - سید ضیا میررحیمی: توسعه فرهنگ کتابخوانی به عنوان یکی از شاخص‌های اصلی توسعه فرهنگی و پیشرفت جامعه شناخته می‌شود. اگرچه در سال‌های اخیر برنامه‌های ملی متنوعی در این حوزه اجرا شده، اما تحقق عدالت فرهنگی و نهادینه کردن کتاب در زندگی اقشار مختلف جامعه، نیازمند توجه ویژه به رویکردهای استانی و شهری و نقش‌آفرینی نهادهای محلی است.
شورای شهر یزد؛ متولی مغفول مانده!
شوراهای اسلامی شهرها به عنوان نهادهای تصمیم‌گیرنده در امور شهری، می‌توانند با مصوبات هوشمندانه و اختصاص بودجه، نقش بی‌بدیلی در ترویج کتاب ایفا کنند. شهر یزد با پیشینه غنی فرهنگی، رویکرد توسعه خود را بر محور فرهنگ بنا نهاده و اخیراً با افتتاح پروژه‌های مهمی مانند کتابخانه مرکزی، گام‌های بلندی برداشته است. با این حال، این اقدامات کافی نیست و نیازمند برنامه‌ریزی مداوم و همه‌جانبه است.
بررسی مصوبات شورای ششم
کمیت در مقابل کیفیت بررسی مصوبات یکسال اخیر شورای ششم شهر یزد نشان‌دهنده آن است که موضوع کتاب و کتابخوانی عمدتاً به عنوان پیوست و حاشیه‌ای برای دیگر برنامه‌های فرهنگی در نظر گرفته شده است. پای ثابت این مصوبات، برگزاری مسابقات کتابخوانی بوده که اگرچه مفید است، اما تأثیر آن در نهادینه کردن فرهنگ مطالعه و جذب اقشار مختلف جامعه، مورد پرسش است. این نگاه و نداشتن برنامه راهبردی، نمی‌تواند پاسخگوی نیازهای فرهنگی یک شهر جهانی باشد.
شورای اسلامی شهر یزد باید با طراحی یک سند راهبردی ترویج کتابخوانی، به سمت اقدامات زیربنایی و ماندگار حرکت کند.
حمایت از تأسیس و تجهیز کتابخانه‌های محله‌ای، برگزاری جشنواره‌های کتاب‌محور با مشارکت ناشران و کتابفروشان یزدی، اختصاص یارانه به کتابخانه‌های عمومی و حمایت از نویسندگان بومی می‌تواند از جمله مصوبات اثرگذار این شورا باشد و بدیهی است که ترویج کتاب نیازمند عزمی جدی و برنامه‌ای استراتژیک و فراتر از برگزاری چند مسابقه محدود است.
در این راستا با سید ناصر حیدری رئیس کمیسیون فرهنگی شورای اسلامی شهر یزد برای بررسی ابعاد مصوبات این شورا در یک سال گذشته با محوریت کتاب به گفت‌وگو پرداختیم.
توجه به رویکرد ترویج کتاب و کتابخوانی در کنار مصوبات شورای شهر یزد
رئیس کمیسیون فرهنگی شورای اسلامی شهر یزد گفت: شورای شهر یزد مصوبات کلانی ندارد اما این موضوع به معنای خاموشی در فعالیت‌های فرهنگی نیست و برعکس، اقدامات مثبت و مؤثری در این زمینه در حال انجام است.
حیدری افزود: کتاب و موارد فرهنگی نیازی به مصوبات خاص ندارند و سیاست‌های کلی که در شورا تصویب شده‌اند، به ما این امکان را می‌دهند که برنامه‌های فرهنگی را به اجرا درآوریم. برای مثال، زمانی که ما کل بودجه را مصوب می‌کنیم، در واقع سیاست‌های کلی سازمان فرهنگی و بحث‌های مربوط به فرهنگ را مشخص می‌کنیم و این بودجه به اجرای برنامه‌ها کمک می‌کند.
وی به اقدامات شهرداری در راستای حمایت از خرید کتاب و چاپ و نشر آن‌ها اشاره کرد و گفت: این حمایت‌ها واقعاً قابل تحسین است. تمام نویسندگان معتبر یزدی با درخواست‌های خود در پی خرید کتاب هستند و هیئت مدیره ما بر اساس همین درخواست‌ها، مصوباتی را برای خرید کتاب و حمایت از چاپ آن داشته است.
حیدری همچنین تأکید کرد: فرهنگسراها به عنوان مراکز فرهنگی فعال، به تازگی تجهیز شده و رویدادهای کتابخوانی و مسابقات ویژه‌ای برگزار می‌کنند که به ارتقاء فرهنگ کتابخوانی در جامعه کمک می‌کند.
وی تأکید کرد: هر اقدامی که شهرداری انجام می‌دهد، می‌تواند به نوعی با سیاست‌های کتاب همسو باشد و این هم‌راستایی باعث خواهد شد که فرهنگ کتاب و کتابخوانی در یزد بیشتر تقویت شود.
کارگروه های تخصصی کتاب شهری را راه اندازی کنیم
فریبا صادقی یکی از فعالان فرهنگی در عرصه کتابخوانی در مورد برنامه‌های شهری در زمینه ترویج کتاب و کتابخوانی گفت: در شهر یزد اگرچه برنامه‌های مختلفی با محوریت کتاب برگزار می‌شود اما جریان‌سازی و اطلاع‌رسانی دقیقی صورت نمی‌گیرد و یکی از ضعف‌های اصلی در این حوزه اطلاع‌رسانی است.
این فعال کتابخوانی بیان کرد: عمومی کردن کتاب و کتابخوانی می‌تواند رویکردی مهم در جامعه باشد و اگرچه نهادهای متولی کتاب در این مسیر گام برداشته‌اند اما همچنان جای کار دارد.
وی با اشاره به وظایف شورای اسلامی شهر و کمیسیون فرهنگی در نقش مروج فعالیت‌های کتابخوانی و سیاست‌گذاری در این عرصه گفت: شورای اسلامی شهر نهادی شهری است که می‌تواند بسیاری از نقاط ضعف و قوت را دنبال کند و اگر می‌خواهیم در این مسیر موفق عمل کنید باید کارگروه‌های شهری در این زمینه فعال شوند تا بتوان با سیاست‌گذاری درست و پشتیبانی شورای اسلامی شهر در این مسیر موفق عمل کرد.
صادقی گفت: هرچند نسل جدید به واسطه گسترش فضای مجازی کمتر به کتاب و کتابخوانی روی آورده است اما ما می‌توانیم در فضای سمعی و بصری شهر به گونه‌ای عمل کنیم که حتی در زمان کوتاه این قشر آینده ساز جامعه را به سمت کتاب سوق دهیم.
بی‌شک از شهر جهانی یزد با پیشینه فرهنگی غنی انتظارات بیشتری برای فعالیت در زمینه ترویج کتابخوانی وجود دارد این در حالی است که حال و هوای شهر، کمتر با کتاب عجین است و با وجود اینکه یزد چندی پیش نیز به عنوان پایتخت کتاب ایران معرفی شده بود، در فضای شهری خبر چندانی از کتاب نیست.
∎