به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) در شهرکرد، نخستین همایش علمی‌فرهنگی «حقوق و شاهنامه» با هدف بررسی ظرفیت‌های حقوقی در شاهنامه فردوسی، با حضور اساتید حقوق، وکلای برجسته و پژوهشگران ادبیات کلاسیک برگزار شد.

این رویداد به دبیری محمد رسولی، شاهنامه‌شناس و حقوقدان و با همکاری مؤسسه مطالعاتی و فرهنگی بزرگمهر حکیم، بستری برای گفت‌وگوی میان دانش حقوق و میراث ادبی ایران فراهم آورد.

در افتتاحیه همایش، محمد رسولی، دبیر همایش، شاهنامه‌پژوه و حقوق‌دان با تأکید بر جایگاه حقوق در شاهنامه اظهار داشت: بر خلاف تصور رایج که حقوق عمومی را پدیده‌ای مدرن و برگرفته از انقلاب فرانسه می‌داند، شواهدی از وجود ساختارهای حقوقی منسجم در ایران پیش از اسلام وجود دارد که در شاهنامه فردوسی بازتاب یافته‌اند.

وی شاهنامه را نه‌تنها اثری ادبی، بلکه سندی تاریخی برای شناخت نظام‌های حقوقی ایران باستان دانست و بر لزوم توجه دانشگاه‌های حقوق به منابع ادبی تأکید کرد.

مجتبی باری، وکیل دادگستری و مدرس دانشگاه با اشاره به اهمیت استقلال قضایی در نظام‌های حقوقی نیز در این همایش گفت: شاهنامه فردوسی الگویی برجسته برای تعریف نهاد قضایی مستقل است؛ نهادی که ضامن حقوق ملت و عدالت اجتماعی است.

وی با تحلیل شخصیت‌های داور و قاضی در شاهنامه، ضرورت بازخوانی این اثر در آموزش حقوق را مهم عنوان کرد.

در ادامه علی کاکا افشار، نویسنده کتاب «مادگان هزار دادستان»، در سخنرانی خود به بررسی نظام حقوقی دوران ساسانیان پرداخت و گفت: در متون حقوقی آن دوره، نهاد وکالت جایگاه مشخصی داشته و شهادت زنان نیز پذیرفته بوده است؛ این نشان از پیشرفت و غنای حقوقی ایران پیش از اسلام دارد.

افشار شاهنامه را حلقه اتصال میان سنت‌های حقوقی ایران و مفاهیم عدالت‌محور دانست.

در بخش پایانی همایش، شهرام طاهی، عضو پیشکسوت کانون وکلای دادگستری مرکز، با نگاهی فرهنگی‌حقوقی به شاهنامه، فردوسی را «نخستین وکیل مدافع زبان و فرهنگ ایرانیان» خواند و افزود: پیام‌های انسانی شاهنامه فراتر از مرزها و زمان‌هاست؛ این اثر، حافظ خرد، عدالت و هویت ایرانی است.

در بخش‌های تخصصی همایش، پژوهشگران و وکلای دادگستری با ارائه مقالات علمی به موضوعاتی چون «حقوق اساسی ملت در شاهنامه»، «نهاد داوری و میانجی‌گری»، «مجازات و کیفر در متون حماسی» و «بازتاب عدالت در شخصیت‌های شاهنامه» پرداختند. این مقالات نشان دادند که شاهنامه نه‌تنها منبع الهام فرهنگی، بلکه بستری جدی برای تحلیل مفاهیم حقوقی و بازخوانی ساختارهای عدالت‌محور در تاریخ ایران است.

به گزارش ایبنا، همایش «حقوق و شاهنامه» با مشارکت چهار استان چهارمحال و بختیاری، تهران، البرز و مرکزی برگزار شد. چهارمحال و بختیاری مسئولیت هماهنگی محتوایی و پژوهشی را برعهده داشت. تهران میزبان اصلی همایش بود و بستر برگزاری نشست‌های تخصصی را فراهم کرد. البرز در طراحی محورهای حقوق جزا و داوری نقش‌آفرینی کرد و استان مرکزی نیز در تولید محتوای آموزشی و ترویجی مشارکت داشت.

این همایش نشان داد که ادبیات کلاسیک ایران، به‌ویژه شاهنامه فردوسی، ظرفیت‌های گسترده‌ای برای بازخوانی مفاهیم حقوقی دارد.