سرویس بینالملل خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)- الهه شمس: کریس کراوس، نویسندهای که نامش با اثر کالت I Love Dick (عاشق دیک هستم) گره خورده، پس از بیش از یک دهه با رمانی جدید بازگشته است. کتاب Four People Spent the Day Together (چهار نفر روز را با هم گذراندند) که در تاریخ ۷ اکتبر ۲۰۲۵ توسط انتشارات «اسکریبنر» منتشر میشود، اثری صرفاً زندگینامهای نیست؛ بلکه یک کاوش جسورانه در تقاطع سه بخش -حافظه شخصی، فروپاشی اجتماعی و محدودیتهای بنیادین روایت- است که در بستر یک جنایت واقعی و بیرحمانه در شمال مینهسوتا شکل میگیرد.
روایت در سه پرده:
کراوس ساختار رمان خود را در سه بخش مجزا اما بههمپیوسته بنا میکند تا سفری زمانی و مکانی را از گذشته شخصیت اصلی تا حال بحرانی او به تصویر بکشد. بخش نخست کتاب، خواننده را به دوران نوجوانی کت گرین، قهرمان داستان، در شهر کارگری کانکتیکت در دهه ۱۹۶۰ میبرد. این بخش با ترسیم دقیق جزئیات زندگی خانوادگی او—پدری که ذوق ادبی دخترش را پرورش میدهد، مادری که برای ارتباط با جامعه تقلا میکند، و خواهری با ناتوانی رشدی—بستری را فراهم میکند که شخصیت پیچیده کت در آن ریشه دوانده است.
در بخش دوم، روایت چهار دهه به جلو میپرد. کت اکنون نویسندهای شناختهشده در لسآنجلس است که اقتباس تلویزیونی از رمان اولش، او را با موج جدیدی از شهرت روبرو کرده است. او و همسرش، پل، برای فرار از جهان هنر و آشوبهای شخصی، کلبهای در منطقه سرد و افسرده «آهن» مینهسوتا خریدهاند. همینجاست که نقطه عطف داستان رخ میدهد: یک قتل تکاندهنده و بیرحمانه در همسایگی آنها، که در آن سه نوجوان محلی، یک آشنای مسنتر را به قتل میرسانند. این رویداد، کت را از بحرانهای شخصی خود به سمت یک وسواس تحقیقی سوق میدهد.
بخش سوم و پایانی کتاب جاهطلبانهترین بخش ساختاری آن است. کراوس در این فصل، دو خط روایی را به موازات هم پیش میبرد: از یک سو، تلاشهای کت برای فهمیدن انگیزههای این جنایت بیمعنا از طریق مصاحبه با اطرافیان، و از سوی دیگر، روایتی داستانی و بازسازیشده از وقایع منتهی به قتل از دیدگاه خود نوجوانان. این تکنیک روایی، خواننده را مستقیماً با چالش اصلی کتاب مواجه میکند: آیا میتوان با ابزارهای داستانسرایی به حقیقت یک خشونت بیمنطق دست یافت؟
نویسنده زیر ذرهبین:
وقتی زندگی و هنر به هم میرسند همانطور که از کراوس انتظار میرود، مرز میان نویسنده و شخصیت در این رمان نیز بسیار باریک است. کت گرین، به عنوان یک نویسنده اتوفیکشن که با اقتباس از اولین رمانش به شهرت رسیده، آشکارا بازتابی از خود کراوس است.کتاب به شکلی هوشمندانه به این موضوع میپردازد، بهویژه جایی که کت با طعنه به کتاب کالت خود اشاره میکند و میگوید: «همان کتابی که همه با جلدش عکس گرفتند و توییت کردند.» این جزئیات، رمان را به یک فراداستان درباره تجربه نویسندگی، مواجهه با مخاطب و درک عمومی از یک اثر هنری تبدیل میکند.
وسواس کت برای کشف حقیقت پنهان در زندگی نوجوانان قاتل، در واقع تلاشی برای فرار از آشوبهای زندگی شخصی خودش نیز هست: ازدواجی در حال فروپاشی، چالشهای شهرت، و بحران میانسالی. کراوس با قرار دادن شخصیت نویسنده در موقعیت یک کارآگاه آماتور، این پرسش را مطرح میکند که آیا عمل نوشتن و تحقیق، راهی برای فهم جهان است یا صرفاً مکانیزمی برای منحرف کردن ذهن از زخمهای درونی؟ این رمان نشان میدهد که چگونه یک نویسنده، که ابزار کارش درک و همدلی است، در برابر یک خشونت غیرقابل درک، مستأصل و ناتوان باقی میماند.
فراتر از جنایت:
در نهایت، Four People Spent the Day Together بیش از آنکه یک رمان جنایی باشد، تحقیقی است درباره «ناممکن بودنِ روایت». کت در تلاشهای خود برای یافتن یک «چرا»ی قانعکننده برای این قتل، به بنبست میرسد. او به پیامکها، شایعات و خاطرات پراکنده دسترسی دارد، اما این تکهاطلاعات هرگز به یک تصویر روانی منسجم و قابل فهم منجر نمیشوند. نوجوانان قاتل برای او موجوداتی ناخوانا باقی میمانند.
کراوس این کلافگی را به تجربه خواننده نیز منتقل میکند. ما نیز همانند کت، به جزئیات و حقایق زندگی شخصیتها دسترسی داریم، اما از درک کامل انگیزهها و عواطف درونی آنها محرومیم. رمان با این کار استدلال میکند که انسانها مجموعهای از دادههای پراکنده هستند که لزوماً یک داستان علت و معلولی روشن را تشکیل نمیدهند.
این کتاب، در عصری که همه چیز به دنبال روایتهای ساده و قطعی است، یادآوری میکند که برخی از اعمال انسانی در برابر هرگونه تلاشی برای داستانسرایی مقاومت میکنند و این «ناخوانایی»، خود، تراژیکترین بخش ماجراست.
منبع: آمازون و پاریس ریویو
∎