آبان ۱۳۹۸ در میانه فضای هیجانی حاکم بر فتنه موساد که تازه پرونده ایران را از امریکاییها تحویل گرفته بود، از طرح جدیدی رونمایی کرد که با مدلهای پیشین آشوبآفرینی تفاوت داشت. در این شکل از اغتشاشات روی تخریب و اندام تأسیسات شهری تأکید ویژه شده بود. این طرح در زمستان ۹۶ از سوی فرانسویها به سر شبکههای خیابانی ابلاغ شده بود که البته به درستی اجرا نشده بود.
اما در آبان ۹۸ موساد روی اجرای جزئیات تأکید کرده و تلاش داشت تخریب را شبکهسازی کند. پس از فتنه آن سال و اطفای موج خشونت مرکزگریز، پلیس که به نام اختصاری ناجا خوانده میشد طرحی را روی میز قرارداد که به امنیت اجتماعی ضریب و به شهروندان مسئولیت بیشتری درباره حفاظت از ارکان شهری میداد.
این طرح با نام ارتقای سرمایه اجتماعی روی میز مرکز پژوهشهای ناجا قرار داشته و بحثهای زیادی پیرامون آن صورت گرفت که البته در زمان خودش به تصمیمگیری نهایی نرسید، اما در فتنه ۱۴۰۱ پلیس که حالا نامش فراجا شده بود، روی حفظ سرمایه اجتماعی تأکید بیشتری داشت. متناسب با این اقدام موساد نیز روی هیبریدی کردن آشوب برنامهریزی و تلاش میکرد تضاد اجتماعی را به بالاترین سطح خود برساند. از نگاه مرکز آشوبآفرینی تضاد باعث ریزش در درون و بیرون از اتمسفر ملی ایران شده و به سود پروژه شورشهای کور و بدون بازگشت بود.
در آن مقطع فراجا با چالشی بزرگ روبهرو بود که با موفقیت از آن بیرون آمد و ارتقای فنی فراوانی پیدا کرد، از جمله بازنگری و تجدیدنظر در برخی مؤلفههای امنیتبخش که سازوکارهای جدیدی از ساختار پلیس ایجاد کرد و ذهنیتش را از «نظمدهی عمومی» به سوی «امنیتآفرینی پایدار» تغییر داد که بخش زیادی از آن نتیجه کارهای پژوهشی سردار رادان در مرکز مطالعات راهبردی فراجا بود.
بخشی از نتیجه امنیتسازی پایدار در سازمان عمومی فراجا را در جنگ تحمیلی ۱۲ روزه و دفاع مقتدرانه مردم ایران میتوان دید که نظم عمومی همراه با مسئولیت اجتماعی شهروندی ادغامشده و تبدیل به سرمایهای فراگیر شد که خارج از معادلات فنی سرویس اطلاعاتی متخاصم بود.
اجتماعی شدن سیستم ارتباطی فراجا در طول ۱۲ روز جنگ از جمله مواردی است که نیاز به حفظ و رشد دارد تا دامنه آن افزایش پیداکرده و سلامت امنیتی جامعه را تأمین کند. این مسئله در بلندمدت باعث کاهش هزینههای منابع انسانی، ابزارها و رهیافتهای موجود شده و پلیس را هوشمند خواهد کرد.
از زمان تغییر فرماندهی فراجا، سردار رادان تجربیات ویژهای کسب کرده است، ازجمله آنکه فرمانده فراجا بهخوبی میداند که جامعه تکبعدی نیست و برای حفظ امنیت آن باید چندمنظوره عمل کرد. درواقع این نگاه باعث شده است که امنیت در دید پلیس کلاسیک تعریفنشده و روی سقف مطالبات عمومی (امنیت موسع) حرکت کند. در چنین تعریفی پلیس خود را در دایره تعامل با دولتها، همگرایی با شهروندان و همراستا با وظایف ذاتی خود تعریف کرده و دائم در حال بهروزرسانی است.
فراجا در جنگ ۱۲ روزه و دفاع مقتدرانه نشان داده است که روی اصول امنیتی، چون پیشگیری و بازسازی بهخوبی آموزشدیده و رشد کرده است. برای همین چه در حوزه دفاع و چه در امر تهاجم توانست محیط امنیتی شهروندی را ساماندهی کند، البته فراجا برای بهبود عملکرد خود نیاز به بازسازی در حوزه نگرش به منابع انسانی دارد. این جراحی عمیق و کمی دردآور پلیس را چند پله دیگر نیز ارتقا خواهد داد. فرمانده فراجا نشان داده که برای گرفتن تصمیمات جسورانه و ظریف آمادگی ذهنی لازم را دارد.
مرتضی سیمیاری
تجربه ویژه رادان میان جنگ و یک فتنه امنیتی
آبان ۱۳۹۸ در میانه فضای هیجانی حاکم بر فتنه موساد که تازه پرونده ایران را از امریکاییها تحویل گرفته بود، از طرح جدیدی رونمایی کرد که با مدلهای پیشین آشوبآفرینی تفاوت داشت
صاحبخبر -
∎