به‌گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) به نقل از آسوشیتدپرس، ایوان کلیما، نویسنده نامدار و روشنفکر اهل جمهوری چک که آثار و زندگی‌اش به‌طور عمیق از رژیم‌های تمامیت‌خواه قرن بیستم اروپا تاثیر پذیرفته بود، درگذشت. پسر او، میخال کلیما، اعلام کرد که پدرش صبح شنبه در خانه و پس از تحمل یک دوره بیماری در ۹۴ سالگی چشم از جهان فرو بسته است.
کلیما به عنوان نویسنده‌ای پرکار نوشته هایش را در قالب های مختلفی مثل رمان‌ها، نمایشنامه‌ها، مجموعه‌داستان‌ها، مقالات و حتی کتاب‌های کودک منتشر کرد و به یکی از چهره‌های بین‌المللی ادبیات معاصر چک تبدیل شد. آثار او به بیش از سی زبان ترجمه شده‌اند.
او با نام اصلی ایوان کائودرس در ۱۴ سپتامبر ۱۹۳۱ در پراگ متولد شد. پس از جنگ جهانی، کلیما مانند بسیاری از روشنفکران نسل خود با امید به عدالت اجتماعی به حزب کمونیست پیوست، اما خیلی زود به منتقد سرسخت نظام تبدیل شد. او در سال ۱۹۶۷ پس از سخنرانی‌ای انتقادی علیه حکومت از حزب اخراج شد و سال بعد، پس از سرکوب «بهار پراگ» توسط ارتش شوروی، آثارش در کشور ممنوع اعلام شد.
کلیما در گفت‌وگویی با رادیو عمومی چک در سال ۲۰۱۰ درباره خاطرات دو جلدی خود با عنوان «قرن دیوانه من» (My Crazy Century) گفت: «دیوانگی قرن بیستم که درباره‌اش می‌نویسم، مربوط به ایدئولوژی‌های تمامیت‌خواهی است که مسئول جنایت‌های باورنکردنی بودند. و این در کشورهایی رخ داد که بخشی از تمدن ما محسوب می‌شدند، کشورهایی با سنت فرهنگی غنی.»
از مهم‌ترین آثار او می‌توان به رمان «قاضی در محاکمه» (Judge on Trial) اشاره کرد که به مسئله عدالت و مجازات در نظام‌های سرکوبگر می‌پردازد. دیگر آثار شناخته‌شده‌اش شامل «عشق و زباله» (Love and Garbage)، «پیشه‌های طلایی من» (My Golden Trades) و مجموعه جستار «روح پراگ» (The Spirit of Prague and Other Essays) هستند.
کلیما در دهه ۱۹۷۰ با حمایت نویسنده آمریکایی فیلیپ راث توانست آثار خود و دیگر نویسندگان ممنوع‌القلم چک را در غرب منتشر کند. پس از انقلاب مخملی ۱۹۸۹ و سقوط کمونیسم، او به‌طور تمام‌وقت به نوشتن پرداخت.
در سال ۲۰۰۲، واتسلاو هاول، رئیس‌جمهور وقت جمهوری چک، نشان خدمت برجسته این کشور را به او اعطا کرد و همان سال نیز برنده جایزه معتبر فرانتس کافکا شد.
او بارها گفته بود که تجربه خروج زنده از اردوگاه نازی برایش مهم‌ترین لحظه زندگی بوده است: «فقط زندگی یا مرگ وجود دارد، هیچ چیز دیگری اهمیت ندارد.»
∎