حماس در آغاز بیانیه خود از تلاشهای ترامپ برای توقف جنگ، مخالفت با اشغال غزه و جلوگیری از کوچاندن فلسطینیان قدردانی کرد و ترامپ نیز بدون فوت وقت بیانیه حماس را در «تروث سوشال» بازنشر کرد و در اقدامی که بازتاب گسترده یافت، از اسرائیل خواست «فورا بمباران غزه را متوقف کند» تا مسیر برای آزادی گروگانها با امنیت هموار شود. او همچنین نوشت: «معتقد هستم که آنها برای صلح دائم آماده هستند.»
این واکنش فوری ترامپ، آن هم در شرایطی که نتانیاهو و تلآویو سکوت کرده بودند با اخباری از سوی رسانهها همراه شد که نشان میداد نتانیاهو از این پاسخ به شوک فرو رفته و ممکن است او با این پیشنهادها مخالفت کند. اما رادیو ارتش اسرائیل گزارش داد که نتانیاهو به ارتش دستور داده تا عملیات تهاجمی در غزه را کاهش دهد. وبسایت آمریکایی «آکسیوس» اعلام کرد ارتش اسرائیل به «عملیات دفاعی» در نوار غزه بسنده کرده و عملیات اشغال شهر غزه را متوقف خواهد کرد.
در بیانیه دفتر نتانیاهو آمده است: «اسرائیل جهت اجرای فوری مرحله نخست طرح و آزادی تمامی گروگانها آماده میشود. ما به همکاری کامل با رئیسجمهوری آمریکا و تیم او برای پایان دادن به جنگ بر اساس اصولی که اسرائیل تعیین کرده و با دیدگاه رئیسجمهور ترامپ همخوانی دارد، ادامه خواهیم داد.»
پس از موضعگیری ترامپ، مصر، قطر، ترکیه و چند کشوردیگر نیز از پاسخ حماس استقبال کردند. این موضوع نشان میدهد که تلاشهای دیپلماتیک در روزهای اخیر، از تماس تلفنی ترامپ با اردوغان تا گفتوگوی او با امیر قطر، به شکلگیری این فضا کمک کرده است. در واقع، حماس احتمالا با آگاهی از پشتپرده این رایزنیها، متن خود را بهگونهای تنظیم کرده که هم حمایت ترامپ را برانگیزد و هم رضایت میانجیهای منطقهای را جلب کند.
با این حال، هنوز همه چیز قطعی نیست. چند پرسش کلیدی باقی میماند:آیا استقبال ترامپ صرفا ترفندی برای آزادی سریع گروگانهاست و پس از آن اسرائیل شروط سختگیرانهای مانند خلع سلاح و ائتلاف بینالمللی اداره غزه را روی میز میگذارد یا میانجیها میتوانند تضمینهای لازم را برای پایان واقعی جنگ بگیرند؟
دو نکته اساسی در پاسخ حماس به ترامپ وجود دارد که زیر سایه تبادل گروگانها و اجساد باقیمانده، فعلا در ابهام مانده است. برخی رسانههای آمریکایی و اسرائیلی موضوع خلع سلاح و آینده اداره غزه را مورد نقد قرار دادند و نوشتند که پیشنهادهای حماس برای بررسی مذاکراتی موضوعات میتواند چالشها را همچنان داغ نگه دارد. موسی ابومرزوق،یکی از مقامهای ارشد جنبش حماس در واکنش به طرح ترامپ و پاسخ حماس به این طرح به الجزیره گفت: «سلاح را به دولت آینده فلسطینی (مبتنی بر توافق ملی) خواهیم داد و آنکه بر غزه حاکم شود، سلاح در دست او خواهد بود.»
حماس در پاسخ به نحوه اداره آینده غزه آمادگی خود را برای واگذاری اداره این منطقه به یک نهاد فلسطینی مستقل (تکنوکرات) بر اساس وفاق ملی فلسطین با تکیه بر حمایت عربی- اسلامی اعلام کرده است، موضوعی که به نظر میرسد در گام اول در سایه اهمیت تبادل گروگانها و آزادی اسرا به مذاکرات آینده موکول خواهد شد.
ترامپ اکنون در سه جبهه خارجی، جنگ اوکراین، پرونده ایران و بحران غزه، گرفتار بنبست شده است. او بیش از هر زمان دیگر به یک «دستاورد بزرگ» نیاز دارد؛ دستاوردی که بتواند هم در انتخابات داخلی از آن بهره ببرد و هم جایزه صلح نوبل را در چشمانداز خود ببیند! از این منظر، پاسخ حسابشده حماس میتواند برای او روزنهای طلایی باشد.
تندروهای جمهوریخواه و رسانههای وابسته به لابی صهیونیستها در آمریکا معتقدند، ترامپ و حماس به نحو بیسابقه در یک نقطه مشترک ایستادهاند و اسرائیل ناگهان در حاشیه قرار گرفته است. هنوز مشخص نیست که این همسویی به صلحی پایدار میانجامد یا تنها به یک بازی تاکتیکی کوتاهمدت از طرف آمریکا و اسرائیل بدل خواهد شد. اما آنچه قطعی است، اینکه «پاسخ حماس» و «رضایت ترامپ» میتواند بهعنوان نخستین روزنه جدی پایان جنگ در تاریخ این درگیری خونین ثبت شود که دیشب با استقبال و شادی مردم غزه همراه شد.
انتهای پیام/