در ۲۰ جولای ۲۰۱۵ (۲۹ تیر ۱۳۹۴)، شورای امنیت به اتفاق آرا قطعنامه ۲۲۳۱ را در تأیید برجام تصویب کرد.
شورای امنیت تأیید کرد که انعقاد برجام نشاندهنده یک تغییر اساسی در بررسی موضوع هستهای ایران است و تمایل خود را برای ایجاد رابطهای جدید با ایران که با اجرای برجام تقویت شده است و به پایان رساندن رضایتبخش بررسی این موضوع ابراز کرد.
شورای امنیت همچنین تأیید کرد که اجرای کامل برجام به ایجاد اعتماد در مورد ماهیت منحصرا صلحآمیز موضوع هستهای ایران کمک میکند و تأکید کرد که برجام برای ترویج و تسهیل توسعه ارتباطات و همکاریهای عادی اقتصادی و تجاری با ایران مفید است.
قطعنامه ۲۲۳۱ لغو مفاد قطعنامههای پیشین شورای امنیت در مورد موضوع هستهای ایران را پیشبینی میکرد و محدودیتهای خاصی را ایجاد میکرد که بدون استثنا برای همه کشورها اعمال میشود.
کشورهای عضو، طبق ماده ۲۵ منشور سازمان ملل متحد موظف به پذیرش و اجرای تصمیمات شورای امنیت هستند.
جدول زمانی اجرای قطعنامه ۲۲۳۱
قطعنامه ۲۲۳۱ بر اجرای کامل برجام طبق جدول زمانی تعیین شده در پیوست پنجم برجام تأکید میکند و مراحل زیر را برای لغو نهایی تحریمهای شورای امنیت علیه ایران تعیین میکند:
روز تصویب قطعنامه ۲۲۳۱
روز تصویب در ۱۸ اکتبر ۲۰۱۵، ۹۰ روز پس از تأیید برجام از طرف شورای امنیت از طریق قطعنامه ۲۲۳۱ اتفاق افتاد؛ در آن زمان، برجام به اجرا درآمد.
روز اجرای قطعنامه ۲۲۳۱
روز اجرا در ۱۶ ژانویه ۲۰۱۶ (۲۶ در ۱۳۹۴) رخ داد، زمانی که شورای امنیت گزارش آژانس بینالمللی انرژی اتمی (IAEA) را دریافت کرد که تأیید میکرد ایران مجموعهای از اقدامات مرتبط با هستهای را که در بندهای ۱۵.۱ تا ۱۵.۱۱ پیوست پنجم برجام مشخص شده است، انجام داده است.
بر این اساس مفاد قطعنامههای ۱۶۹۶ (۲۰۰۶)، ۱۷۳۷ (۲۰۰۶)، ۱۷۴۷ (۲۰۰۷)، ۱۸۰۳ (۲۰۰۸)، ۱۸۳۵ (۲۰۰۸)، ۱۹۲۹ (۲۰۱۰) و ۲۲۲۴ (۲۰۱۵) شورای امنیت لغو شدهاند.
همه کشورها باید محدودیتهای خاص تعیین شده با پیوست B قطعنامه ۲۲۳۱ را برای مدت زمان مشخص شده در هر پاراگراف یا زیرپاراگراف رعایت کنند.
روز انتقال قطعنامه ۲۲۳۱
روز انتقال، ۸ سال پس از روز تصویب یا پس از دریافت گزارش آژانس بینالمللی انرژی اتمی توسط شورای امنیت مبنی بر اینکه آژانس به نتیجهگیری گستردهتر درباره اینکه تمام مواد هستهای در ایران در فعالیتهای صلحآمیز باقی مانده، رسیده است، فرا میرسد.
روز پایان قطعنامه ۲۲۳۱
۱۰ سال پس از روز تصویب، تمام مفاد قطعنامه ۲۲۳۱ لغو میشود و شورای امنیت بررسی موضوع هستهای ایران را به پایان رسانده است.
قطعنامه ۲۲۳۱ به شورای امنیت اجازه میدهد تا وظایف مربوط به اجرای قطعنامه، به ویژه در رابطه با محدودیتهای خاص تعیینشده در پیوست B آن را مستقیماً بر عهده بگیرد، از جمله:
نظارت و اقدام برای بهبود اجرای قطعنامه؛ پاسخ به سوالات کشورهای عضو و سازمانهای بینالمللی؛ پاسخ مناسب به اطلاعات مربوط به اقدامات ادعایی مغایر با قطعنامه؛ انجام اقدامات اطلاعرسانی برای ارتقای اجرای صحیح قطعنامه؛ بررسی و تصمیمگیری در مورد پیشنهادات کشورها برای انتقال یا فعالیتهای هستهای و اعطای معافیتها
- بیشتر بخوانید:
- فعالسازی اسنپبک؛ تناقض اساسی در رویکرد اروپا در قبال ایران
- دیپلماسی چندجانبه در برابر سیاست فشار؛ پیام روشن ایران از نیویورک تا تهران
وظایف آژانس براساس قطعنامه ۲۲۳۱
این قطعنامه از همه کشورهای عضو، سازمانهای منطقهای و سازمانهای بینالمللی میخواهد که اقدامات مناسب برای حمایت از اجرای برجام را انجام دهند، از جمله با انجام اقداماتی متناسب با برنامه اجرایی مندرج در برجام و این قطعنامه و با خودداری از اقداماتی که اجرای تعهدات ذیل برجام را تضعیف میکند
قطعنامه از مدیر کل آژانس بینالمللی انرژی اتمی میخواهد که راستیآزمایی و نظارت لازم بر تعهدات مرتبط با هستهای ایران را برای کل مدت تعهدات ذیل برجام انجام دهد.
از مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی میخواهد که بهروزرسانیهای منظمی را در مورد اجرای تعهدات ایران ذیل برجام به شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی و در صورت لزوم، به موازات آن به شورای امنیت ارائه دهد.
از مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی میخواهد که به محض اینکه آژانس بینالمللی انرژی اتمی تأیید کرد که ایران اقدامات مشخص شده در بندهای ۱۵.۱ تا ۱۵.۱۱ پیوست پنجم برجام را انجام داده است، گزارشی مبنی بر تأیید این واقعیت به شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی و به موازات آن به شورای امنیت ارائه دهد.
همچنین درخواست میکند که به محض اینکه آژانس بینالمللی انرژی اتمی به این نتیجهگیری گستردهتر رسید که تمام مواد هستهای در ایران در فعالیتهای صلحآمیز باقی میمانند، مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی گزارشی را در تأیید این نتیجهگیری به شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی و به موازات آن به شورای امنیت ارائه دهد.
ماده ۴۱ منشور سازمان ملل متحد
طبق ماده ۴۱ منشور سازمان ملل تصمیم میگیرد که به محض دریافت گزارش آژانس بینالمللی انرژی اتمی که در بند ۵ شرح داده شده است، توسط شورای امنیت: (الف) مفاد قطعنامههای ۱۶۹۶ (۲۰۰۶)، ۱۷۳۷ (۲۰۰۶)، ۱۷۴۷ (۲۰۰۷)، ۱۸۰۳ (۲۰۰۸)، ۱۸۳۵ (۲۰۰۸)، ۱۹۲۹ (۲۰۱۰) و ۲۲۲۴ (۲۰۱۵) باید لغو شوند؛ (ب) همه کشورها باید بندهای ۱، ۲، ۴ و ۵ و مفاد مندرج در بندهای فرعی (الف) تا (و) بند ۶ پیوست ب را برای مدت زمان مشخص شده در هر بند یا بند فرعی رعایت کنند و از آنها خواسته میشود بندهای ۳ و ۷ پیوست ب را رعایت کنند.
طبق ماده ۴۱ منشور سازمان ملل متحد تصمیم میگیرد که در تاریخ ده سال پس از روز تصویب برجام، همانطور که در برجام تعریف شده است، تمام مفاد این قطعنامه لغو شود و هیچ یک از قطعنامههای قبلی که در بند ۷ (الف) شرح داده شده است، اعمال نشود، شورای امنیت بررسی موضوع هستهای ایران را به پایان رسانده باشد و مورد «عدم اشاعه» از فهرست موضوعاتی که شورا به آنها رسیدگی میکند، حذف شود.
طبق ماده ۴۱ منشور ملل متحد، تصمیم میگیرد که فسخهای شرح داده شده در پیوست B و بند ۸ این قطعنامه، در صورتی که مفاد قطعنامههای قبلی طبق بند ۱۲ اعمال شده باشند، رخ نخواهند داد.
انتهای پیام/