به گزارش خبرگزاری آنا، مسعود پزشکیان، رئیس‌جمهور، در سخنانی تازه گفت: به رهبر انقلاب پیشنهاد داده بودم پایتخت به سمت خلیج فارس منتقل شود؛ امروز با دیدن مشکلات درمی‌یابیم که آن پیشنهاد اجبار است، نه انتخاب. این سخن بار دیگر یکی از پرچالش‌ترین مباحث کشور را به سطح عمومی کشاند؛ بحثی که سال‌هاست میان مسئولان و کارشناسان جریان دارد، اما هر بار در برابر موانع متعدد به بن‌بست رسیده است.
تهران، پایتخت فعلی، با مشکلاتی چون تمرکز جمعیتی، آلودگی، ترافیک و فرسودگی زیرساخت‌ها دست‌وپنجه نرم می‌کند، اما انتقال آن به جنوب کشور به معنای ورود به مجموعه‌ای تازه از بحران‌ها خواهد بود. مهم‌ترین نگرانی، مسئله امنیت است. تهران به دلیل موقعیت جغرافیایی در حصار رشته‌کوه‌های البرز از پوشش نسبی برخوردار است. در حالی که تجربه جنگ ۱۲ روزه اخیر و شهادت جمعی از فرماندهان و دانشمندان ایرانی نشان داد حتی این موقعیت هم آسیب‌پذیر است، انتقال پایتخت به کنار خلیج فارس عملاً آن را در تیررس مستقیم تهدیدات خارجی قرار می‌دهد. کارشناسان تأکید دارند چنین گزینه‌ای «هیچ امنیتی» برای کشور به همراه نخواهد داشت.
چالش بزرگ دیگر، بحران مزمن آب است. جنوب ایران منابع آبی کافی برای پذیرش جمعیتی در مقیاس پایتخت ندارد. تأمین آب تنها با آب‌شیرین‌کن‌ها امکان‌پذیر خواهد بود؛ طرحی پرهزینه که توان دولت را به شدت فرسوده می‌کند.
از نظر مالی نیز این پروژه دور از دسترس به نظر می‌رسد. در سال آخر مدیریت حسین دهقان بر مکران، کل بودجه دبیرخانه توسعه سواحل تنها ۷۰ میلیارد تومان بود؛ رقمی که حتی برای چند پروژه عمرانی کوچک کفایت نمی‌کند. برای مقایسه، بازسازی ورزشگاه آزادی طی ۱۸ ماه ۱۹۰۰ میلیارد تومان هزینه داشت. در برابر این تجربه‌ها، برآورد اولیه انتقال پایتخت با ۲۳ میلیارد دلار هزینه و ۲۵ سال زمان، بیشتر شبیه رویاست.
افزون بر این، تمرکز تاریخی وزارتخانه‌ها، دانشگاه‌ها و نخبگان در تهران، انتقال را به فرآیندی بسیار پیچیده بدل می‌کند. انتقال این حجم عظیم از ظرفیت انسانی و نهادی، دهه‌ها طول خواهد کشید و نمونه‌های جهانی چون برزیل یا قزاقستان نشان داده‌اند که حتی با صرف هزینه‌های کلان، تمرکزگرایی به سادگی از میان نمی‌رود.
در همین زمینه، مهدی چمران، رئیس شورای شهر تهران، در واکنش به این مباحث گفته بود: برای بحث انتقال پایتخت کمیسیونی تشکیل شده و روی آن کار می‌کند. بیشتر بحث ساماندهی پایتخت مطرح است و انتقال پایتخت عملیاتی نیست. بروید و ببینید زمین‌های مکران از بلوار میرداماد گران‌تر شده است؛ چرا چابهار گسترش پیدا نمی‌کند؟ چرا فرودگاه آنجا مسئله‌اش حل نمی‌شود؟ ابتدا باید مشکلات آنجا را حل کنند بعد به فکر انتقال پایتخت باشند.
این اظهارات نشان می‌دهد حتی در سطح مدیریت شهری هم باور بر آن است که طرح انتقال، بیش از آنکه راه‌حلی واقعی برای مشکلات تهران باشد، بیشتر به التهاب بازار زمین و سوداگری در جنوب کشور دامن می‌زند.
انتهای پیام/