به گزارش خبرنگار اقتصادی ایرنا، بورس تهران هفته کاری پنجم تا نهم مهرماه را با دو نیمه کاملاً متفاوت پشت سر گذاشت؛ آغاز طوفانی با رکوردشکنی شاخص و ورود میلیاردی نقدینگی حقیقی و در عین حال پایانی احتیاطی آن هم تحت فشار فروش.
در سه روز نخست کاری این هفته، شاخص کل از ۲.۵ میلیون واحد تا فتح کانال ۲.۷ میلیون پیش رفت؛ نمادهای صادرات‌محور، فولادی‌ها و پتروشیمی‌ها در صدر جذب سرمایه بودند و ارزش معاملات کل به رکورد ۴۶۶ همت رسید. اما از سه‌شنبه - ۸ مهر- جریان سرمایه چرخید؛ خروج پول حقیقی و افزایش عرضه‌ها در بانکی‌ها و خودرویی‌ها شاخص را به مسیر تثبیت کشاند.
همایون دارابی، کارشناس بازار سرمایه، انگیزه اصلی این صعود را جبران افت هفته قبل و دو محرک تازه دانست و در تحلیل رفتار بازار چنین گفت: راه‌اندازی بازار ارز دوم بانک مرکزی و انتشار گزارش‌های شش‌ماهه شرکت‌ها دو اهرم محرک بورس بودند.
وی شرط ادامه رشد را «آرامش سیاسی و اجرای کامل سیاست‌های ارزی» دانست و تأکید کرد: اصلاح نرخ ارز می‌تواند بزرگ‌ترین ترمز بازار را بردارد و چشم‌انداز شاخص سه‌میلیونی را دوباره فعال کند.
حرکت رو به جلو با دنده سبز
روز شنبه پنجم مهر، شاخص کل بورس با جهش ۵۳ هزار واحدی به ارتفاع ۲ میلیون و ۵۷۷ هزار واحد رسید. نمادهای بزرگ فولاد، مس و پتروشیمی در صدر محرک‌های رشد قرار گرفتند و بیش از ۸۶۸ میلیارد تومان پول حقیقی روانه بازار شد.
در همین روز، ارزش معاملات خرد به ۵.۲ همت رسید و گروه‌های فلزات اساسی، فرآورده نفتی و شیمیایی بیشترین جذب سرمایه را تجربه کردند.
یک‌شنبه ششم مهر، هیجان خرید به اوج رسید. شاخص کل با رشد ۶۱ هزار و ۸۴۶ واحدی به رکورد ۲ میلیون و ۶۳۹ هزار واحد و صف‌های خرید به بیش از ۳.۵ هزار میلیارد تومان رسید.
ورود پول حقیقی به بازار به ۱.۶ هزار میلیارد تومان افزایش یافت و نمادهای شپدیس، شیمیایی‌ها و بانکی‌ها در کانون توجه معامله‌گران قرار گرفتند.
دوشنبه هفتم مهر، بازار برای نخستین بار کانال دو میلیون و ۷۰۰ هزار واحد را فتح کرد. ارزش معاملات کل به رقم بی‌سابقه ۴۶۶ همت رسید؛ بیش از سه برابر میانگین ماهانه.
ورود نقدینگی حقیقی به بورس در این روز از مرز ۱.۷ هزار میلیارد تومان عبور کرد و نمادهای وغدیر، شبندر، فولاد و وبملت بیشترین جذب سرمایه را داشتند.
اما سه‌شنبه هشتم مهر، نشانه‌های تغییر جریان سرمایه نمایان شد. فشار فروش نیمه دوم معاملات، جهش آغازین را خنثی کرد و شاخص هم‌وزن در مسیر نزولی قرار گرفت.
خروج ۵۹۰ میلیارد تومان پول حقیقی و جابه‌جایی سنگین سهام در نمادهای بانکی و خودرویی، جهت بازار را محتاط‌تر کرد.
در نهایت چهارشنبه نهم مهر، شاخص کل با افت ۶ هزار و ۶۹۳ واحدی به تعطیلات آخر هفته رسید. سقوط ۲۳ هزار واحدی ابتدای معاملات به مرور جبران شد اما همچنان یک‌هزار میلیارد تومان پول حقیقی از بورس خارج شد.
بیشترین ارزش معاملات به نماد شپنا با رشد ۳ درصد و جابه‌جایی ۱.۷ میلیارد سهم اختصاص یافت، در حالی که صندوق‌های ETF نیز روز پرحجمی را پشت سر گذاشتند.
رشد بورس در گرو اصلاح نرخ ارز
همایون دارابی، کارشناس بازار سرمایه، بازگشت بازار سرمایه به مدار سبز را نمونه‌ای از «بیش‌واکنشی» بازار توصیف کرد؛ رفتاری که هم در سقوط‌ها و هم در جهش‌ها دیده می‌شود.
به گفته وی. در چهار روز آغازین هفته، شاخص حدود ۲ درصد رشد کرد، هرچند روز چهارشنبه با تعادل نسبی به کار خود پایان داد.
وی وضعیت بازارهای موازی را نیز مشابه دانست؛ ارز و طلا در همان بازه زمانی رشدهای قابل توجهی را تجربه کردند و سپس اندکی آرام گرفتند، اما روند صعودی آنها ادامه دارد. انگیزه اصلی بورس در این مقطع، به گفته دارابی، جبران افت شدید هفته قبل است.
در کنار این واکنش طبیعی، ۲ رویداد مهم به‌عنوان محرک بازار مطرح شد. نخست، اعلام راه‌اندازی بازار ارز دوم رقابتی توسط بانک مرکزی؛ سازوکاری که به شرکت‌ها امکان عرضه بخشی از ارز خود را می‌دهد. هرچند هنوز دامنه شمول این طرح روشن نیست، موضوعی که دارابی آن را بیان کرد و توضیح داد که این اقدام برای صادرکنندگان کوچک اثر مثبت خواهد داشت و در صورت اصلاح نرخ ارز، «یکی از مهم‌ترین ترمزهای بازار» برداشته می‌شود.
این تحلیلگر بازار سرمایه معتقد است که نرخ ارز در بازار ارز تجاری حدود ۹ ماه است زیر ۷۰ هزار تومان مانده و شکاف آن با نرخ بازار غیر رسمی که به شدت نوسان دارد، به‌شدت افزایش یافته؛ شکافی که ۴۰ درصد فروش شرکت‌های صادراتی را از بین برده است.
به باور دارابی، پر شدن این فاصله می‌تواند صادرات را تقویت، تورم را مهار و رکود را تعدیل کند.
دومین محرک، انتشار گزارش‌های شش‌ماهه شرکت‌ها بود که از ارزندگی بالای بازار خبر دادند؛ نسبت P/E زیر ۵ در بسیاری از نمادها و حتی مقادیر کمتر از ۴ در برخی دیده می‌شود. این وضعیت، به گفته دارابی، پتانسیل رساندن شاخص به بالای ۲.۸ میلیون واحد را دارد و در صورت ایجاد آرامش سیاسی، فتح کانال ۳ میلیون واحد نیز دور از انتظار نیست.
دارابی آینده بازار را به شدت وابسته به متغیرهای سیاسی و اجرایی می‌داند و می گوید: شایعات و اخبار غیررسمی در کانال‌های تلگرامی بر فضای معاملات سایه انداخته‌اند. اگر آرامش برقرار شود و تصمیم‌های ارزی بانک مرکزی عملیاتی شود، شرکت‌ها قادر خواهند بود ارز خود را با نرخ نزدیک به بازار بفروشند و این می‌تواند جرقه موج تازه‌ای از رشد بزرگ در بورس باشد.
این هفته بورس تهران روایت ۲ نیمه متفاوت بود؛ شروعی پرقدرت با عطش خرید و رکوردشکنی تاریخی، و پایانی محتاط که به‌زعم معامله‌گران نشانه‌ای از آغاز یک فاز تثبیت و استراحت محسوب می‌شود.