یورو نیوز: یک مطالعه نشان داده که انسان‌ها تنها گونه‌ای نیستند که در آن زنان نسبت به مردان از مزیت طول عمر بیشتر برخوردارند؛ مزیتی که دلیل آن می‌تواند ژنتیک، محیط زیست یا زندگی جنسی آنها باشد.
به نظر می‌رسد که زنان در سراسر جهان بیشتر از مردان عمر می‌کنند؛ برای آن نیز دلایلی مانند رژیم‌های غذایی و سبک زندگی سالم‌تر برشمرده شده و اینکه زنان به سلامت خود توجه بیشتری می‌کنند.
یک مطالعه جدید توضیح جدیدی برای این پدیده ارائه می‌دهد: تکامل.
بر اساس گزارش تحقیقاتی منتشر شده در Science Advances، شکاف طول عمر مختص انسان‌ها نیست و در دیگر پستانداران نیز جنس ماده اغلب بیشتر از جنس نر زندگی می‌کنند. البته در میان طیور، این پرندگان نر هستند که عموماً بیشتر از پرندگان ماده عمر می‌کنند.
بر اساس یافته‌های این تحقیق، زنان می‌توانند صرفنظر از پیشرفت‌ها در مراقبت‌های پزشکی و شرایط زندگی، همچنان بیشتر از مردان عمر کنند.
در این مطالعه، وضعیت ۱۱۷۶ گونه از موجودات زنده از جمله شامپانزه‌ها، جوندگان، گوزن شمالی و بسیاری از انواع پرندگان در طبیعت و باغ‌وحش‌ها بررسی شده که به گفته محققان جامع‌ترین تحلیل تا به امروز است.
نتایج این بررسی‌ها نشان داد که در ۷۲ درصد از گونه‌های پستانداران، ماده‌ها بطور متوسط ۱۲ درصد بیشتر از نرها عمر می‌کنند. در همین حال، در ۶۸ درصد از گونه‌های پرندگان، این نرها هستند که بطور متوسط پنج درصد بیشتر از ماده‌ها عمر می‌کنند.
محققان معتقدند که تفاوت‌ها در کروموزوم‌های جنسی می‌تواند به توضیح شکاف طول عمر کمک کند. در پستانداران، ماده‌ها دو کروموزوم X و نرها یک کروموزوم X و یک کروموزوم Y دارند که بطور بالقوه با محافظت از ماده‌ها در برابر جهش‌های ژنتیکی «مضر»، به آنها مزیت می‌دهد.
در همین حال، در پرندگان، ماده‌ها دو کروموزوم متفاوت و نرها دو جفت کروموزوم یکسان دارند که به نظر می‌رسد به نرها مزیت بقا می‌دهد.
استارک، که نویسنده اصلی این مطالعه است، می‌نویسد: «مثلا در بسیاری از پرندگان شکاری، ماده‌ها هم بزرگتر هستند و هم عمر طولانی‌تری نسبت به نرها دارند. بنابراین کروموزوم‌های جنسی فقط می‌توانند بخشی از داستان باشند.»
محققان معتقدند که ترکیبی از تفاوت‌های ژنتیکی، استراتژی‌های انتخاب جنسی، دخالت والدین و محیط، تفاوت‌های طول عمر بین نرها و ماده‌ها در گونه‌های مختلف، از جمله در انسان را شکل می‌دهد.
یافتۀ دیگر تحقیق اینکه، شکاف طول عمر در گونه‌های تک‌همسری از همه کمتر بود، در حالی که نرها در گونه‌هایی که تمایل به داشتن چندین جفت در یک زمان دارند و تفاوت‌های اندازه بارزتری دارند، بسیار زودتر می‌میرند.
∎