به گزارش خبرگزاری ایمنا، محمد رضا فرزین ظهر امروز _پنجشنبه دهم مهر_ در همایش بررسی چالش‌های ارزی فعالان اقتصادی استان اصفهان اظهار کرد: یکی از مواردی که در این نشست مطرح شد، درباره سیاست‌های اقتصادی کشور بود، می‌دانید که از نظر سیاسی در وضعیت بسیار سختی قرار گرفتیم و دشمن دائم در حال تهدید است و این اواخر نیز به آن نتیجه رسیده که تهدید را روانی و به شکلی انجام دهد که ترس در دل اقتصاد ایجاد کند.
وی نرخ کنونی ارز را ناشی از همین نگرانی‌ها دانست و افزود: در بازار دوم که صادرکننده و واردکننده خودشان درباره نرخ با هم توافق می‌کنند، نرخ ارز بالای ۹۳ نیست ولی نرخی در کانال‌ها و با ترس و نگرانی ایجاد شده مثل خبر بلوکه شدن سپرده‌های ایران در اتحادیه اروپا که نادرست است اما با این اخبار منفی تلاش می‌کنند ترس را در اقتصاد بالا ببرند.
رئیس کل بانک مرکزی کاهش تنش‌های سیاسی و امنیتی را موجب افت نرخ ارز دانست و تاکید کرد: نرخ کنونی ارز را نمی‌توان نرخ عملیات عمده ارزی دانست، زیرا کسی با این نرخ معامله نمی‌کند بلکه اعداد بزرگ در سامانه‌های بانک مرکزی مبادله می‌شود که بخشی با ارز ۷۰ هزار تومان است و بخشی نیز تا هفته پیش از اجرای اسنپ بک ۷۶ تا ۸۰ هزار تومان بود.
مشکل واقعی نبودن نرخ ارز
فرزین وضعیت کنونی بازار ارز را با قبل از عید مقایسه کرد و ادامه داد: در هفته‌های پایانی سال گذشته نیز نرخ ارز در بازار آزاد تا بالای ۱۰۰ هزار تومان بالا رفت و دوباره تا ۸۰ هزار تومان رسید، چون ترس ایجاد شد و بعد از مدتی تمام می‌شود، اکنون مشکل واقعی نبودن نرخ را داریم زیرا کانال‌هایی در خارج از ایران از جمله افغانستان، ترکیه، هرات، دبی و مناطق دیگر ایجاد شده که شکل بازار نیست ولی در آنجا خرید و فروش و مبادلات خردی را انجام می‌دهند.
وی تاکید کرد: این موضوعی نیست که بتوانیم با وضع مقرراتی آن را کنترل کنیم به همین دلیل تلاش این است که بازاری در بانک مرکزی ایجاد کنیم که اعداد بزرگ با آن نرخ مبادله می‌شود.
رئیس کل بانک مرکزی درباره مشکلات صادرات گفت: به همت وزارت صمت، برنامه‌ای در دولت به نام توسعه صادرات تهیه شده که هفته گذشته نیز در دستور کار اقتصادی دولت مطرح شد. درباره برخی از سیاست‌های آن هنوز به جمع‌بندی نرسیدیم و قرار شد که آن را با وزارت صمت نهایی کنیم که در حال مذاکره هستیم.
وی تلاش بانک مرکزی را ورود برخی دیگر از کالاها به بازار دوم اعلام کرد و توضیح داد: برنامه بانک مرکزی این است که برخی از کالاها را به بازار دوم ببریم تا در آن ارز خود را با نرخ توافقی عرضه کنند، برخی صنایع همچون مواد غذایی اکنون در بازار دوم هستند و صادرکنندگان این محصولات با نرخ ۷۰ تومان نمی‌آورد بلکه طلا یا حتی اسکناس وارد و آن را در بازار عرضه می‌کند.
لزوم افزایش تعداد کالاها در بازار دوم
فرزین افزایش تعداد کالاها در بازار دوم را ضروری دانست و گفت: یکی از صنایعی که ما و وزارت صمت نگران آن هستیم، صنایع فلزی و فولادی هستند، حتی درحال بررسی ورود بخشی از صنایع پتروشیمی به کانال دوم هستیم تا وضعیت این صنایع بهتر شود زیرا اعداد ما نشان می دهد برخی از آن‌ها مزیت‌های صادراتی خود را از دست داده‌اند و تلاش می‌کنیم با ورود آن‌ها به کانال دوم مزیت بهتری برایشان به وجود بیاید.
وی با اشاره به پیامدهای انتقال ناگهانی کالاها به کانال دوم ادامه داد: در صورتی که بخواهیم این عداد بزرگ را ناگهان به اقتصاد سرازیر کنیم تورم ایجاد می‌کند و کنترل تورم بسیار دشوار خواهد شد به همین دلیل مدیریت این کار بسیار سخت است و باید تلاش شود تا کم کم بتوانیم این انتقال را انجام دهیم و آثار تورمی آن را نیز بتوانیم مدیریت کنیم.
رئیس کل بانک مرکزی منشا اصلی تورم را موضوعاتی جدای از نقدینگی دانست و گفت: گرچه نقدینگی در بلندمدت منشا تورم است اما تورم در ایران ناشی از افزایش هزینه‌ها به وجود می‌آید و بیشتر نوسانات ارز و دیگر اجزای هزینه با خودش نقدینگی درون‌زا به همراه دارد به همین دلیل طی کردن این روند باتوجه به شرایط موجود، کار بسیار سختی است.
وی افزود: اصلاحاتی که شوک‌های بزرگ به اقتصاد تحمیل کند را در شرایط کنونی امکان‌پذیر نیست زیرا زمانی مسئول هماهنگ‌کننده یارانه‌ها در کشور بودم و در سال ۸۸ اصلاحات انرژی را انجام دادیم در نتیجه قیمت بنزین را چندین برابر و قیمت گازوئیل را تا ۲۰ برابر بالا بردیم تا رانت انرژی از بین برود اما زمان مناسبی بود و شرایط لازم برالی اصلاحات همراه با شوک های بزرگ وجود داشت.
فرزین انجام اصلاحات بزرگ را نیازمند برقراری شرایط آرامش در دسته سیاست و امنیت بیان کرد و گفت: این اصلاحات شوک‌های عظیمی در اقتصاد ایجاد می‌کند و یکی از مشکلات ما این است که باید مورد به مورد این اصلاحات را انجام دهیم تا با تمرکز بر اینکه هم معیشت مردم آسیب نبیند و هم چرخ تولید بچرخد وگرنه اقتصاد و اشتغال آسیب خواهد دید به همین دلیل تمرکز ما بر این موضوع است اما به شکل تدریجی و موردی تصمیم می‌گیریم و اجرا می‌کنیم.
وی با اشاره به اعلام برنامه صادرات در برابر واردات یادآور شد: اکنون واردات در برابر صادرات امکان‌پذیر است و صادرکنندگان می‌توانند در برابر صادرات، واردات انجام دهند یا این کار را به گروه‌های مشابه خود واگذار کنند، با توجه به اینکه برخی از کالاها وارد بازار دوم شدند، هفته گذشته نماد دلار و یورو را راه اندازی کردیم تا عده‌ای بتوانند با اسکناس مبادله انجام دهند یعنی فرد می‌تواند صادراتش را به شکل اسکناس با نرخی که در بازار مبادله می‌کند بفروشد.
رئیس کل بانک مرکزی توافق با کشورهای همسایه را در راستای امکان مبادله ارز دانست و گفت: در کشورهای اوراسیا چون کالای اساسی وارد کشور می‌شود، کالای صادراتی با نرخ مرکز مبادله است و کالایی که وارد می‌شود، در دسته کالاهای اساسی و با نرخ متفاوت است برای این هم راهکاریی از طریق بانک‌های منطقه آسیا وجود دارد.
اولویت تامین مالی طرح‌های انرژی خورشیدی
وی تمرکز برنامه‌های دولت را بر گسترش انرژی خورشیدی اعلام کرد و افزود: هر طرحی برای توسعه انرژی خورشیدی ارائه شود از نظر تامین مالی مورد حمایت قرار می‌گیرد، اگر کوچک باشد در نظام بانکی مورد حمایت قرار می‌گیرد و طرح‌های بزرگ در بانک مرکزی از طریق فروش اوارق و تامین مالی در اولیت خواهد بود.
رئیس کل بانک مرکزی درباره دریافت تخصیص از وزارت صمت و قرار گرفتن در صف دریافت ارز گفت: فهرستی از افراد در این صف را تهیه کنید قول می‌دهیم بانک مرکزی همه آن‌ها را در حداقل زمان پرداخت کند آماری که در بانک مرکزی وجود دارد این است که بین ۲۰ تا ۲۵ روز طول می‌کشد.
وی تامین ارز تمام تخصیص‌های فعالان اقتصادی را در اولویت اعلام کرد و یادآور شد: پشت هر مبادله کالا، یک مبادله پول است و اگر صادرکنندگان ارز در خارج از کشور داشته باشند بدون بررسی منشا آن، اجازه ورود طلا و اسکناس می‌دهیم.
آثار تورمی شدید افزایش نرخ در بازار نیما
فرزین تاکید کرد: ارز روی قیمت کالا می نشیند و آثار تورمی ایجاد می‌کند، زمانی که سامانه نیما را ایجاد کردیم نرخ آن بیش از ۴۰ هزار تومان بود، تصمیم گرفتیم آن نرخ را در بازار جدید بیاوریم و به نرخ غیررسمی تعداد نرخ‌ها را کاهش دهیم، بررسی‌های ما نشان می‌دهد که افزایش نرخ در بازار نیما آثار تورمی شدیدی دارد.
وی بخش عمده‌ای از تورم کنونی را ناشی از افزایش نرخ ارز مرکز مبادله از ۴۰ به ۷۰ هزار تومان بیان کرد و گفت: این عدد، روی قیمت تمام شده بسیاری از کالاها نشست و منجر به افزایش قیمت شد بنابراین کنترل نرخ در آن بازار در کنترل تورم موثر است اما این تنها عامل است و نمی‌توان گفت که نرخ بازار غیررسمی تاثیری ندارد. در اقتصاد درباره احتمالات و موضوعات به شکل نسبی صحبت می‌کنیم و اظهارات مطلق درست نیست.
رئیس کل بانک مرکزی ادامه داد: این بازار در کنار بازار غیررسمی ارز در تورم موثر است اما نه به طور صد در صد ولی نرخ ما در مرکز مبادله آثارش در تورم بیشتر از نرخ آزاد است، زیرا آن نرخ با عملیات روانی افزایش پیدا می‌کند با آرامش سیاسی نیز کاهش پیدا می‌کند اما افزایش نرخ مرکز مبادله تورم و قیمت کالاها را به شدت افزایش می‌دهد.
وی کنترل نرخ ارز را ضروری دانست و تاکید کرد: هدف ما این است که تورم و نرخ ارز را با یکدیگر کنترل کنیم به همین دلیل است که مورد به مورد تصمیم می‌گیریم و اصلاحات را انجام می‌دهیم.
نرخ غیررسمی ریزش خواهد داشت
فرزین اطمینان داد که در صورت بهبود جو امنیتی و سیاسی ایجاد شده، نرخ ارز در بازار غیررسمی به شدت ریزش پیدا خواهد کرد و گفت: اکنون شرایطی ایجاد شده که دست سیاست‌گذاران اقتصادی نیست، نرخ بازار ریزش خواهد داشت بنابراین نمی توان کالا را به آن وابسته کرد، زیرا در این صورت قیمت کالا به شدت افزایش پیدا می‌کند و چسبندگی ایجاد شده و نرخ کاهش پیدا نمی‌کند که تورم شدید به همراه دارد که به طبقات متوسط و پایین آسیب می‌رساند.
فرزین کنترل نرخ ارز را ضروری دانست و تاکید کرد: هدف ما این است که تورم و نرخ ارز را با یکدیگر کنترل کنیم به همین دلیل است که مورد به مورد تصمیم می‌گیریم و اصلاحات را انجام می‌دهیم
وی با تاکید بر لزوم حمایت از صنایع کوچک توضیح داد: به تازگی طرحی اجرا شده که در بانک ملی انجام می‌شود تا با نرخ بسیار پایین‌تری از واحدهای کوچک و متوسط تامین مالی کنیم، این طرح در حال انجام است و می‌توانید از طریق بانک ملی با نرخ کمتر تامین مالی کنند یعنی منابع خود را در آن حساب قرار دهند و تسهیلات دریافت کنند، امیدواریم این کار بتواند نرخ تأمین مالی را برای واحدهای کوچک کاهش دهد.
رئیس کل بانک مرکزی با اشاره به تبدیل تهاتر به مصوبه گفت: از ابتدای سال تاکنون نزدیک به یک میلیارد دلار تهاتر در وزارت صمت انجام شده تهاتر نفت نیز در حال انجام است، در حال توسعه تهاتر به ویژه با کشورهای آسیای میانه هستیم و در صورتی که مواردی وجود دارد اعلام کنید تا کار تهاتر را انجام دهیم.
وی انتشار قوانین را قانون اعلام کرد و ادامه داد: در بانک مرکزی ناگزیریم که برخی از موارد را به سرعت تغییر دهیم که دلیل اصلی تغییر شرایط کشور است و برخی از مقررات تغییر پیدا می‌کند، مثل تصمیمی که درباره بازار دوم گرفتیم، یک ماه و نیم است اجرا می‌شود زیرا برای جلوگیری از آسیب به صادرات به سمت بازار دوم رفتیم در حالی که این بازار در مجلس منتقدان بزرگی دارد ولی مجبوریم با تغییر شرایط، سیاست‌های جدید اعمال کنیم.
افزایش اختیارات شعب استانی
فرزین در واکنش به گلایه فعالان اقتصادی از سهم بالای اصفهان در پرداخت منابع مالی کشور گفت: نسبت تسهیلات به سپرده پس از کسر قانونی در اصفهان ۷۴ درصد است، آسیب شناسی این موضوع این است که وقتی ۷۴ درصد پس از کسر سپرده قانونی است چون بانک ها ۱۱ درصد سپرده قانونی دریافت می‌کنند، این رقم به ۸۵ درصد می‌رسد، مشکل برخی استان‌ها این است که باید اختیارات شعب استانی را افزایش می‌دادیم.
وی بیشترین اختیارات استانی را در اختیار بانک ملی اعلام کرد و یادآور شد: اختیارات شعب این بانک در استان اصفهان به ۹۰۰ میلیارد تومان تسهیلات و ۱.۸ میلیارد تومان تعهدات رسیده که عدد بزرگی است و هیئت عامل یک بانک نیز چنین اختیاری را نداشته است، بقیه بانک‌ها نیز در شورای هماهنگی بانک‌ها مطرح شده که اختیارات را افزایش دهند به ویژه در استان‌های صنعتی این موضوع در دستور کار قرار دراد.
فرزین با اشاره به فعالیت صنعتگران بزرگ در استان‌های صنعتی توضیح داد: نباید این واحدها در تهران سپرده‌گذاری کنند و تسهیلات دریافت کنند، موضوع دیگر وجود صنایع بزرگ در اصفهان است که دفاتر آن‌ها در تهران قرار دارد و بسیاری از آن‌ها با بانک‌های تهران کار می‌کنند تلاش می‌کنیم از سمت بانک اختبارات شعب استانی را افزایش دهیم.
وی از استاندار خواست تلاش کند صنایع بزرگ منابع خود را به تهران منتقل نکنند و گفت: در صورتی که این صنایع در استان خود تسهیلات دریافت کنند، این نسبت افزایش پیدا می‌کند به عنوان مثال در تهران که این عدد بالا است ۱۰ تا ۱۵ درصد مربوط به شرکت‌هایی است که دفاتر آن‌ها در استان‌ها یا طرح‌های ملی در حال اجرا است.
رئیس کل بانک مرکزی اظهار امیدواری کرد ارائه تسهیلات در آینده افزایش پیدا کند و افزود: این نسبت بیشتر در سمت صنایع بزرگ است اما درباره صنایع کوچک مقیاس طرح مشخص داریم، می دانم شرایط سخت است اما برای ما نیز سخت است ولی امیدوار باشید که با اتحاد ملت این دوران سخت را بگذرانیم تا با امید در کشور رونق اقتصادی به وجود بیاید.