به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) به نقل از ستاد خبری سی‌وسومین دوره هفته کتاب جمهوری اسلامی ایران، چندماهی از روی کار آمدن دولت اصلاحات گذشته بود؛ دولتی که با شعار توسعه سیاسی، گسترش جامعه مدنی و آزادی‌های فرهنگی رای مردم را گرفت و جامعه ایران را در فضایی تازه قرار داد. در چنین فضایی، تهران بار دیگر میزبان رویدادی شد که عطر کاغذ و جوهر و بوی کتاب بر هوای سرد پاییزی غلبه می‌کرد.
پنجمین دوره هفته کتاب جمهوری اسلامی ایران، از ۱۳ آبان‌ماه ۱۳۷۶ و همزمان با میلاد حضرت امیرالمؤمنین علی (ع) آغاز شد و تا ۲۶ آبان ادامه دار بود؛ هفته‌ای که در نخستین سال دولت هفتم، رنگ و بویی تازه به خود گرفت. این بار، این رویداد نه فقط یک مناسبت فرهنگی، بلکه نمادی از پیوند میان سیاست تازه‌نفس اصلاح‌طلبی با میراث ماندگار کتاب بود. شعار هفته کتاب پنجم «کتاب و ولایت» بود؛ شعاری که انتخاب آن در بستر سیاسی و فرهنگی آن روزها معنایی ژرف داشت. کتاب نه تنها وسیله‌ای برای آموزش و آگاهی، بلکه پیوندی مستقیم با هویت دینی و سیاسی جامعه معرفی شد. «ولایت» در کنار «کتاب»، نمادی از هم‌افزایی دانایی و هدایت بود؛ تأکیدی بر اینکه فرهنگ مکتوب باید در مسیر ارزش‌های دینی و اجتماعی گام بردارد. تلاقی «کتاب و ولایت» با میلاد مولای متقیان، جلوه‌ای نمادین داشت؛ کتاب به‌عنوان راه روشنایی و ولایت به‌عنوان چراغ هدایت.
طلوعی تازه در تالار وحدت
مانند دوره‌های گذشته، آیین افتتاحیه پنجمین دوره هفته کتاب در تالار وحدت برگزار شد. حضور مسئولان فرهنگی، نویسندگان و ناشران و نیز سخنان وزیر تازه‌نفس فرهنگ و ارشاد اسلامی، عطاءالله مهاجرانی، حال‌وهوایی متفاوت به مراسم داده بود. در کنار او، احمد مسجدجامعی به‌عنوان معاون امور فرهنگی و محمد رنجبری دبیر هفته کتاب، ستون‌های اجرایی این دوره بودند.
پوستری که از جهش کتاب می‌گفت
پوستر رسمی پنجمین دوره هفته کتاب جمهوری اسلامی ایران خود به تنهایی حامل پیام بود. طراحی ساده اما پرمفهوم: پرنده‌ای نقش‌دار و رنگارنگ، نشسته بر لبه کتابی سفید. ترکیبی از سکون و پرواز، از سنت و نوآوری. پرنده‌ای که از دل گل و نقش برخاسته استعاره‌ای از اندیشه‌ای زنده و پویا بود که از کتاب جان می‌گیرد و بال پرواز می‌یابد. در کنار آن، قلم و چراغ، یادآور روشنایی و آفرینش بودند. پوستر هفته کتاب پنجم، کتاب را نه تنها جسمی بی‌جان، بلکه سرچشمه‌ای برای زندگی، زیبایی و حرکت نشان می‌داد.
نویسندگان و خادمان نشر بر صدر فرهنگ
خانه کتاب و ادبیات ایران، همچون دوره‌های گذشته، محوریت فرهنگی خود را حفظ کرد. در این دوره، تقدیر از پدیدآورندگان کتاب‌های شایسته تقدیر چهاردهمین دوره کتاب سال جمهوری اسلامی ایران برگزار شد؛ آیینی که نویسندگان، مترجمان و پژوهشگران را به عنوان معماران اندیشه کشور بر صدر نشاند.
همچنین، پنجمین دوره تجلیل از خادمان نشر کشور به همت معاونت امور فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی اجرا شد. این تقدیر، پاسداشتی بود از کسانی که بی‌صدا اما مؤثر، چراغ نشر و توزیع کتاب را روشن نگاه داشته بودند.
تهران، یزد و پژواک ملی هفته کتاب
در این دوره، نمایشگاه صنعت چاپ در مؤسسه اطلاعات برگزار شد؛ نمایشگاهی که صنعت چاپ را به عنوان بازوی اصلی نشر به نمایش گذاشت.
در همان روزها، بیانات مقام معظم رهبری در دیدار وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی و دست‌اندرکاران برگزاری هفته کتاب، بُعدی معنوی و تمدنی به این رویداد بخشید. تأکید ایشان بر جایگاه کتاب به عنوان سرمایه‌ای برای پیشرفت و استقلال فرهنگی، مسیر آینده هفته‌های کتاب را روشن‌تر ساخت.
در استان یزد نیز رویدادی ماندگار شکل گرفت: افتتاح نخستین کتابخانه شبانه‌روزی. این اقدام، نماد گسترش دسترسی به کتاب و مطالعه در سراسر شبانه‌روز بود؛ گامی در راستای پیوند عمیق‌تر مردم با کتاب.
پیوند کتاب با همه عرصه‌های زندگی
تقویم روزهای موضوعی این دوره چنین بود:
۱۷ آبان: کتاب و کتابخوانی
۱۸ آبان: کتاب و دانش‌آموز
۱۹ آبان: کتاب و دانشجو
۲۰ آبان: کتاب و خانواده
۲۱ آبان: کتاب و خادمان نشر
۲۲ آبان: کتاب و اطلاع‌رسانی
۲۳ آبان: کتاب و ولایت
این تقسیم‌بندی هوشمندانه، از مدرسه و دانشگاه تا خانواده و نهادهای دینی، همه اقشار جامعه را مخاطب خود قرار می‌داد. هفته کتاب در سال ۱۳۷۶ نشان داد که کتاب، تنها یک ابزار آموزشی نیست، بلکه به تمامی عرصه‌های زندگی اجتماعی پیوند خورده است.
کتاب؛ چراغی برای هدایت و آینده
پنجمین هفته کتاب، تنها یک رویداد فرهنگی نبود؛ بلکه پیوندی میان کتاب و ارزش‌های دینی و اجتماعی برقرار کرد. در نخستین سال دولت اصلاحات، انتخاب شعاری چون «کتاب و ولایت» نشان می‌داد که کتاب قرار است در مسیر تحولات سیاسی و اجتماعی نیز نقش‌آفرین باشد.
از پوستر نمادین این دوره تا سخنان رهبر معظم انقلاب، از تقدیر نویسندگان تا گشایش کتابخانه شبانه‌روزی، همه‌وهمه بیانگر این حقیقت بود که کتاب نه فقط میراثی فرهنگی، بلکه چراغی برای هدایت و بالندگی یک ملت است.
∎