همایش بین‌المللی «میراث معماری در خطر» با همکاری سازمان تحقیقات هنر و تمدن اسلامی (ارسیکا) و ربع رشیدی، ۲۷ و ۲۸ مهر امسال در تبریز برگزار می‌شود. این رویداد با محوریت غزه و با حضور پژوهشگران، دانشگاهیان، فرهیختگان و دغدغه‌مندان حوزه میراث فرهنگی از کشورهای مختلف جهان اسلامی برپا خواهد شد.
حمزه پیربابایی، دبیر اجرایی همایش، روز پنجشنبه ۱۰ مهر در نشست خبری این رویداد، با اشاره به همکاری ارسیکا و ربع رشیدی گفت: این همایش در راستای فعالیت‌های سازمان تحقیقات هنر و تمدن اسلامی(ارسیکا) که مقر آن در استانبول است، با همکاری ما و مجموعه ربع رشیدی برگزار می‌شود. همایش بیشتر بر معماری جهان اسلام تأکید داشت که بخش میراث معماری در خطر نیز در همین راستا به آن اضافه شده است. آسیب‌های ناشی از جنگ، بلایای طبیعی و همچنین سوءمدیریت، تهدیدهای اصلی میراث معماری جهان اسلام هستند.
وی ادامه داد: از دو ماه قبل فراخوان مقالات اعلام شد و تاکنون تعداد مناسبی دریافت کرده‌ایم و ارسال مقالات همچنان تا دو هفته ادامه خواهد داشت. آثار برگزیده نیز در ویژه‌نامه باغ‌نظر چاپ خواهند شد. در این همایش سخنرانی‌های کلیدی از برجسته‌ترین استادان بین‌المللی ارائه خواهد شد؛ نمایندگانی از سازمان ارسیکا از استانبول، از کازان روسیه، ایروان ارمنستان و تعدادی از کشورهای اروپایی در کنار اساتید برجسته ایران و آذربایجان شرقی حضور خواهند داشت و سخنرانی و پنل‌های علمی برگزار خواهند کرد.
مهدی کاظم‌پور، دبیر علمی همایش، نیز با اشاره به پیشینه برگزاری این رویداد بیان کرد: این همایش تاکنون چهار دوره در تبریز برگزار شده، در حالی‌که مرکزیت آن در استانبول ترکیه بوده است. اما با تلاش و همکاری فعالان فرهنگی، مرکزیت آن به تبریز آمده است. در دوره‌های قبلی بیشتر بر خلاقیت و نوآوری در هنر اسلامی تمرکز داشتیم و بیش از ۷۲ کشور در آن مشارکت کردند. پنل‌های علمی و نمایشگاه‌های متعددی داشتیم و در پایان به آثار برگزیده از اقصی نقاط جهان اسلام جایزه دادیم. بسیاری از این آثار اکنون نزد ما محفوظ هستند و موزه‌ای ارزشمند از این گنجینه‌ها در دانشگاه هنر داریم.
وی ادامه داد: پنجمین دوره همایش قرار بود سال گذشته برگزار شود اما به دلیل مشکلاتی به امسال موکول شد و اکنون طبق روال قبلی برگزار خواهد شد. بخش مهمی با عنوان میراث معماری در خطر به این دوره اضافه شده که به اصلی‌ترین محور تبدیل شده است. مراسم افتتاحیه ۲۷ مهر برگزار خواهد شد، پس از آن پنل‌های علمی دنبال می‌شود و اختتامیه در روز ۲۸ مهر خواهد بود. مسابقه داوری هم دارد و ان‌شاءالله با محوریت غزه به نفرات برگزیده جوایز اهدا خواهد شد.
وی تصریح کرد: زبان و ادبیات ما حافظ بناهای تاریخی است و باید این ذهنیت را در نسل جدید پرورش دهیم تا در آینده حافظ این آثار باشند. متأسفانه بیشترین تخریب آثار تاریخی در دوره پهلوی رخ داده و امروز هم مسئولان بدون آشنایی کافی، توسعه شهری را بدون توجه به بناهای تاریخی پیش می‌برند. در این شرایط ما باید بیش از پیش آگاهی‌رسانی کنیم. همچنین ربع رشیدی اهمیت بسیار زیادی دارد. اگر بتوانیم آن را حفظ و کاوش‌های باستان‌شناسی لازم را انجام دهیم، احیای آن برای شناخت دوره ایلخانی در تبریز بسیار مهم است. خوشبختانه حتی رئیس‌جمهور نیز بر این موضوع تأکید داشته‌اند و امیدواریم این روند سرعت گیرد.
بهبود اصغرپور، دبیر فرهنگی همایش، با تأکید بر ضرورت توجه به آثار تاریخی گفت: غزه محوریت اصلی همایش است، اما آثار تاریخی همه کشورها از جمله ایران و خود تبریز نیز در این موضوع نقش دارند. تخریب یک بنا تنها از بین رفتن یک ساختمان نیست، بلکه نابودی هویت فرهنگی و حس تعلق است. حراست از میراث فرهنگی فقط وظیفه دولت‌ها نیست و یک مسئولیت جمعی محسوب می‌شود.
وی همچنین بر اهمیت فرهنگ‌سازی حفاظت از میراث تاریخی افزود: چشم ما به اصحاب رسانه است تا فرهنگ پاسداری و احیای این آثار ارزشمند برای همگان به‌خوبی ترویج شود؛ خصوصا نسل جوان که نگهبانان آینده این بناها هستند.
پریسا قبادی، دبیر اجرایی مسابقه «میراث ماندگار»، نیز درباره این بخش توضیح داد: این مسابقه با هدف خلاقیت و نوآوری در احیای بناهای تاریخی جهان اسلام طراحی شده است. دو بخش دارد؛ بخش آزاد که آثار از شهرهای مختلف جهان اسلام دریافت می‌شود و به سه طرح برگزیده جوایزی اهدا خواهد شد، و بخش ویژه برای شهر مقاوم غزه که در آن طرح‌هایی درباره احیای آثار تخریب‌شده جنگ ارائه می‌شود.
وی افزود: داورانی متخصص از ارسیکا، ارمنستان، روسیه و سراسر ایران دعوت شده‌اند. مجموع جوایز بخش آزاد ۵۰۰ میلیون تومان و برای بخش ویژه غزه ۱۵۰ میلیون تومان در نظر گرفته شده است. همچنین ثبت‌نام اولیه انجام شده و در حال حاضر آثار در دست بررسی هستند.
دکتر فرهاد آخوندی، از برگزارکنندگان همایش، نیز با تأکید بر اهمیت تاریخی تبریز اظهار کرد: متأسفانه تبریز در طول سال‌های گذشته بسیاری از بناهای تاریخی و هویت خود را از دست داده است. بخش‌های مختلفی از تبریز از جمله تپه‌های خداآفرین، کلیساها، ارک علیشاه و... در خطر تخریب هستند. ربع رشیدی هویت تبریز است. چرا تاکنون احیا نشده است؟ چرا به حال خود رها شده است؟ ۷۰۰ تا ۸۰۰ سال پیش، اینجا دانشگاهی بود که استادان و دانشجویان از کشورهای مختلف در آن حضور داشتند. احیای این مجموعه می‌تواند پیوندی دوباره میان گذشته و آینده ایجاد کند.
وی در زمینه همکاری سازمان ارسیکا و دانشگاه هنر تبریز شرح داد: سازمان ارسیکا پیش‌تر بیشتر در حوزه هنر فعال بوده و انتخاب تبریز به عنوان پایتخت گردشگری جهان اسلام در سال ۲۰۱۸ هم نتیجه همین همکاری‌ها بود. اما در حوزه معماری همکاری جدی نداشتیم. اکنون تصمیم گرفته‌ایم در این زمینه گام‌های جدی‌تری برداریم. با وجود شرایط سخت سه چهار ماه گذشته، با همکاری و همدلی توانستیم این همایش را به سرانجام برسانیم.
به گزارش ایسنا، بر اساس اعلام دبیرخانه همایش بین‌المللی «میراث معماری در خطر» در روز پنجشنبه ۱۰ مهر، در این همایش تاکنون حدود ۳۰ مقاله در حوزه میراث معماری پذیرفته شده و داوری آثار مسابقه در حال انجام است. مسئولان برگزاری تأکید دارند که رویکرد فرهنگی و علمی این همایش، علاوه بر توجه به بحران غزه، پاسخی به نیازهای میراثی تبریز و ایران نیز خواهد بود.
انتهای پیام