در این نشست، پروفسور مارکوس بینگنهایمر، استاد دانشگاه تمپل آمریکا، با تشریح ابعاد متنوع زیارت در آیین بودا، از نقش کوههای چهارگانه چین در جذب میلیونها زائر سخن گفت و تأکید کرد: آینده زیارت در چین و دیگر ادیان، با وجود پیوند روزافزون با گردشگری، روشن و درخشان است.
زیارت؛ عامل تحول فردی در ادیان مختلف
پروفسور مارکوس بینگنهایمر در آغاز سخنان خود با اشاره به مطالعات گستردهاش درباره آیین بودا و رفتار زائران، گفت: ادیان همواره به دنبال ایجاد تحولات عمیق در افراد هستند. زائران در این مسیر از داراییهای خود میگذرند تا به شناخت و اصلاح فردی برسند. این تجربه در تمامی ادیان مشترک است.
وی افزود: عامل اصلی انگیزه زائران، ارتباط معنوی با مبدأ قدسی هر دین است. در آیین بودا نیز چنین است، با این تفاوت که در چین به زائران یادآوری میشود بودا در این سرزمین حضور مستقیم ندارد و زیارتگاهها تنها بازتابی از تقدس او هستند.
کوههای چهارگانه چین؛ نماد تقدس بودایی
این استاد دانشگاه با بیان اینکه در چین، آیین بودا ابتدا بهصورت بومی وجود نداشت، توضیح داد: چینیها برای حفظ و گسترش این دین، افسانهها و آیینهایی ایجاد کردند تا پیوند مردم با بودا قطع نشود.
او ادامه داد: زیارتگاههای بودایی غالباً در قله کوهها ساخته شدهاند.این انتخاب نشاندهنده تلاش مردم برای نزدیکی معنوی و کاوش بیشتر در باورهای بودایی است. زیباترین معابد بودا همچنان در قلههای چین قرار دارد و هر ساله میلیونها زائر را به خود جذب میکند.
زیارت در آیین بودا؛ چندوجهی و فراگیر
بینگنهایمر، زیارت در آیین بودا را پدیدهای چندوجهی دانست و گفت: چهار کوه اصلی چین به دلیل وجود معابد بودا، سالانه میلیونها زائر داخلی و خارجی را جذب میکنند. علاوه بر مردم چین، پیروان بودایی از تبت و کشورهای همسایه نیز به این اماکن میآیند.
او تأکید کرد: زیارت برای بوداییان فقط یک سفر مذهبی نیست؛ بلکه تجربهای است که معنویت، هویت فرهنگی و حس اجتماعی را هم زمان در خود جای داده است.
ویژگیهای خاص آیین زیارت بودایی
این پژوهشگر دینی با اشاره به یکی از مهمترین زیارتگاههای چین که سالانه پنج میلیون نفر را میزبانی میکند، گفت: این مکان علاوه بر معنویت، دارای جاذبههای بصری منحصربهفرد است. اسناد تصویری قدیمی نشان میدهد که از قرون گذشته، جمعیتهای عظیمی از زائران در این مکان حضور داشتهاند.
وی افزود: حدود نیمی از زائران را زنان تشکیل میدهند که بیشتر آنها بالای ۴۰ سال سن دارند. جالب اینکه زیارت در این آیین به طبقه اجتماعی وابسته نیست؛ فقیر و غنی در کنار هم نذورات خود را تقدیم کرده و با روشن کردن عود، سنتهای معنوی مشترک،را بهجا میآورند.
راهبهها و سنت اقامت در معابد
بینگنهایمر بخش دیگری از سخنان خود را به راهبهها اختصاص داد و اظهار کرد: راهبهها در معابد چند شبانهروز اقامت میکنند و در این مدت از امکانات رایگان همچون غذا، برخوردار میشوند. این اقامت، بخشی از سنت بودایی به شمار میرود و نشاندهنده تعهد آنان به اصول دین است.
وی خاطرنشان کرد: براساس آیین بودا، راهبهها هنگام سفر زیارتی باید وسایل خاصی همراه داشته باشند؛ از جمله لباس بلند تیره، کاسه نذری، صابون، چوبدستی، زیرانداز، متون دعا و حتی مجسمههای کوچک مذهبی. این ابزارها نه تنها جنبه کاربردی، بلکه بار معنوی و نمادین نیز،دارند.
زیارت و گردشگری؛ آیندهای مشترک
این استاد دانشگاه در پاسخ به پرسشی درباره آینده زیارت در چین، گفت: در دهههای اخیر، پیوند زیارت و گردشگری بیش از پیش نمایان شده است. بسیاری از مردم برای تجربه همزمان معنویت و زیباییهای طبیعی به زیارتگاهها سفر میکنند. این روند نشان میدهد آینده زیارت در چین و دیگر ادیان، تلفیقی از گردشگری و معنویت خواهد بود.
وی در پایان تصریح کرد: با وجود گرایش روزافزون مردم به زیارت، میتوان با اطمینان گفت آینده این آیین، چه در چین و چه در دیگر ادیان، روشن و امیدوارکننده است.