به گزارش ایرنا از مرکز اطلاع رسانی اداره کل میراث فرهنگی ، گردشگری و صنایع دستی استان البرز، «حسن مهری»، روز پنجشنبه در حاشیه بازدید از کاخ تاریخی " مروارید" در مهرشهر کرج اظهار کرد: تاکنون حدود ۴۳ هزار اثر تاریخی کشور شامل بناهای تاریخی، محوطه‌های باستانی، اشیای فرهنگی و مراکز نگهداری میراث ثبت ملی شده که این آثار از طریق ۲۷۵ پایگاه حفاظت و ۱۹ مخزن نگهداری اقلام فرهنگی و تاریخی، تحت پوشش یگان حفاظت قرار دارند.
وی با اشاره به حجم گسترده آثار ملی کشور، افزود: در زمان حاضر کمتر از ۲ هزار نیروی حفاظتی در سراسر کشور فعالیت می‌کنند و بخش عمده‌ای از آنان بیش از ۲۵ سال سابقه خدمت دارند.
مهری تصریح کرد: با وجود تجربه بالای نیروها، کمبود نیروی انسانی یکی از مهم‌ترین چالش‌های یگان حفاظت است و اگر تعداد نیروها افزایش یابد، امکان اجرای حفاظت نقطه‌ای و میدانی در سطح وسیع‌تری فراهم می‌شود.
فرمانده یگان حفاظت وزارت میراث‌فرهنگی در ادامه گفت: حدود هفت هزار نفر از دوستداران میراث فرهنگی در قالب میراث‌بانان افتخاری با این یگان همکاری دارند. این افراد شامل اعضای شوراهای شهر، بسیجیان، ائمه جمعه و کارمندان دستگاه‌های مختلف هستند که در حوزه اطلاع‌رسانی و گزارش تخلفات با ما همکاری می‌کنند.
مهری با تأکید بر اهمیت اقدامات پیشگیرانه افزود: یکی از ابزارهای اصلی ما نظارت مستمر بر عملکرد یگان‌های استانی است. در بازدیدهای دوره‌ای نقاط ضعف شناسایی و برای رفع آن‌ها اقدام می‌شود. کمبود تجهیزات، نیروی انسانی یا ضعف در سامانه‌های نظارت تصویری از جمله مشکلات موجود است که با برنامه‌ریزی دقیق و همکاری نیروی انتظامی تا حد زیادی کاهش یافته است.
وی همچنین نقش نیروی انتظامی را در حفاظت از میراث فرهنگی بسیار مؤثر دانست و گفت: حدود ۸۰ درصد بار مأموریتی یگان بر دوش نیروهای فراجا است و بدون حمایت آن‌ها بسیاری از اقدامات حفاظتی امکان‌پذیر نبود. همکاری فرماندهی انتظامی استان‌ها، پلیس پیشگیری و سایر بخش‌ها موجب افزایش کارایی و اثربخشی مأموریت‌های حفاظتی شده است.
فرمانده یگان حفاظت وزارت میراث فرهنگی ، گردشگری و صنایع دستی درخصوص فعالیت سامانه گزارش مردمی نیز توضیح داد: سامانه ۰۹۶۶۲ به صورت شبانه‌روزی فعال است و مردم می‌توانند گزارش‌های مربوط به حفاری‌های غیرمجاز، آسیب به آثار تاریخی یا فعالیت‌های مشکوک را از طریق این سامانه ارسال کنند.
به گفته مهری، این سامانه توانسته شکاف ناشی از کمبود نیرو و اطلاعات محلی را تا حد زیادی جبران کند.
وی در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به موضوع حفاری‌های غیرمجاز گفت: متأسفانه حفاری غیرمجاز واقعیتی در کشور است و برخی افراد سودجو با انگیزه مالی دست به این کار می‌زنند. بیشتر این فعالیت‌ها توسط گروه‌های کوچک و محلی انجام می‌شود.
فرمانده یگان حفاظت وزارت میراث فرهنگی ، گردشگری و صنایع دستی درخصوص بازار قاچاق اشیای تاریخی نیز افزود: معاملات غیرقانونی هم در فضای حقیقی و هم در فضای مجازی رصد می‌شود. بیشترین حجم این فعالیت‌ها در تهران است اما یگان حفاظت با همکاری پلیس و دستگاه‌های نظارتی، فضاهای مجازی و حقیقی را زیر نظر دارد و با متخلفان برخورد می‌کند.
مهری خاطرنشان کرد: بیش از ۸۰ درصد اقلامی که در این بازارها عرضه می‌شوند تقلبی هستند و بسیاری از این خرید و فروش‌ها به نوعی کلاهبرداری محسوب می‌شود.
به گفته ، ساخت مخزن امن برای نگهداری اشیای تاریخی در استان البرز از اقدامات مثبت اخیر بوده که ضریب امنیت اموال فرهنگی را به میزان قابل توجهی افزایش داده است. همچنین نصب سیستم‌های نظارتی و اجرای دوره‌های آموزشی برای نیروها از جمله برنامه‌های در حال اجراست.
وی کمبود نیروی انسانی را مهم‌ترین چالش یگان حفاظت دانست و تأکید کرد: حضور فیزیکی نیروها برای حفاظت از آثار ضروری است و تجهیزات تنها نقش مکمل دارند. با این حال، ترکیب مشارکت مردمی، همکاری نیروی انتظامی و استفاده از سامانه‌های هوشمند می‌تواند مسیر حفاظت از آثار را تسهیل کند.
مهری با اشاره به ارزیابی عملکرد یگان حفاظت در البرز، اظهار کرد: با وجود کمبود نیرو و تجهیزات، عملکرد همکاران مثبت بوده و اقدامات خوبی انجام شده است. اگرچه هنوز تا وضعیت مطلوب فاصله داریم، اما روند پیشرفت و بهبود عملکرد مشهود است.
فرمانده یگان حفاظت وزارت میراث‌فرهنگی گفت: حفاظت از تاریخ ایران مسئولیتی ملی است و استمرار آن تنها با مشارکت مردم، همکاری نهادهای انتظامی و تعهد نیروهای یگان حفاظت امکان‌پذیر خواهد بود.