شناسهٔ خبر: 75132864 - سرویس فرهنگی
نسخه قابل چاپ منبع: ایبنا | لینک خبر

در گفت‌وگو با نویسنده ادبیات پایداری؛

ادبیات دفاع مقدس؛ نیازمند داستان‌پردازی خلاقانه، نه خاطره‌نویسی

یک نویسنده ادبیات پایداری گفت: بسیاری از نویسندگان ما متأسفانه فقط به خاطره‌نویسی روی آورده‌اند و قصه‌پردازی را کنار گذاشته‌اند؛ آن‌هم در حوزه‌ای مثل دفاع مقدس یا مقاومت که ظرفیت بالایی برای داستان‌سازی دارد.

صاحب‌خبر -

فاطمه ولی‌نژاد، نویسنده ادبیات پایداری و مقاومت درباره آخرین آثار در حال انتشار خود به خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) گفت: در حال حاضر، سه اثر در نوبت چاپ دارم. کتاب اول با عنوان «سخت ولی شیرین» که به خاطرات یکی از بانوان ایثارگر در دوران دفاع مقدس می‌پردازد. این کتاب از سال‌های پیش از انقلاب تا به امروز را در قالب روایتی داستانی مرور کرده و پرحادثه، و خواندنی‌ست. دومین کتاب با عنوان «سپر سرخ» که داستان نجات یک دختر عراقی توسط یک پاسدار ایرانی در دوران اشغال داعش است؛ داستانی که تا حادثه تروریستی گلزار شهدای کرمان و نهایتاً به رویارویی با اسرائیل و وعده صادق یک می‌رسد.

او ادامه داد: سوژه کتاب «سپر سرخ» با هدف شرح نقش سردار شهید قاسم سلیمانی و نیروهای ایرانی در دفاع از مردم عراق در برابر داعش، در قالب یک داستان عاشقانه انتخاب شده است. حوادث تاریخی و روایاتی که در کتاب به آن‌ها پرداخته‌ام، از جمله نقش شهید سلیمانی و شهید ابومهدی المهندس، جنایات داعش و همچنین مختصات زمانی و مکانی اتفاقات؛ تماماً بر اساس اخبار، گزارش‌های معتبر و منابع حقیقی هستند و پشتوانه آن‌ها پژوهش‌های دقیق میدانی و مطالعاتی بوده است. اما در کنار این دقت مستند، شخصیت‌های اصلی داستان را بر اساس شرایط واقعی آن دوره از تاریخ ایران و عراق، در ذهن خودم پرداخته و خلق کرده‌ام. اگرچه شخصیت‌ها تخیلی‌اند، اما در بستری کاملاً واقعی و مستند روایت می‌شوند تا هم جذابیت داستانی برای مخاطب فراهم شود و هم بازخوانی بخشی مهم از تاریخ معاصر منطقه به‌شکل مؤثر صورت گیرد.

این نویسنده به تشریح محتوای سومین اثر خود پرداخت و عنوان کرد: کتاب سوم نیز با عنوان «تله در تهران» در مراحل آماده‌سازی چاپ قرار دارد. این داستان از فروردین ۱۴۰۳ و آغاز اعتراضات در دانشگاه کلمبیا آغاز می‌شود و تا شهادت شهید رئیسی، پیش‌بینی شهادت اسماعیل هنیه، ترور سید حسن نصرالله و انفجار پیجرها و در نهایت وعده صادق ۲ ادامه می‌یابد. تمرکز اصلی این کتاب بر نفوذ و ترور دانشمندان ایرانی است. کتاب‌ها به همت انتشارات صریر منتشر خواهد شد. با توجه به تجربه همکاری خوبم با این انتشارات، قطعاً رونمایی باشکوهی برای این اثر خواهیم داشت و از علاقه‌مندان برای حضور در این مراسم دعوت می‌کنم. از انتشارات صریر و آقای میربابا، ریاست محترم آن، نیز تشکر می‌کنم که با دلسوزی و تعهد روند چاپ کتاب‌ها را پیگیری می‌کنند.

این نویسنده به نوع مخاطبین آثار خود اشاره و بیان کرد: من داستان‌ها را به شکلی می‌نویسم که برای مخاطب عامه، نوجوان، جوان و بزرگسال، قابل درک و جذاب باشد. تلاش می‌کنم حوادث تاریخی را در بستر داستانی پرکشش و باورپذیر قرار دهم تا هم خواننده لذت خواندن یک رمان را داشته باشد، هم آن بخش از تاریخ و جغرافیای مقاومت نیز ثبت و بازخوانی شود. این شیوه داستان‌نویسی را برای اشاعه فرهنگ جبهه مقاومت انتخاب کرده‌ام، چون امروزه نسل جوان و مخاطب عامه بیشتر جذب داستان‌های پرفراز و نشیب و روایی می‌شوند تا اینکه عنوانی ببینند با نام مثلاً خاطرات همسر شهید مدافع حرم. هرچند آن آثار نیز جذابیت خاص خود را دارند، اما در برخورد اول ممکن است ذهنیت مخاطب را محدود کنند.

او افزود: داستان عاشقانه یا حادثه‌محوری که در عراق یا سوریه یا حتی اروپا می‌گذرد، طبیعتاً مخاطب را بیشتر با خود همراه می‌کند. این‌گونه، خواننده در خلال مطالعه یک روایت هیجان‌انگیز، بخشی از تاریخ مقاومت را نیز فرا می‌گیرد. بسیاری از نویسندگان ما متأسفانه فقط به خاطره‌نویسی روی آورده‌اند و قصه‌پردازی را کنار گذاشته‌اند؛ آن‌هم در حوزه‌ای مثل دفاع مقدس یا مقاومت که ظرفیت بالایی برای داستان‌سازی دارد. خاطره‌نویسی چون مبتنی بر واقعیت است، نویسنده بیشتر نقش ثبت‌کننده را دارد؛ اما داستان‌نویسی در این حوزه نیازمند خلاقیت بالا، جزئی‌نگری فنی، نظامی، زمانی و مکانی است. به همین دلیل هم هست که کار ساده‌ای نیست.

فاطمه ولی‌نژاد، نویسنده ادبیات پایداری، در پایان به آسیب‌های سفارشی‌نویسی در آثار ادبیات مقاومت اشاره و خاطرنشان کرد: متأسفانه در این حوزه، سفارشی‌نویسی هم زیاد است. یعنی نهادی یا موسسه‌ای یک شهید را به نویسنده معرفی می‌کند تا خاطرات یا داستانی درباره‌اش بنویسد که خودش محدودیت‌هایی را ایجاد می‌کند و خلاقیت را محدود می‌سازد.