با وجود تلاش‌های گسترده در حوزه بهداشت و درمان، زیرساخت‌های ارائه خدمات تخصصی به کودکان با چالش‌های جدی روبه‌رو است. بر اساس گزارش‌ها، در سطح کشور تنها حدود ۱۲ بیمارستان تخصصی کودکان وجود دارد که به‌طور خاص و فقط به ارائه خدمات به کودکان می‌پردازند. این تعداد محدود، در کنار افزایش روزافزون جمعیت کودکان و نیازهای درمانی پیچیده، فشار زیادی را بر این مراکز وارد کرده است.

مرکز طبی کودکان دانشگاه علوم پزشکی تهران، به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین و معتبرترین مراکز درمانی کودکان در کشور، سالانه پذیرای بین ۳۰۰ تا ۴۰۰ هزار بیمار سرپایی و بیش از ۱۲۰ هزار بیمار بستری است. این مرکز به‌ویژه در زمینه درمان بیماری‌های نادر، پیوند اعضا و اورژانس‌های پیچیده، نقش حیاتی ایفا می‌کند.

با این حال، ارائه خدمات درمانی رایگان به کودکان زیر هفت سال، که از چند سال پیش در دستور کار قرار گرفته، به‌ویژه در بیمارستان‌های دولتی، با چالش‌های مالی و مدیریتی مواجه شده است. تأخیر در پرداخت‌های دولتی، کمبود نیروی انسانی متخصص و افزایش حجم مراجعات، فشار زیادی را بر این مراکز وارد کرده است. این موضوع نه‌تنها کیفیت خدمات را تحت تأثیر قرار داده، بلکه باعث کاهش انگیزه کارکنان و افزایش میزان ارجاع بیماران به مراکز دیگر شده است.

روح‌الله شیرزادی، فوق تخصص ریه و رئیس بیمارستان مرکزی مرکز طبی کودکان، در گفت‌وگویی با اشاره به اینکه این مرکز درمانی مرجع پذیرش بیماران پیچیده و خاص از سراسر کشور است، درباره دشواری‌های پذیرش بیماران سخت و فوق تخصصی گفت: کودکانی که نیاز به پیوند کلیه، پیوندهای تخصصی و درمان بیماری‌های نادر دارند، اغلب به بیمارستان ما ارجاع می‌شوند؛ زیرا بسیاری از بیمارستان‌های کشور امکان درمان چنین بیماران پیچیده‌ای را ندارند. به همین دلیل، بیمارستان ما رسالت دارد خدمات فوق تخصصی و درمان‌های دشوار را برای این بیماران ارائه دهد.

او با اشاره به حجم بالای مراجعه‌کنندگان توضیح داد: زمانی که تعداد بیماران اورژانسی از حد ظرفیت بالاتر می‌رود، ما با محدودیت جدی در پذیرش روبه‌رو می‌شویم. اورژانس این بیمارستان بیش از ۶۰ تخت فعال دارد، اما در مواقع ازدحام ممکن است دیگر جایی برای پذیرش بیماران ساده‌تر باقی نماند. در چنین شرایطی، ناچار می‌شویم بیماران با وضعیت سبک‌تر را به سایر بیمارستان‌های کودکان یا مراکز درمانی غیرتخصصی ارجاع دهیم تا بتوانند خدمات مورد نیازشان را دریافت کنند.

شیرزادی با تأکید بر اینکه ماهیت فوق تخصصی بودن مرکز طبی کودکان ایجاب می‌کند، بیماران بسیار سخت و پیچیده در اولویت پذیرش قرار گیرند، افزود: این بیماران نیازمند تجهیزات ویژه، مهارت‌های تخصصی و تیم‌های درمانی مجرب هستند و همین موضوع موجب می‌شود در زمان شلوغی، بیماران با مشکلات ساده‌تر حتی با وجود نیاز به درمان، به مراکز دیگر هدایت شوند.

خدمات رایگان برای کودکان زیر ۷ سال و پیامدهای مالی آن

رئیس مرکز طبی کودکان همچنین درباره چالش‌های مالی ناشی از خدمات رایگان درمانی برای کودکان زیر هفت سال اظهار کرد: چند سالی است که ارائه خدمات درمانی برای کودکان زیر هفت سال در بیمارستان‌های کودکان به طور کامل رایگان شده است. پیش از این، مبالغ بسیار جزئی از بیماران دریافت می‌شد، اما اکنون با وجود افتخار ارائه خدمات کاملاً رایگان، تأخیر در پرداخت‌های دولتی فشار مالی زیادی بر بیمارستان‌های دانشگاهی وارد کرده است.

وی ادامه داد: در حال حاضر، اگرچه این اقدام گامی ارزشمند برای حمایت از خانواده‌هاست، اما پرداخت نکردن به موقع هزینه‌های درمان از سوی دولت، مشکلات جدی در تأمین منابع بیمارستانی ایجاد کرده است. به همین دلیل، ما پیشنهاد داده‌ایم که ارائه خدمات رایگان با در نظر گرفتن دهک‌های درآمدی و نیاز واقعی خانواده‌ها تنظیم شود تا بار مالی این طرح به شکل عادلانه‌تری بین دولت، بیمارستان‌ها و گروه‌های مختلف جامعه تقسیم گردد.

به گفته شیرزادی، بیمارستان‌های فوق تخصصی کودکان نه‌تنها با فشار ناشی از حجم بالای بیماران خاص و اورژانسی روبه‌رو هستند، بلکه اجرای طرح‌های حمایتی درمانی، به‌ویژه درمان رایگان کودکان، به دلیل مشکلات پرداخت‌های دولتی، بار مالی سنگینی بر دوش این مراکز گذاشته است.