به گزارش خبرنگار خبرگزاری آنا، علیرضا رفیعی پور معاون وزیر جهاد کشاورزی و رئیس سازمان دامپزشکی کشور در همایش ملی روز جهانی هاری، گفت: شعار امسال روز جهانی هاری، فرصتی است تا بار دیگر به روان پاک لوئی پاستور و همکارانش درود بفرستیم؛ دانشمندانی که با تلاش خود افتخاری بزرگ برای بشریت رقم زدند. تمرکز پزشکان، دامپزشکان و متخصصان بر بیماری هاری بی‌دلیل نیست چراکه این ویروس به شدت کشنده و هولناک است. البته در کنار خطرات این بیماری ویژگی‌هایی دارد که می‌توانست در کنترل و پیشگیری به مزایا تبدیل شود، اما متأسفانه بهره‌برداری لازم صورت نگرفته است.
وی ادامه داد:بیماری هاری یک بیماری قابل کنترل و قابل پیشگیری است با این حال پس از کشف واکسن نیز ما در دو قاره آسیا و آفریقا توفیق چندانی به دست نیاورده‌ایم؛ و این یک شکست بزرگ برای جامعه جهانی است و باید صادقانه از آن سخن بگوییم. اگرچه پیشرفت‌ها و اقدامات زیادی انجام شده، اما واقعیت این است که هنوز این بیماری در بسیاری از کشورها کنترل نشده است. ما باید پاسخگو باشیم که چرا بیماری‌ای که ۱۰۰ درصد قابل پیشگیری است همچنان جان انسان‌ها را می‌گیرد.
رئیس سازمان دامپزشکی کشور با بیان اینکه این بیماری عمدتاً جمعیت‌های آسیب‌پذیر را هدف قرار می‌دهد تصریح کرد: هیچ کشوری نباید اجازه دهد مردمی که دسترسی کمتری به نظام‌های بهداشتی دارند قربانی بیماری شوند اگر قرار است از شعار سلامت واحد و جهان واحد روزی با افتخار یاد کنیم، آن روزی خواهد بود که توانسته باشیم بیماری هاری را به طور کامل پیشگیری و حذف کنیم.
رفیعی پور مسئول افزود: براساس آمار هر سال حدود ۵۹ هزار نفر در جهان بر اثر بیماری هاری جان خود را از دست می‌دهند این در حالی است که با واکسیناسیون می‌توان همه این جان‌ها را نجات داد. ۹۹ درصد موارد ابتلا به هاری از طریق گزش سگ منتقل می‌شود که متأسفانه به دلیل فقدان آمار دقیق درباره جمعیت سگ‌ها بسیاری از برنامه‌های ملی و منطقه‌ای ما با مشکل روبه‌رو است و از سوی دیگر ۴۰ درصد قربانیان این بیماری کودکان هستند که این مسئله نشان‌دهنده ضرورت توجه ویژه به پیشگیری است.
وی ادامه داد:۳۶ درصد مرگ‌های ناشی از هاری در آفریقا و بخش قابل توجهی نیز در آسیا رخ می‌دهد به همین دلیل این دو قاره بیش از سایر مناطق باید به دنبال راهکار‌های فوری باشند از سوی دیگر تقاضا برای واکسن پس از گزش بسیار بالاست در کشور ایران سالانه صد‌ها هزار دوز واکسن مصرف می‌شود و این موضوع فشار سنگینی بر صنعت و نظام سلامت تحمیل می‌کند که حتی برخی بیماران از کشور‌های همسایه مانند افغانستان به ایران می‌آیند که این مسئله بار مالی و بهداشتی مضاعفی ایجاد می‌کند.
رئیس سازمان دامپزشکی کشوز با اشاره به توزیع جغرافیایی این بیماری گفت:۸۰ درصد مرگ‌های ناشی از هاری در مناطق روستایی رخ می‌دهد؛ مناطقی که دسترسی به خدمات پیشگیری و بهداشتی کمتر است که این نابرابری سلامت نشان می‌دهد که وظیفه ما به‌ویژه در پایتخت و مراکز تصمیم‌گیری بسیار سنگین‌تر است. بیماری‌ای که کاملاً قابل پیشگیری است نباید همچنان قربانی بگیرد بنابراین همه دستگاه‌های متولی باید یک بار برای همیشه تکلیف خود را با این چرخه غفلت روشن کنند.
وی با اشاره به روند تاریخی مقابله با هاری اظهار داشت: پیش از کشف واکسن اقدامات مختلفی برای کنترل این بیماری انجام می‌شد از جمله قرنطینه، جلوگیری از جابه‌جایی سگ‌ها، استفاده از پوزه‌بند و حتی کشتن سگ‌ها در برخی کشورها، اما هیچ‌کدام از این روش‌ها نتیجه‌ای نداشت کا با کشف واکسن توسط لوئی پاستور دوران جدیدی آغاز شد. او واکسن را ابتدا بر روی حیواناتی مانند گوسفند، بز و سگ آزمایش کرد و پس از موفقیت اولین بار آن را به یک کودک ۹ ساله که چندین بار گزیده شده بود تزریق کرد این کودک نجات یافت و این دستاورد بزرگ نقطه عطفی در تاریخ پزشکی و دامپزشکی شد.
رفیعی پور افزود: از آن زمان تاکنون واکسیناسیون به عنوان مؤثرترین راهکار پیشگیری از هاری شناخته می‌شود چه در حوزه انسانی و چه در حوزه دامپزشکی به طوری که نخستین پروژه‌های جهانی برای واکسیناسیون سگ‌ها به منظور جلوگیری از انتقال بیماری به انسان نیز در همان سال‌ها آغاز شد و امروز نیز راهی جز تقویت واکسیناسیون اجرای برنامه‌های ملی و همکاری‌های منطقه‌ای و جهانی نداریم.
معاون وزیر جهاد کشاورزی خاطرنشان کرد: اگر بتوانیم با همگرایی و همکاری بین‌المللی، برنامه‌های کنترلی و پیشگیرانه را به‌طور کامل اجرا کنیم می‌توانیم رؤیای حذف بیماری هاری را محقق کنیم که این مسیر اگرچه دشوار است، اما تنها با همت جمعی به سرانجام خواهد رسید.
وی در اشاره به موضوع واکسیناسیون سگ‌ها گفت:یکی از نخستین اقدامات موفق در حوزه پیشگیری از هاری، واکسیناسیون گسترده سگ‌ها در ژاپن بود که به ریشه‌کنی بیماری در این کشور انجامید این تجربه نشان می‌دهد که واکسیناسیون جمعیت سگ‌ها نخستین و اصلی‌ترین گام برای کنترل هاری است.
رفیعی پور ادامه داد: از دو قرن پیش تاکنون همواره این پرسش مطرح بوده که آیا واکسیناسیون سراسری و گسترده می‌تواند منجر به صفر شدن موارد ابتلا به هاری در جمعیت انسانی شود؟ پرسشی دیگر این بوده که آیا اساساً امکان واکسینه کردن همه سگ‌ها وجود دارد؟ و نهایتاً، مسئولیت اجرای این اقدام با کدام دستگاه است؛ دامپزشکی، وزارت بهداشت یا انستیتو پاستور؟
وی با تأکید بر اینکه پاسخ به این پرسش‌ها ساده نیست خاطرنشان کرد: امروز ما به قطعیت می‌دانیم که تهدید بیماری‌های زئونوز تنها با اقدامات یک بخش یا یک دستگاه قابل کنترل نیست و حتماً باید همکاری‌های بین‌بخشی شکل گیرد. همکاری بین‌بخشی همان چیزی است که بعد‌ها مفهوم سلامت واحد را در جهان مطرح کرد سلامت انسان، حیوان و محیط زیست به هم گره خورده‌اند و بدون همکاری مشترک، هیچ موفقیتی حاصل نمی‌شود.
رییس سازمان دامپزشکی کشور تصریح کرد: تجربه ژاپن و سایر کشورها نشان می‌دهد که با واکسیناسیون گسترده سگ‌ها و همکاری بین‌بخشی می‌توان تلفات انسانی ناشی از هاری را به صفر رساند سگِ واکسینه هم در جمعیت حیوانی و هم در حوزه انسانی تأثیر مستقیم دارد و چرخه انتقال بیماری را می‌شکند این موضوع باید به‌عنوان یک یادگاری علمی بین ما و شما باقی بماند که همکاری‌های بین‌بخشی و واکسیناسیون گسترده سگ‌ها قطعاً تلفات انسانی را به صفر خواهد رساند.
وی با اشاره به نقش سازمان‌های بین‌المللی گفت: امروز سازمان جهانی بهداشت سازمان جهانی بهداشت حیوانات (OIE)، فائو و اتحادیه جهانی کنترل هاری، با طراحی برنامه‌های راهبردی در ۱۴ محور به کشور‌های هدف کمک می‌کنند تا بتوانند در افق ۲۰۳۰ به حذف کامل مرگ‌های انسانی ناشی از هاری دست یابند.
رفیعی پور افزود: این اقدامات شامل تأمین واکسن، آموزش و اطلاع‌رسانی، تقویت همکاری‌های منطقه‌ای، خرید هماهنگ واکسن و حداکثر کردن منابع است و همچنین طبق پروتکل‌های بین‌المللی کشورها موظفند مراحل پنج‌گانه از ارزیابی وضعیت تا نگهداری شرایط حذف بیماری را دنبال کنند.
وی خاطرنشان کرد: بررسی‌ها نشان می‌دهد تفاوت میان قاره‌ها چشمگیر است در آفریقا سرانه هزینه برای واکسیناسیون ۱۵.۲ دلار است که نتیجه آن گزارش حدود ۲۰ تا ۲۱ مورد مرگ انسانی و تنها ۱۴ درصد پوشش ایمنی سگ‌ها بوده است که در آسیا این عدد به ۳۲ دلار برای هر نفر می‌رسد و مرگ‌ومیر به ۱۰ نفر کاهش یافته در حالی‌که پوشش واکسیناسیون ۱۶ درصد است. اما در آمریکا با سرانه ۲۴ دلار مرگ‌ومیر انسانی تقریباً به صفر رسیده و پوشش واکسیناسیون به ۱۱ درصد رسیده است این ارقام نشان می‌دهد که سرمایه‌گذاری مؤثر در واکسیناسیون، حتی با تفاوت‌های جزئی در هزینه‌ها می‌تواند تلفات انسانی را به شکل چشمگیری کاهش دهد.
معاون وزیر جهاد کشاورزی ادامه داد: مسئولیت کنترل و پیشگیری از هاری تنها بر عهده یک دستگاه نیست. بخش سلامت حیوانات و دامپزشکی وظیفه پایش و واکسیناسیون را بر عهده دارند وزارت بهداشت مسئول ثبت و درمان جراحات انسانی است شهرداری‌ها و نهاد‌های محلی در مدیریت جمعیت سگ‌ها و آموزش عمومی نقش دارند و رسانه‌ها نیز باید آگاهی‌بخشی کنند همه این عوامل در کنار هم هستند که می‌توانند به هدف صفر مرگ انسانی در سال ۲۰۳۰ کمک کنند.
وی با تأکید بر ضعف‌های موجود در کشور گفت: هنوز حتی در پایتخت نمی‌توانیم آمار دقیقی از تعداد سگ‌های صاحب‌دار ارائه کنیم گزارش‌ها از یک میلیون تا هفت میلیون متغیر است نبود آمار دقیق پاشنه آشیل ما در کنترل بیماری است بدون داده و اطلاعات دقیق، برنامه‌ریزی مؤثر امکان‌پذیر نخواهد بود.
رفیعی پور در پایان سخنان خود اظهار داشت:امیدوارم رویداد‌هایی از این دست به ما کمک کند تا با همکاری بین‌بخشی واقعی، ضعف‌ها را جبران کنیم در حالی که سالانه همچنان ۱۲ تا ۱۸ نفر در ایران بر اثر هاری جان خود را از دست می‌دهند، نمی‌توانیم ادعا کنیم در حوزه کنترل و پیشگیری موفق بوده‌ایم، باید بپذیریم که تاکنون شکست خورده‌ایم چراکه بیماری کاملاً قابل پیشگیری است. اما با اراده جمعی و اجرای درست برنامه‌ها، ان‌شاءالله می‌توانیم به نقطه‌ای برسیم که دیگر هیچ ایرانی قربانی این بیماری نشود.
انتهای پیام/