به گزارش ایرنا، صبح زود است؛ آفتاب تازه از پشت کوه‌های کبیرکوه بالا آمده و نورش روی خانه‌های آجری و کوچه‌های آرام ایلام می‌رقصد؛ صدای پای مسافران با هیاهوی نمایشگاه صنایع‌دستی در هم آمیخته و بوی نان تنوری و شیرینی‌های محلی از هر سمت به استقبالشان می‌آید.
هوای اوایل پاییز، نه آن‌قدر خنک که زوزه بادهای زمستانی را بیاورد و نه آن‌قدر گرم که گرمای مرداد را به یاد آورد؛ نسیمی ملایم از سمت کوه‌های کبیرکوه می‌آید و بوی خاک نمناک اول صبح را با عطر گیاهان کوهستانی در هم می‌آمیزد.
با نزدیک شدن به قلعه والی شهر ایلام، صدای ساز و دهل از دور شنیده می‌شود؛ آوایی که در میان همهمه مسافران و بازدیدکنندگان گم نمی‌شود، بلکه بر شوق مسافران می‌افزاید.
زنان هنرمند ایلامی، گلیم‌های نقش‌برجسته را با دستانی که بوی رنج و عشق می‌دهند، بر زمین پهن کرده‌اند، رنگ‌های سرخ و نیلی و زرد در هم می‌رقصند، مثل پایکوبی در شب‌های مهمانی.
در محوطه تاریخی قلعه والی، سیاه‌چادر عشایری برافراشته شده است؛ چادری که بوی شیر تازه، هیزم سوخته و آش و دوغ محلی از میانش به بیرون می‌دود.
مردان مسن بر زیراندازهای دست‌بافت نشسته‌اند و از روزگاری می‌گویند که کاروان‌ها از این سرزمین عبور می‌کرده‌اند؛ روزگاری که ایلام، دروازه‌ای میان فرهنگ‌ها بود.
کمی آن‌سوتر، جشنواره غذاهای محلی جریان دارد؛ دیگ‌های بزرگ، پر از آش ترخینه و رشته، کنار نان‌های داغ تنوری و ساجی که زنان بومی با مهارت می‌پزند، بوی این سفره‌ها در هوای شهر می‌پیچد، و هر رهگذر را بی‌اختیار به سمت خود می‌کشاند.
خانه‌مسافرها و اقامتگاه‌های بوم‌گردی افتتاح شده‌اند؛ پنجره‌های چوبی‌شان رو به کوه و آب باز می‌شوند، و حیاط‌های گِلی‌شان پر از شمعدانی‌های رنگارنگ است.
هر صاحب‌خانه با لبخند و چای کمر باریک به استقبال مهمان می‌آید، همان مهمان‌نوازی که ایلام را از یک مسیر گذر، به مقصدی برای ماندن تبدیل کرده است.
این روزها، هفته گردشگری در ایلام فقط یک عنوان نیست؛ سفر است، قصه است و آیینهای از هویت این مردم.
از ۹۸۳ اثر تاریخی و فرهنگی ثبت شده تا جشنواره‌های رنگ و طعم، از موزه‌های کوچک اما پرخاطره تا مسیرهای بکر طبیعت، هر گوشه این استان روایت خاص خودش را دارد و مسافران، در هر قدم، به صفحه‌ای تازه از کتابی که نامش «ایلام» است، سرک می‌کشند.
همزمان با آغاز هفته گردشگری، مجموعه‌ای از برنامه‌های متنوع شامل افتتاح اقامتگاه‌های بوم‌گردی، خانه‌مسافر، مجتمع‌های گردشگری بین‌راهی، برگزاری نمایشگاه صنایع‌دستی، جشنواره غذاهای محلی و اجرای آیینهای سنتی در ایلام برگزار می‌شود.
به گفته مدیرکل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان، این رویدادها علاوه بر معرفی ظرفیت‌های ایلام به‌عنوان مقصد نوظهور گردشگری کشور، نقش مهمی در رونق اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی منطقه ایفا می‌کند.
فرزاد شریفی با تبریک فرارسیدن هفته گردشگری گفت: در این هفته چندین پروژه مهم شامل خانه‌مسافر، اقامتگاه‌های بوم‌گردی و مجتمع‌های گردشگری بین‌راهی افتتاح می‌شود و همچنین تورهای گردشگری آموزشی ویژه فعالان مراکز اقامتی، به‌ویژه بوم‌گردی‌ها، برگزار خواهد شد که هدف آن ارتقای خدمات و توسعه زیرساخت‌های گردشگری استان است.
وی افزود: نمایشگاه بزرگ صنایع‌دستی و سوغات استان به همراه جشنواره غذاهای محلی در محوطه تاریخی «قلعه والی» شهر ایلام برپا شده است و این نمایشگاه با برپایی سیاه‌چادر عشایری، فرصتی برای معرفی هنرها، تولیدات بومی و آداب و رسوم اصیل مردم استان به گردشگران و علاقه‌مندان ایجاد کرده است.
مدیرکل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی ایلام با اشاره به اجرای آیینهای سنتی و برنامه‌های فرهنگی در نقاط مختلف استان در طول هفته گردشگری، ادامه داد: این برنامه‌ها علاوه بر پاسداری از فرهنگ و سنت‌های کهن، جلوه‌ای از هویت و زندگی مردم ایلام را به نمایش می‌گذارد.
شریفی خاطرنشان کرد: هفته گردشگری فرصتی ارزشمند برای یادآوری جایگاه مهم این صنعت در توسعه پایدار، رونق اقتصادی، ایجاد اشتغال و معرفی فرهنگ ایرانی اسلامی است و گردشگری امروز یکی از ابزارهای مهم پیوند ملت‌ها و آشنایی با هویت فرهنگی و تاریخی کشورهاست و در ارتقای جایگاه اجتماعی و اقتصادی جوامع نقش‌آفرینی می‌کند.
۹۸۳ اثر تاریخی و فرهنگی ایلام در فهرست آثار ملی
مدیرکل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی ایلام همچنین با اشاره به ظرفیت‌های بی‌نظیر تاریخی و فرهنگی استان گفت: تاکنون ۹۸۳ اثر تاریخی و فرهنگی ایلام در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است که نشان‌دهنده پیشینه تاریخی و تمدنی غنی این منطقه است.
وی اظهار کرد: این آثار شامل بناهای تاریخی، محوطه‌های باستانی، تپه‌های تاریخی، آیین‌ها و هنرهای سنتی مردمان ایلام است که نقش مهمی در حفظ هویت فرهنگی و انتقال دانش تاریخی به نسل‌های آینده دارند.
شریفی با تأکید بر ضرورت حفاظت از این میراث ارزشمند، یادآور شد: اداره‌کل میراث‌فرهنگی استان برنامه‌های گسترده‌ای برای مرمت، حفاظت، بهره‌برداری فرهنگی و گردشگری از این آثار اجرا می‌کند که شامل توسعه زیرساخت‌ها، آموزش عمومی، اطلاع‌رسانی و مشارکت جامعه محلی است.
ایلام؛ از استان گذر به مقصد گردشگری
مدیرکل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی ایلام گفت: امروز ایلام از یک استان گذر به استان مقصد گردشگری تبدیل شده است و این تغییر، نتیجه ظرفیت‌های متنوع طبیعی، تاریخی و فرهنگی استان و میزبانی سالانه نزدیک به هشت میلیون زائر و مسافر از طریق مرز بین‌المللی مهران است.
وی افزود: ایلام دارای ۱۴ منطقه نمونه گردشگری و ده‌ها جاذبه طبیعی همچون تنگه کافرین، تنگه شمشه و مناطق دیدنی دیگر است و همچنین سه موزه شامل موزه باستان‌شناسی در دره‌شهر، موزه کشاورزی در کاخ فلاحتی و موزه مردم‌شناسی در قلعه والی به معرفی تاریخ و فرهنگ ایلام می‌پردازند.
شریفی گفت: علاوه بر جاذبه‌های طبیعی و تاریخی، صنایع‌دستی ایلام نیز جایگاه ویژه‌ای دارد و بیش از ۳۰ هزار صنعتگر در قالب ۳۳ رشته مختلف فعالیت می‌کنند که گلیم نقش‌برجسته به‌عنوان شاخص‌ترین محصول، ایلام را در جایگاه «شهر ملی گلیم نقش‌برجسته» قرار داده است.
ظرفیتی بی‌نظیر برای سرمایه‌گذاری در گردشگری
مدیرکل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی ایلام در پایان تأکید کرد: در سال‌های اخیر اقدامات گسترده‌ای در زمینه ایجاد زیرساخت‌های گردشگری انجام شده است، از جمله احداث مجتمع‌های خدماتی و بهداشتی، توسعه خانه‌مسافرها و راه‌اندازی ۱۲۷ واحد بوم‌گردی در نقاط مختلف استان. این اقدامات در کنار هم‌افزایی دستگاه‌های اجرایی موجب ارتقای سطح خدمات گردشگری شده است.
وی بیان کرد که با توجه به ظرفیت‌های بی‌نظیر طبیعی، فرهنگی و تاریخی ایلام، این استان می‌تواند بهشت سرمایه‌گذاران در حوزه گردشگری باشد و امیدواریم با ادامه جذب سرمایه‌گذاران، آینده روشنی در مسیر توسعه گردشگری استان رقم بخورد.
و غروب، آرام از پشت کوه‌های سر به فلک کشیده فرو می‌لغزد؛ آخرین پرتوهای خورشید روی گلیم‌های نقش‌برجسته می‌نشینند و دیگ‌های غذاهای محلی کم‌کم سرد می‌شوند؛ اما گرمای نگاه و مهمان‌نوازی مردم ایلام تا همیشه در دل مسافران می‌ماند.
هفته گردشگری به پایان روزهای نخست خود رسیده، اما قصه‌اش ادامه دارد؛ قصه‌ای که در هر بخش این استان، صدایی تازه و تصویری متفاوت به خود می‌گیرد.
ایلام این روزها بیش از یک نقطه روی نقشه است؛ مقصدی که فرهنگ، تاریخ و طبیعت را کنار هم گذاشته تا سفر را از یک جابه‌جایی ساده به تجربه‌ای زنده تبدیل کند.
اینجا، بر مرز میان ایران و عراق، بر گره‌گاه کاروان‌ها و قصه‌ها، سرمایه‌گذاران، هنرمندان و گردشگران همگی بخشی از آینده‌ای هستند که روشن‌تر از هر زمان دیگر دیده می‌شود.
پس هر کس که به دنبال لمس فرهنگ اصیل، دیدن طبیعت بی‌همتا و شنیدن موسیقی دل‌های مهمان‌نواز است، کافیست راه ایلام را پیش بگیرد؛ راهی که نه به پایان، بلکه به آغاز خاطره‌ها ختم می‌شود.
از سال ۱۹۸۰ میلادی، سازمان جهانی گردشگری وابسته به سازمان ملل متحد، هر ساله روز ۲۷ سپتامبر (۵ مهرماه) را به عنوان «روز جهانی گردشگری» گرامی می‌دارد. هدف از این رویداد، افزایش آگاهی عمومی نسبت به نقش گردشگری در توسعه جوامع، و نمایش ابعاد اجتماعی، فرهنگی، سیاسی و اقتصادی این صنعت در سطح جهانی است.
شعار روز جهانی گردشگری سال ۲۰۲۵ «گردشگری و تحول پایدار» تعیین شده و میزبان مراسم بین‌المللی آن کشور مالزی است. این شعار در ادامه روند هدفمند انتخاب موضوعات سال‌های گذشته و با ارتباط مستقیم با اهداف توسعه پایدار، بر حفاظت از محیط‌زیست، رشد اقتصادی، عدالت اجتماعی، سرمایه‌گذاری در آموزش و مهارت‌آموزی برای جوانان و زنان، حمایت از کسب‌وکارهای کوچک و نوآور، و حفاظت از منابع طبیعی و تنوع زیستی تأکید دارد.
ایران از سال ۱۳۵۴ به عضویت رسمی سازمان جهانی گردشگری درآمده و از سال ۱۳۹۹ «هفته گردشگری» (۵ تا ۱۱ مهرماه) به عنوان رویدادی ملی در تقویم رسمی کشور ثبت شده است. این هفته فرصتی برای معرفی ظرفیت‌ها، رونق اقتصادی و ارتقای آگاهی عمومی نسبت به نقش گردشگری در توسعه پایدار است که وزارت میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی، متولی اصلی برگزاری آن در سراسر کشور محسوب می‌شود.