وی با مرور بر تاریخ تدوین منابع حدیثی، جایگاه ممتاز مجموعه‌هایی چون «کتب اربعه» و به‌ویژه «بحارالانوار» علامه محمدباقر مجلسی را مورد تأکید قرار داد.
حجت‌الاسلام حسنی با تأکید بر اینکه حیات فردی و اجتماعی مسلمانان باید همواره با قرآن کریم و معارف اهل‌بیت(علیهم‌السلام) گره بخورد، اظهار داشت: زندگی ما باید بر اساس آموزه‌هایی سامان یابد که از دو کانال وحی الهی، یعنی قرآن و کلمات اهل‌بیت(ع)، به دست بشر رسیده است.
این استاد حوزه، با اشاره به نقش بی‌بدیل اهل‌بیت(ع) در انتقال معارف، خاطرنشان کرد: از صدر اسلام تا دوران معاصر، مجموعه‌ای عظیم از احادیث گرانسنگ اهل‌بیت(ع) به دست ما رسیده که همچون گنجینه‌ای الهی در اختیار عالمان و پژوهشگران قرار دارد.
سیر تاریخی تدوین حدیث از صدر اسلام تا صفویه
حجت‌الاسلام حسنی به تاریخ نگارش و گردآوری احادیث پرداخت و خاطرنشان کرد: از نخستین قرون اسلامی، اصحاب و فرزندان اهل‌بیت(ع) اقدام به تدوین مجموعه‌های حدیثی کردند، این آثار در کنار کتب اربعه شیعه شامل «کافی»، «من لایحضره الفقیه»، «تهذیب» و «استبصار»، شالوده اصلی میراث حدیثی تشیع را تشکیل داد.
وی تصریح کرد: در قرن یازدهم هجری و به‌ویژه در عصر صفویه، تحولی تازه در گردآوری حدیث رخ داد و مجموعه‌هایی با جامعیت بیشتر نگاشته شد، در رأس این مجموعه‌ها، کتاب عظیم «بحارالانوار» قرار دارد که به دست علامه محمدباقر مجلسی تألیف شد و به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین ذخایر حدیثی جهان تشیع شناخته می‌شود.
وی با تشریح زندگی و آثار علامه مجلسی، اظهار کرد: علامه محمدباقر مجلسی، فرزند عالم بزرگوار محمدتقی مجلسی و شاگرد برجسته شیخ بهایی، در پرتو اندیشه‌های این بزرگان توانست شخصیت علمی جامع و مقتدری پیدا کند.
وی خاطرنشان کرد: برخی از شاگردان و دامادان خاندان مجلسی همچون ملاصالح مازندرانی و سید نعمت‌الله جزایری در تکمیل و شرح منابع حدیثی، نقشی کلیدی ایفا کردند، خود علامه مجلسی نیز با اهتمامی بی‌نظیر، بیش از چهارصد منبع حدیثی شیعه و سنی را در «بحارالانوار» گردآوری کرد.
حجت‌الاسلام حسنی، ابراز کرد: آنچه امروز به آسانی در قالب نرم‌افزارها و فضای مجازی در دسترس ما است، در روزگار علامه مجلسی با سختی‌های فراوان و حتی اعزام شاگردان به سرزمین‌هایی چون یمن برای یافتن نسخه‌های کمیاب حدیثی به دست می‌آمد.
روش‌شناسی علامه مجلسی در گردآوری حدیث
حجت‌الاسلام حسنی در تبیین روش علامه مجلسی گفت: ایشان ابتدا آیات قرآن مرتبط با هر موضوع را ذکر می‌کرد، سپس نظرات مفسران شیعه و سنی و روایات تفسیری را می‌آورد و در ادامه احادیث مرتبط را دسته‌بندی می‌نمود، همین شیوه باعث شد بحارالانوار همزمان اثری تفسیری، تاریخی، کلامی و فقهی باشد.
وی با اشاره به برخی انتقادات درباره درج احادیث ضعیف در «بحارالانوار»، تصریح کرد: مقصود علامه مجلسی حفظ همه منابع و جلوگیری از نابودی آن‌ها بود، نه اینکه همه روایات را قطعی‌الاعتبار بداند. امام خمینی(ره) نیز این رویکرد را تأیید کرده و آن را اقدامی عقلانی و ضروری برای حفظ میراث حدیثی شیعه دانسته است.
این استاد حوزه علمیه خراسان، به معرفی دیگر آثار علامه مجلسی پرداخت و اظهار کرد: ایشان علاوه بر نگارش آثار عربی، کتاب‌های متعددی به زبان فارسی نوشت که نقش بزرگی در ترویج معارف اهل‌بیت(ع) میان عموم مردم ایفا کرد، از جمله این آثار می‌توان به «حلیةالمتقین»، «حیات‌القلوب»، «زادالمعاد» و «حق‌الیقین» اشاره کرد.
وی اظهار کرد: این آثار در واقع سبک زندگی اسلامی و آداب دینی را به زبان ساده برای مردم شرح می‌دادند و در دوران صفویه به‌عنوان متونی مرجع برای زندگی ایمانی شناخته می‌شدند.
حجت‌الاسلام حسنی تأکید کرد: امروز این منابع گرانقدر در صدها جلد چاپ شده و در اختیار مراکز علمی، پژوهشگران و حتی عموم مردم قرار دارد، این آثار همچنان می‌تواند چراغ راه حوزه‌های علمیه باشد و طلاب باید با مراجعه به آن‌ها هم در عرصه علمی و هم در عرصه تبلیغی بهره‌مند شوند.
وی با قدردانی از دست‌اندرکاران برگزاری نمایشگاه کتب حوزوی و معارف اسلامی، اظهار کرد: این‌گونه رویدادها فرصتی مغتنم برای آشنایی طلاب و مردم با میراث ارزشمند حدیثی و آثار علماست و باید تقویت و استمرار یابد.
وی با مرور بر تاریخ تدوین منابع حدیثی، جایگاه ممتاز مجموعه‌هایی چون «کتب اربعه» و به‌ویژه «بحارالانوار» علامه محمدباقر مجلسی را مورد تأکید قرار داد.
حجت‌الاسلام حسنی با تأکید بر اینکه حیات فردی و اجتماعی مسلمانان باید همواره با قرآن کریم و معارف اهل‌بیت(علیهم‌السلام) گره بخورد، اظهار داشت: زندگی ما باید بر اساس آموزه‌هایی سامان یابد که از دو کانال وحی الهی، یعنی قرآن و کلمات اهل‌بیت(ع)، به دست بشر رسیده است.
این استاد حوزه، با اشاره به نقش بی‌بدیل اهل‌بیت(ع) در انتقال معارف، خاطرنشان کرد: از صدر اسلام تا دوران معاصر، مجموعه‌ای عظیم از احادیث گرانسنگ اهل‌بیت(ع) به دست ما رسیده که همچون گنجینه‌ای الهی در اختیار عالمان و پژوهشگران قرار دارد.
سیر تاریخی تدوین حدیث از صدر اسلام تا صفویه
حجت‌الاسلام حسنی به تاریخ نگارش و گردآوری احادیث پرداخت و خاطرنشان کرد: از نخستین قرون اسلامی، اصحاب و فرزندان اهل‌بیت(ع) اقدام به تدوین مجموعه‌های حدیثی کردند، این آثار در کنار کتب اربعه شیعه شامل «کافی»، «من لایحضره الفقیه»، «تهذیب» و «استبصار»، شالوده اصلی میراث حدیثی تشیع را تشکیل داد.
وی تصریح کرد: در قرن یازدهم هجری و به‌ویژه در عصر صفویه، تحولی تازه در گردآوری حدیث رخ داد و مجموعه‌هایی با جامعیت بیشتر نگاشته شد، در رأس این مجموعه‌ها، کتاب عظیم «بحارالانوار» قرار دارد که به دست علامه محمدباقر مجلسی تألیف شد و به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین ذخایر حدیثی جهان تشیع شناخته می‌شود.
وی با تشریح زندگی و آثار علامه مجلسی، اظهار کرد: علامه محمدباقر مجلسی، فرزند عالم بزرگوار محمدتقی مجلسی و شاگرد برجسته شیخ بهایی، در پرتو اندیشه‌های این بزرگان توانست شخصیت علمی جامع و مقتدری پیدا کند.
وی خاطرنشان کرد: برخی از شاگردان و دامادان خاندان مجلسی همچون ملاصالح مازندرانی و سید نعمت‌الله جزایری در تکمیل و شرح منابع حدیثی، نقشی کلیدی ایفا کردند، خود علامه مجلسی نیز با اهتمامی بی‌نظیر، بیش از چهارصد منبع حدیثی شیعه و سنی را در «بحارالانوار» گردآوری کرد.
حجت‌الاسلام حسنی، ابراز کرد: آنچه امروز به آسانی در قالب نرم‌افزارها و فضای مجازی در دسترس ما است، در روزگار علامه مجلسی با سختی‌های فراوان و حتی اعزام شاگردان به سرزمین‌هایی چون یمن برای یافتن نسخه‌های کمیاب حدیثی به دست می‌آمد.
روش‌شناسی علامه مجلسی در گردآوری حدیث
حجت‌الاسلام حسنی در تبیین روش علامه مجلسی گفت: ایشان ابتدا آیات قرآن مرتبط با هر موضوع را ذکر می‌کرد، سپس نظرات مفسران شیعه و سنی و روایات تفسیری را می‌آورد و در ادامه احادیث مرتبط را دسته‌بندی می‌نمود، همین شیوه باعث شد بحارالانوار همزمان اثری تفسیری، تاریخی، کلامی و فقهی باشد.
وی با اشاره به برخی انتقادات درباره درج احادیث ضعیف در «بحارالانوار»، تصریح کرد: مقصود علامه مجلسی حفظ همه منابع و جلوگیری از نابودی آن‌ها بود، نه اینکه همه روایات را قطعی‌الاعتبار بداند. امام خمینی(ره) نیز این رویکرد را تأیید کرده و آن را اقدامی عقلانی و ضروری برای حفظ میراث حدیثی شیعه دانسته است.
این استاد حوزه علمیه خراسان، به معرفی دیگر آثار علامه مجلسی پرداخت و اظهار کرد: ایشان علاوه بر نگارش آثار عربی، کتاب‌های متعددی به زبان فارسی نوشت که نقش بزرگی در ترویج معارف اهل‌بیت(ع) میان عموم مردم ایفا کرد، از جمله این آثار می‌توان به «حلیةالمتقین»، «حیات‌القلوب»، «زادالمعاد» و «حق‌الیقین» اشاره کرد.
وی اظهار کرد: این آثار در واقع سبک زندگی اسلامی و آداب دینی را به زبان ساده برای مردم شرح می‌دادند و در دوران صفویه به‌عنوان متونی مرجع برای زندگی ایمانی شناخته می‌شدند.
حجت‌الاسلام حسنی تأکید کرد: امروز این منابع گرانقدر در صدها جلد چاپ شده و در اختیار مراکز علمی، پژوهشگران و حتی عموم مردم قرار دارد، این آثار همچنان می‌تواند چراغ راه حوزه‌های علمیه باشد و طلاب باید با مراجعه به آن‌ها هم در عرصه علمی و هم در عرصه تبلیغی بهره‌مند شوند.
وی با قدردانی از دست‌اندرکاران برگزاری نمایشگاه کتب حوزوی و معارف اسلامی، اظهار کرد: این‌گونه رویدادها فرصتی مغتنم برای آشنایی طلاب و مردم با میراث ارزشمند حدیثی و آثار علماست و باید تقویت و استمرار یابد.