سجاد رحیمی مدیسه، گروه تعاملی
 حذف صفر از پول ملی، به‌ویژه در شرایطی که کشور با تورم بالا و کاهش ارزش پول روبه‌رو است، همواره به‌عنوان یکی از راه‌حل‌های مطرح در سیاست‌گذاری اقتصادی مورد بحث قرار می‌گیرد. این اقدام، بیشتر جنبه‌ی روانی و فنی دارد و به‌خودی نمی‌تواند به‌تنهایی مشکلات ساختاری اقتصاد را حل کند.

حذف صفر از اسکناس‌ها می‌تواند در کوتاه‌مدت احساس مثبتی در جامعه ایجاد کند، چرا که اعداد کوچک‌تر، ذهنیت بهتری نسبت به وضعیت اقتصادی القا می‌کنند. با‌این‌حال، اگر این اقدام همراه با اصلاحات اساسی در سیاست‌های پولی و مالی نباشد، تأثیر آن زودگذر خواهد بود. مردم به‌زودی درمی‌یابند که قدرت خریدشان تغییری نکرده و تنها شکل نمایش قیمت‌ها عوض شده است.

از نظر فنی، حذف صفرها می‌تواند فرآیند محاسبات و مبادلات مالی را ساده‌تر کند. کاهش تعداد ارقام در معاملات، خطاهای محاسباتی را کم می‌کند و کار با سامانه‌های بانکی و نرم‌افزارهای مالی را آسان‌تر می‌سازد. این تغییر، به‌ویژه برای کسب‌وکارها و بخش‌های مالی می‌تواند مفید باشد. نکته‌ی اساسی این است که حذف صفرها، به‌خودی‌خود، هیچ تأثیری بر میزان نقدینگی، تورم یا قدرت خرید مردم ندارد. تورم ریشه در عوامل دیگری مانند کسری بودجه، رشد نقدینگی، تحریم‌ها و ضعف تولید داخلی دارد. تا زمانی که این مشکلات حل نشوند، کاهش صفرها تنها یک تغییر ظاهری است و نمی‌تواند به بهبود وضعیت معیشتی مردم بینجامد.

برخی کشورها در گذشته اقدام به حذف صفر از پول ملی خود کرده‌اند. در مواردی مانند ترکیه، این کار همراه با اصلاحات اقتصادی گسترده‌تر انجام شد و تا حدی موفقیت‌آمیز بود؛ اما در موارد دیگری مانند زیمبابوه، حذف صفرها بدون اصلاحات بنیادی، نه‌تنها مشکل تورم را حل نکرد، بلکه به بی‌اعتمادی بیشتر به پول ملی منجر شد. نتیجه آنکه حذف چهار صفر از پول ملی ایران، اگرچه می‌تواند در کوتاه‌مدت برخی مزایای روانی و فنی داشته باشد، اما بدون همراهی با سیاست‌های انقباضی پولی، کنترل نقدینگی و تقویت تولید داخلی، نمی‌تواند به افزایش قدرت خرید یا کاهش تورم منجر شود. این اقدام باید بخشی از یک برنامه‌ی جامع اقتصادی باشد تا بتواند اثرات ماندگاری بر بهبود وضعیت معیشتی مردم بگذارد. برای آنان که باید بدانند... .